लोकसभा निवडणुकीत काँग्रेस ठरल्यास राहुल गांधींनी माघार घ्यावी, राजकीय विश्लेषक प्रशांत किशोर यांनी दिला सल्ला

लोकसभा निवडणुकीत काँग्रेसला अपेक्षित निकाल न मिळाल्यास राहुल गांधींनी माघार घेण्याचा विचार करावा, असा सल्ला राजकीय रणनीतीकार प्रशांत किशोर यांनी दिला आहे. पीटीआयच्या संपादकांशी संवाद साधताना ते म्हणाले की, श्री गांधी, सर्व व्यावहारिक हेतूंसाठी, त्यांचा पक्ष चालवत आहेत आणि गेल्या 10 वर्षात ते पूर्ण करण्यास असमर्थ असूनही ते एकतर बाजूला पडू शकले नाहीत किंवा इतर कोणाला तरी काँग्रेसला चालना देऊ शकत नाहीत.

"माझ्या मते हे देखील लोकशाहीविरोधी आहे," श्री किशोर म्हणाले, ज्यांनी विरोधी पक्षासाठी पुनरुज्जीवन योजना तयार केली होती परंतु त्यांची रणनीती अंमलात आणण्याबद्दल त्यांच्या आणि त्यांच्या नेतृत्वातील मतभेदांमुळे ते बाहेर पडले.  'कोणीही तुम्हाला मदत करू शकत नाही तर...': प्रशांत किशोर यांनी राहुल गांधी यांना सल्ला दिला. प्रशांत किशोर म्हणाले, “जर तुम्ही मदतीची गरज ओळखत नसाल तर कोणीही तुम्हाला मदत करू शकत नाही”

"माझ्या मते हे देखील लोकशाहीविरोधी आहे," श्री किशोर म्हणाले, ज्यांनी विरोधी पक्षासाठी पुनरुज्जीवन योजना तयार केली होती परंतु त्यांची रणनीती अंमलात आणण्याबद्दल त्यांच्या आणि त्यांच्या नेतृत्वातील मतभेदांमुळे ते बाहेर पडले. "जेव्हा तुम्ही गेली 10 वर्षे तेच काम कोणत्याही यशाशिवाय करत असाल, तेव्हा ब्रेक घेण्यात काही गैर नाही... तुम्ही ते काम दुसऱ्याला पाच वर्षे करू द्या. तुमच्या आईने ते केले," तो म्हणाला, पती राजीव गांधी यांच्या हत्येनंतर सोनिया गांधींनी राजकारणापासून दूर राहण्याचा आणि पीव्ही नरसिंह राव यांना 1991 मध्ये पदभार स्वीकारण्याचा निर्णय घेतला होता.

जगभरातील चांगल्या नेत्यांचा एक प्रमुख गुणधर्म हा आहे की त्यांच्याकडे काय कमतरता आहे हे त्यांना ठाऊक आहे आणि ती पोकळी भरून काढण्यासाठी सक्रियपणे प्रयत्न करतात, असे ते म्हणाले. "परंतु राहुल गांधींना असे दिसते की त्यांना सर्व काही माहित आहे. जर तुम्ही मदतीची गरज ओळखत नसाल तर कोणीही तुमची मदत करू शकत नाही. त्यांना असा विश्वास आहे की त्यांना अशा व्यक्तीची गरज आहे जी त्यांना योग्य वाटते ते अंमलात आणू शकेल. हे शक्य नाही," श्री किशोर म्हणाले.

2019 च्या निवडणुकीत पक्षाचा पराभव झाल्यानंतर काँग्रेस अध्यक्षपदाचा राजीनामा देण्याच्या श्री गांधींच्या निर्णयाचा दाखला देत, ते म्हणाले की वायनाडच्या खासदाराने नंतर लिहिले होते की ते मागे हटतील आणि इतर कोणाला तरी काम करू देतील. पण, प्रत्यक्षात त्यांनी लिहिलेल्या गोष्टींच्या विरुद्ध काम करत आहे, असेही ते म्हणाले. अनेक काँग्रेस नेते खाजगीत कबूल करतील की ते पक्षात कोणताही निर्णय घेऊ शकत नाहीत, अगदी एकल जागा किंवा आघाडीच्या भागीदारांसोबत जागा वाटप करण्याबाबत "जोपर्यंत त्यांना xyz कडून मान्यता मिळत नाही," तोपर्यंत राहुल गांधींना पुढे ढकलण्याची गरज असल्याचे त्यांनी सांगितले.

तथापि, काँग्रेस नेत्यांचा एक गट खाजगीपणे देखील म्हणतो की परिस्थिती उलट आहे आणि राहुल गांधी ते निर्णय घेत नाहीत, जे त्यांना हवे होते. श्री किशोर म्हणाले की काँग्रेस आणि त्यांचे समर्थक कोणत्याही व्यक्तीपेक्षा मोठे आहेत आणि श्रीमान गांधींनी हट्टी होऊ नये की वारंवार अपयशी होऊनही पक्षासाठी तेच काम करतील. निवडणूक आयोग, न्यायव्यवस्था आणि प्रसारमाध्यमे यांसारख्या संस्थांशी तडजोड करण्यात आल्याने त्यांच्या पक्षाला निवडणुकीत पराभवाचा सामना करावा लागत असल्याच्या काँग्रेसच्या माजी अध्यक्षांच्या म्हणण्यावर प्रश्नचिन्ह उपस्थित करून ते म्हणाले की हे काही अंशी खरे असले तरी ते पूर्ण सत्य नाही.

