Indian Astronaut Shubhanshu Shukla Return : आंतरराष्ट्रीय अंतराळ स्थानक (ISS) गाठणारे पहिले भारतीय अंतराळवीर, ग्रुप कॅप्टन शुभांशू शुक्ला, आज पृथ्वीवर परतत आहेत. १८ दिवसांच्या अंतराळ वास्तव्यात त्यांनी ६० हून अधिक शास्त्रीय प्रयोग केले.
Indian Astronaut Shubhanshu Shukla Return : आज, १४ जुलै २०२५ रोजी, भारताच्या अवकाश इतिहासात सुवर्ण अक्षरांनी नोंदवला जाईल. ग्रुप कॅप्टन शुभांशू शुक्ला, आंतरराष्ट्रीय अंतराळ स्थानक (ISS) गाठणारे पहिले भारतीय अंतराळवीर आणि राकेश शर्मानंतर अंतराळात जाणारे दुसरे भारतीय, आज सायंकाळी ४:३० वाजता ISS मधून पृथ्वीवर परतण्यासाठी 'अनडॉक' होणार आहेत. त्यांच्या या 'ग्रहवापसी'ने भारताच्या अवकाश सामर्थ्याचे एक नवीन पर्व सुरू झाले आहे.
परतीचा प्रवास, क्षणोक्षणी थरार!
शुक्ला यांचा पृथ्वीवर परतण्याचा प्रवास रोमांचक असणार आहे.
आज दुपारी ४:३० वाजता (IST): Crew Dragon 'Grace' स्पेसक्राफ्ट ISS पासून अनडॉक होईल.
Related Articles
उद्या दुपारी २:४० वाजता (IST): २१ तासांनंतर, स्पेसक्राफ्ट पृथ्वीच्या वातावरणात पुन्हा प्रवेश करेल.
१२ ते १५ मिनिटांची उतरण: या वेळेत अंतराळवीरांना त्यांच्या वजनाच्या ३ ते ४ पट G-फोर्स जाणवेल.
दुपारी ३:०० वाजता (IST): सुमारे याच वेळेस पॅसिफिक महासागरात 'स्प्लॅशडाउन' होईल.
काही मिनिटांतच: SpaceX ची बचाव टीम कॅप्सूल बाहेर काढेल आणि वैद्यकीय तपासणीनंतर शुक्ला यांना NASA च्या बेसकडे (संभाव्यतः वॅन्डेनबर्ग स्पेस फोर्स बेस) पाठवले जाईल.
१४ जुलै दुहेरी ऐतिहासिक दिवस!
१४ जुलै ही तारीख भारतासाठी आणखी एका कारणाने विशेष आहे. दोन वर्षांपूर्वी, याच दिवशी (२०२३ साली) चंद्रयान-३ चे यशस्वी प्रक्षेपण झाले होते. आज त्याच्या दुसऱ्या वर्धापनदिनानिमित्त भारताचा दुसरा अंतराळवीर पृथ्वीवर परत येतोय. हा केवळ योगायोग नसून, भारताच्या वाढत्या अंतराळ सामर्थ्याचे ते प्रतीक आहे.
अंतराळातील अतुलनीय योगदान, स्वदेशी प्रयोगांचा ठसा
शुक्ला यांनी त्यांच्या १८ दिवसांच्या अंतराळ वास्तव्यात ६० हून अधिक महत्त्वपूर्ण शास्त्रीय प्रयोग केले. यातील काही प्रमुख प्रयोग असे होते:
स्प्राउट्स प्रोजेक्ट: सूक्ष्म गुरुत्वाकर्षण असलेल्या वातावरणात रोपवाटिका विकसित करणे.
सेल बायोलॉजी: पेशींमधील बदल आणि मानवी शरीरावर अंतराळ प्रवासाचा होणारा परिणाम अभ्यासणे.
AI व रोबोटिक्स: अंतराळ स्थानकातील देखभालीसाठी आणि डेटा विश्लेषणासाठी AI चा वापर.
मटेरियल सायन्स: अंतराळातील विविध धातू आणि पदार्थांच्या वर्तणुकीचा सखोल अभ्यास.
या प्रयोगांसाठी लागणारे किट्स भारतातीलच IISc बंगळूरु, IIT आणि जैवतंत्रज्ञान विभागाने विकसित केले होते, जे पूर्णतः स्वदेशी संशोधनाचे उत्कृष्ट उदाहरण आहे.
Ax-4 मिशन: जागतिक सहकार्याचे आदर्श उदाहरण
'अॅक्सिअम-४ (Axiom-4)' या खासगी अंतराळ मोहिमेअंतर्गत शुभांशू शुक्ला यांच्यासह यूएसएच्या पेगी व्हिटसन, पोलंडच्या सावोस उझनास्की-विनिवेस्की आणि हंगेरीच्या टिबोर कापू हे अनुभवी अंतराळवीर ISS वर १८ दिवस राहून आज पृथ्वीवर परतत आहेत. हे मिशन जागतिक सहकार्याचे एक उत्तम उदाहरण आहे, जे अवकाश संशोधनातील सामूहिक प्रयत्नांचे महत्त्व अधोरेखित करते.
भारतासाठी अभिमानाचा क्षण, गगनयान मोहिमेकडे एक महत्त्वाचे पाऊल
शुभांशू शुक्ला हे भारताचे ISS वरील पहिले अंतराळवीर ठरले आहेत. त्यांचे हे यश इस्रोच्या 'गगनयान' मोहिमेच्या तयारीसाठी एक मैलाचा दगड मानले जात आहे. सुमारे ५०० कोटी रुपये खर्चिक असलेली ही मोहीम भारतासाठी केवळ आर्थिक गुंतवणूक नसून, भविष्यातील वैज्ञानिक संशोधन, अवकाश शोध आणि नव्या तंत्रज्ञानाच्या विकासासाठी अत्यंत महत्त्वपूर्ण ठरणार आहे.
शुभांशू शुक्ला यांचा हा प्रवास भारताच्या अवकाश स्वप्नांना एका नव्या उंचीवर घेऊन गेला आहे. अवकाशातील स्वदेशी प्रयोग, आंतरराष्ट्रीय सहकार्य आणि भविष्यातील मानवयुक्त गगनयानासाठी याचा उपयोग होईल. हे केवळ एका व्यक्तीचे यश नाही, तर भारताच्या वैज्ञानिक परंपरेचा एक नवा कीर्तिस्तंभ आहे!
