Mumbai Mega Property Deal नरिमन पॉइंटमधील RBI ची ही जमीन खरेदी केवळ आर्थिक व्यवहारापुरती मर्यादित नसून भविष्यातील वित्तीय विकासाचे एक महत्त्वाचे पाऊल मानली जात आहे. मुंबईत RBI च्या उपस्थितीला नवे बळ मिळणार आहे.
मुंबई : देशाची आर्थिक राजधानी म्हणून ओळखल्या जाणाऱ्या मुंबईत अलीकडेच झालेल्या एका व्यवहाराने संपूर्ण रिअल इस्टेट क्षेत्राचे लक्ष वेधले आहे. भारतीय रिझर्व्ह बँकेने (RBI) मुंबईतील सर्वात महागड्या भागांपैकी एक असलेल्या नरिमन पॉइंटमध्ये तब्बल 4.61 एकर जमीन खरेदी केली आहे. ही जमीन मुंबई मेट्रो रेल कॉर्पोरेशन लिमिटेडकडून (MMRCL) तब्बल 3,472 कोटी रुपयांना विकत घेतली असून हा करार यंदाच्या वर्षातील सर्वात मोठा जमीन व्यवहार मानला जात आहे.
जागेचे धोरणात्मक महत्त्व
ही जागा मंत्रालय, बॉम्बे हायकोर्ट आणि अनेक मोठ्या कंपन्यांच्या मुख्यालयांच्या जवळ असल्यामुळे तिचे महत्त्व आणखीन वाढते. आर्थिक व्यवहारांचे केंद्र असलेल्या नरिमन पॉइंटमध्ये जागेची कमतरता असल्याने येथे उपलब्ध होणारी प्रत्येक जागा दुर्मिळ मानली जाते. अशा ठिकाणी RBI ने जमीन मिळवणे ही स्वतःमध्ये एक मोठी कामगिरी ठरली आहे.
पार्श्वभूमी आणि निविदा प्रक्रिया
गेल्या वर्षी MMRCL ने ही जमीन विक्रीसाठी आंतरराष्ट्रीय निविदा काढण्याचा निर्णय घेतला होता. नरिमन पॉइंटमध्ये प्रथमच कोणतीही जमीन लिलावासाठी ठेवली जात असल्यामुळे त्याला व्यापक प्रतिसाद अपेक्षित होता. परंतु यावर्षी जानेवारी महिन्यात RBI ने आपल्या मुख्यालयाचा विस्तार करण्यासाठी ही जमीन खरेदी करण्याची इच्छा व्यक्त केली. RBI च्या प्रस्तावाचा विचार करून अखेरीस MMRCL ने निविदा रद्द केली आणि थेट रिझर्व्ह बँकेच्या ऑफरला मान्यता दिली.
Related Articles
अधिकृत नोंदणी आणि मुद्रांक शुल्क
हा व्यवहार 5 सप्टेंबर 2025 रोजी अधिकृतपणे नोंदवला गेला. या वेळी रिझर्व्ह बँकेने तब्बल 208 कोटी रुपयांहून अधिक मुद्रांक शुल्क भरले आहे. इतक्या मोठ्या रकमेच्या मुद्रांक शुल्कामुळेच या व्यवहाराचे आर्थिक महत्त्व स्पष्ट होते.
RBI साठी का महत्त्वाचे?
रिझर्व्ह बँकेचे मुख्यालय आधीच मिंट रोडवर आहे, जिथे तिच्या अनेक महत्त्वाच्या इमारती आहेत. मात्र आर्थिक राजधानीत वाढत्या गरजांमुळे RBI ला विस्तारासाठी मोठ्या जागेची आवश्यकता होती. नरिमन पॉइंटमधील ही नवी जमीन मिळाल्याने संस्थात्मक विकासाचा मार्ग मोकळा होणार आहे. तज्ज्ञांच्या मते, या जागेवर भविष्यात RBI चा नवीन कॅम्पस, आधुनिक सुविधा किंवा वित्तीय संस्थांशी संबंधित इमारती उभारल्या जाऊ शकतात. यामुळे RBI ची उपस्थिती मुंबईत आणखीन मजबूत होईल.
MMRCL साठी फायदेशीर करार
मुंबईत मेट्रो प्रकल्पांचे नियोजन आणि बांधकाम करणाऱ्या MMRCL कडे अनेक मौल्यवान जमिनी आहेत. या जमिनींचा योग्य वापर करून उत्पन्न वाढवणे हे त्यांचे धोरण आहे. RBI सोबत झालेल्या या करारामुळे MMRCL ला मोठ्या प्रमाणात निधी मिळणार असून तो थेट मेट्रो विस्तारासाठी वापरला जाणार आहे. यामुळे प्रवाशांना भविष्यातील सोयीसुविधा उपलब्ध होण्यास मदत होईल.
रिअल इस्टेट क्षेत्रातील प्रतिक्रिया
रिअल इस्टेट तज्ज्ञांच्या मते, हा करार हे स्पष्ट दाखवतो की नवीन व्यावसायिक केंद्रे जसे की बांद्रा-कुर्ला कॉम्प्लेक्स (BKC) आणि लोअर परळ वेगाने विकसित होत असली, तरीही नरिमन पॉइंटचे महत्त्व अजूनही कमी झालेले नाही. या भागातील जमीन आजही अत्यंत महागडी आणि मागणीत असल्याचे या व्यवहाराने अधोरेखित केले आहे.