2014 च्या निवडणुकीत काँग्रेसच्या 206 जागांवरून 44 जागा कमी झाल्या होत्या आणि भाजपचा विविध संस्थांवर फारसा प्रभाव नव्हता. अनेक प्रमुख पक्षांच्या यशस्वी निवडणूक मोहिमेशी निगडीत असलेल्या या रणनीतीकाराने, तथापि, मुख्य विरोधी पक्षाला त्याच्या कार्यपद्धतीत "संरचनात्मक" दोषांचा सामना करावा लागतो आणि त्यांच्या यशासाठी त्यांचे निराकरण करणे आवश्यक आहे यावर जोर दिला.

काँग्रेसची 1984 पासून मतांची टक्केवारी आणि लोकसभा आणि विधानसभेच्या जागांच्या बाबतीत धर्मनिरपेक्ष अधोगती झाली आहे आणि हे व्यक्तीबद्दल नाही, असे ते म्हणाले. पक्षाची अधोगती होत असल्याच्या दाव्यांबद्दल त्यांचे मत विचारले असता, श्रीमान किशोर यांनी अशा दाव्याचे खंडन केले की असे म्हणणाऱ्यांना देशाचे राजकारण समजत नाही. असे प्रतिपादन सोलगॅनिरिंगपेक्षा दुसरे काही नाही, असे ते म्हणाले.

ते म्हणाले, "काँग्रेसकडे केवळ एक पक्ष म्हणून पाहिले जाऊ नये. ते देशाचे प्रतिनिधित्व करत असलेली जागा कधीच संपुष्टात येऊ शकत नाही. हे शक्य नाही. काँग्रेसने इतिहासात अनेकवेळा उत्क्रांत आणि पुनर्जन्म घेतला आहे," असे ते म्हणाले. 2004 च्या निवडणुकीत सोनिया गांधींनी सत्ता हाती घेतली आणि पुन्हा सत्तेवर येण्याची योजना आखली तेव्हा शेवटच्या वेळी असे केले होते, असेही ते म्हणाले.

त्याच्या पुनरुज्जीवन योजनेसाठी पक्षाने त्याला सामील केल्यानंतर काय चूक झाली याबद्दल विचारले असता, ते म्हणाले की काँग्रेसला त्यांच्या योजना अंमलात आणण्यासाठी एक सक्षम कृती गट हवा होता, जो त्याची घटनात्मक संस्था नाही आणि तो या प्रस्तावाशी सहमत नाही. ईएजी काँग्रेस कार्यकारिणीसारख्या आपल्या घटनात्मक संस्थेमध्ये सुधारणा कशी करू शकते, ते म्हणाले. अध्यक्षांच्या कार्यपद्धतीत सुधारणा करण्याच्या योजनेवर काम करणाऱ्या पीएचे कार्यालय असे आहे, असेही ते म्हणाले.

काँग्रेसने ईएजी बनवले असले तरी त्यांनी काय केले हे कोणाला माहीत आहे का, असे त्यांनी नमूद केले. मिस्टर किशोर यांनी आम आदमी पार्टीची शक्यता नाकारली, जो वेगवेगळ्या राज्यांमध्ये वेगवेगळ्या प्रमाणात यशाची चव चाखल्यानंतर, काँग्रेसची जागा घेतल्यानंतर आणि इतर राज्यांमध्ये दिल्ली मॉडेलची प्रतिकृती बनवून राष्ट्रीय पक्ष बनला आहे.

"अशी कोणतीही शक्यता नाही. मला दिसत असलेली त्याची कमजोरी ही आहे की त्याला वैचारिक किंवा संस्थात्मक मूळ नाही," तो म्हणाला. काँग्रेस आणि अनेक प्रादेशिक पक्षांविरुद्ध भाजपच्या "परिवारवाद" (कुटुंब शासन) आरोपाबाबतच्या प्रश्नावर, त्यांनी कबूल केले की या मुद्द्यावर लोकांमध्ये आकर्षण आहे. एखाद्याच्या आडनावामुळे नेता बनणे हा स्वातंत्र्योत्तर काळात फायदा झाला असता पण आता हे एक दायित्व आहे, असे ते म्हणाले.

राहुल गांधी असोत, अखिलेश यादव असोत की तेजस्वी यादव असोत. आपापल्या पक्षांनी त्यांना आपला नेता म्हणून स्वीकारले असेल पण लोकांनी तसे केले नाही. अखिलेश यादव समाजवादी पक्षाला विजयापर्यंत नेऊ शकले आहेत का, असा सवाल त्यांनी केला. ते म्हणाले की, भाजपने अलीकडेच सत्ता संपादन केल्यामुळे त्यांना या समस्येला सामोरे जावे लागले नाही आणि आता त्यांच्या नेत्यांच्या कुटुंबातील सदस्यांना पदे देण्याचा दबाव येईल.
आणखी वाचा - 
Lok Sabha Election 2024: इंडी आघाडीच्या कोणत्या नेत्यावर पंतप्रधान मोदी बोले? विरोधकांच्या मनात विष भरले असल्याचा देखील उल्लेख
जया किशोरी यांचे किती झाले आहे शिक्षण, ऐकून तुम्ही व्हाल हैराण