गेली अनेक वर्षे भारतात वास्तव्यास असलेल्या या महिलेचा प्रवास केवळ एका बिझनेस व्हिसावर सुरू झाला होता, परंतु त्यानंतरचा तिचा अध्यात्मिक आणि रहस्यमय जीवनप्रवास अनेक प्रश्न निर्माण करणारा ठरला आहे.
बंगळुरु - कर्नाटकातील उत्तर कन्नड जिल्ह्यातील कुमटा तालुक्यातील रमणीय आणि अरण्याच्छादित रामतीर्थ डोंगर परिसरात एका नैसर्गिक गुहेत एक ४० वर्षीय रशियन महिला आपल्या दोन लहान मुलांसह राहात असल्याचे उघडकीस आले. गेल्या दोन आठवड्यांपासून ती महिला, नीना कुटिना ऊर्फ मोही, पूर्णतः एकाकी आणि समाजापासून विलग जीवन जगत होती.
गेली अनेक वर्षे भारतात वास्तव्यास असलेल्या या महिलेचा प्रवास केवळ एका बिझनेस व्हिसावर सुरू झाला होता, परंतु त्यानंतरचा तिचा अध्यात्मिक आणि रहस्यमय जीवनप्रवास अनेक प्रश्न निर्माण करणारा ठरला आहे.
अध्यात्माच्या शोधात भारतात आगमन
पीटीआय वृत्तसंस्थेच्या माहितीनुसार, नीना कुटिना ऊर्फ मोही ही महिला रशियामधून भारतात व्यवसायिक व्हिसावर आली होती. गोव्यातून ती कर्नाटकातील गोकर्ण या हिंदू धर्माच्या महत्त्वाच्या धार्मिक स्थळी पोहोचली. भारतीय अध्यात्म, हिंदू परंपरा आणि साधनेच्या ओढीने मोहीचे भारतात आगमन झाले असावे, असे बोलले जात आहे.
गोकर्णातील शांत वातावरण आणि नैसर्गिक सौंदर्य याने मोही इतकी प्रभावित झाली की तिने जंगलातील एका नैसर्गिक गुहेतच आपले घर बनवले. तिच्यासोबत होती तिची दोन मुलं, प्रेया (६ वर्षे) आणि अमा (४ वर्षे), जी देखील तिच्यासोबत या एकांतवासात राहात होती.
गुहेतील जीवन : साधना, पूजा आणि नैसर्गिक जगण्यात रमलेली मोही
रामतीर्थ डोंगराच्या घनदाट जंगलात, अवघड चढण आणि काटेरी झुडपांच्या आड लपलेली ही गुहा मोही आणि तिच्या मुलांची शरणस्थान बनली होती. त्यांनी गुहेत एक रुद्राचे (शिवाचे) मूळ ठेवले होते आणि तिथे ती दररोज पूजा आणि ध्यानधारणा करीत असे.
या अरण्य परिसरात वस्ती करण्याचा तिचा हेतू अध्यात्मिक समाधान, शांती आणि निसर्गाच्या सान्निध्यात साधना करणे असा असावा. तिच्या जीवनात ना मोबाईल, ना समाज, केवळ जंगल, तिची मुले आणि तिचा ईश्वर असे होते.
पोलिसांनी केलेले विलक्षण शोधकार्य
रामतीर्थ डोंगर परिसरात काही दिवसांपूर्वी झालेल्या दरड कोसळल्यानंतर पोलिसांनी त्या परिसरात गस्त घालायला सुरुवात केली. यावेळी पोलीस निरीक्षक श्रीधर आणि त्यांच्या पथकाने एका गुहेबाहेर वाळत टाकलेली साडी व अन्य कपडे पाहिले. संशय आल्यामुळे त्यांनी शोधमोहीम सुरू केली आणि गुहेच्या आत मोही आणि तिच्या दोन मुलांना पाहून ते थक्क झाले.
उत्तर कन्नडचे पोलीस अधीक्षक एम. नारायण यांनी सांगितले, “हे बघून खरंच आश्चर्य वाटले की ती महिला आणि तिची मुलं एवढ्या घनदाट जंगलात कशी जगली असतील आणि काय खाऊन राहिली असतील. सुदैवाने त्यांच्यावर कोणतेही संकट कोसळले नाही.”
बेकायदेशीर वास्तव : व्हिसा २०१७ मध्येच संपला!
या प्रकरणाचा अधिक तपास केला असता, पोलीसांनी सांगितले की मोहीचा भारतीय व्हिसा २०१७ सालीच संपला आहे. म्हणजे गेली अनेक वर्षे ती बेकायदेशीररीत्या भारतात राहत होती. मात्र ती भारतात नेमकी केव्हापासून आहे, हे अद्याप स्पष्ट झालेले नाही.
पोलीस अधीक्षक नारायण यांनी सांगितले, “सध्या तिचे गोकर्णामधील एका साध्वीच्या आश्रमात निवासाची व्यवस्था करण्यात आली आहे. आम्ही तिला बंगळुरूला पाठवण्याची आणि तिथून तिच्या देशात परत पाठवण्याच्या (deportation) प्रक्रिया सुरू केल्या आहेत.”
रशियन दूतावासाशी संपर्क
या संपूर्ण प्रकरणात स्थानिक स्वयंसेवी संस्थांनी मदतीचा हात पुढे केला आणि मोहीशी संबंधित माहिती रशियन दूतावासापर्यंत पोहोचवली. आता तिच्या परतवाटीसाठी आवश्यक कागदपत्रे आणि कायदेशीर प्रक्रिया राबवली जात आहे.

प्रश्न अनुत्तरितच...
या घटनेने अनेक प्रश्न निर्माण केले आहेत:
- एखादी विदेशी महिला इतक्या वर्षांपासून भारतात बेकायदेशीरपणे कशी राहत होती?
- तिच्या लहान मुलांचा जन्म कुठे झाला? त्यांचे नागरिकत्व काय?
- तिने शिक्षण, आरोग्य आणि मूलभूत सेवा यापासून दूर राहून मुलांचे संगोपन कसे केले?
- या प्रश्नांची उत्तरे मिळणं कठीण आहे, पण हे निश्चित की तिच्या जीवनप्रवासाने भारतीय प्रशासनालाही अचंबित केलं आहे.
