सार
Home Loan: स्वतःचे घर घेण्यासाठी गृहकर्ज हा एक चांगला पर्याय आहे. गृहकर्जाचे विविध प्रकार, पात्रता निकष, व्याजदर आणि आवश्यक कागदपत्रांची माहिती येथे दिली आहे.
Home Loan Guide: स्वतःचे घर हे प्रत्येकाचे स्वप्न असते. आजकाल जमिनीचे आणि घरांचे दर खूप वाढले आहेत. घरासाठी मोठी एकरकमी रक्कम उभी करणे मध्यमवर्गीयांसाठी सोपे नाही. अशा परिस्थितीत गृहकर्ज हा एक चांगला पर्याय मानला जातो. त्यामुळे स्वतःचे घर घेण्याचे स्वप्न सहज पूर्ण होऊ शकते. पण त्या बदल्यात त्याला दीर्घकाळासाठी EMI म्हणजेच हप्ता भरावा लागतो. सरकारी-खासगी बँका आणि वित्तीय संस्थांकडून गृहकर्ज दिले जाते. सहज उपलब्ध गृहकर्ज हा एक चांगला पर्याय असला तरी त्याची परतफेड करणे कधीकधी एक ओझे बनते. अशा परिस्थितीत जाणून घेऊया गृहकर्जाशी संबंधित प्रत्येक छोटी-मोठी माहिती…
गृहकर्ज कोणत्या उद्देशांसाठी उपलब्ध आहे?
1. घर खरेदी कर्ज – घर खरेदी करण्यासाठी उपलब्ध.
2. गृह बांधकाम कर्ज – घर बांधण्यासाठी उपलब्ध.
3. जमीन खरेदी कर्ज – जमीन खरेदीसाठी उपलब्ध.
4. गृह सुधारणा कर्ज – घराचे नूतनीकरण किंवा घराच्या दुरुस्तीसाठी उपलब्ध.
5. गृह विस्तार कर्ज – घरात काहीतरी नवीन जोडण्यासाठी उपलब्ध.
6. टॉप अप कर्ज- जुन्या गृहकर्जावर नवीन कर्ज जोडण्यासाठी घेतले जाऊ शकते.
7. कंपोझिट होम लोन - जमीन खरेदी करण्यासाठी आणि घर बांधण्यासाठी एकत्रितपणे उपलब्ध.
8. संयुक्त गृह कर्ज- तुम्ही ते दुसऱ्या कोणाशीही संयुक्तपणे घेऊ शकता.
9. NRI गृह कर्ज- परदेशात स्थायिक झालेल्या भारतीयांसाठी गृहकर्ज उपलब्ध आहे.
गृहकर्ज पात्रता निकष
1. गृहकर्ज घेण्याचे वय जितके कमी असेल तितकी मंजुरी मिळण्याची शक्यता जास्त असते.
2. उत्पन्नाची स्थिरता म्हणजे उत्पन्न किती आहे आणि त्याचा स्रोत काय आहे. उत्पन्नाचे कायमस्वरूपी स्त्रोत असणे महत्त्वाचे आहे.
3. गृहकर्ज मिळवण्यासाठी चांगला क्रेडिट स्कोर असणे आवश्यक आहे. उच्च क्रेडिट स्कोअर आणि चांगली परतफेड रेकॉर्ड यामुळे कर्ज मंजूर करणे सोपे होते.
4. आर्थिक जबाबदारी म्हणजेच कर्ज देणाऱ्या बँका ग्राहकाच्या विद्यमान दायित्वे, जसे की वैयक्तिक कर्ज, क्रेडिट कार्ड बिल, कार कर्ज पाहतात आणि नंतर गृहकर्ज द्यायचे की नाही हे ठरवतात.
गृह कर्ज व्याज दर
गृहकर्जावरील व्याजदर अनेक घटकांवर अवलंबून असतो. बँका ग्राहकांना 3 प्रकारच्या व्याज योजना देतात. निश्चित व्याज, फ्लोटिंग व्याज आणि फ्लेक्सी व्याज योजना. यापैकी कोणतीही योजना निवडण्यापूर्वी, तुमच्याकडे त्यांच्याबद्दल संपूर्ण माहिती असणे आवश्यक आहे.
1. निश्चित व्याज योजना
यामध्ये कर्जाचा व्याजदर स्थिर राहतो. बँकेकडून ठराविक दराने गृहकर्ज उपलब्ध आहे. बाजारातील चढउतारामुळे किंवा आरबीआय रेपो रेट कपातीमुळे व्याजदर बदलला तरी बँक व्याजात कोणताही बदल करत नाही.
2. फ्लोटिंग व्याज योजना
यामध्ये व्याज बँकेच्या मूळ दराशी जोडलेले आहे. यामुळे, बेस रेटमधील बदलांमुळे व्याजदर वाढतो किंवा कमी होतो. यामध्ये व्याज दर निश्चित गृह योजनेपेक्षा कमी आहे. आरबीआयने रेपो दर वाढवला तर बँका व्याजदर वाढवतात.
3. फ्लेक्सी व्याज योजना
हे फ्लोटिंग आणि निश्चित योजनांचे मिश्रण आहे. यामध्ये ग्राहक त्यांच्या गरजेनुसार कर्जाच्या कालावधीत त्यांचा प्लान फिक्स्ड किंवा फ्लोटिंगमध्ये बदलू शकतात. यामध्ये काही वर्षांसाठी ठराविक व्याजदराने कर्ज घेतले जाते, त्यानंतर ते फ्लोटिंग होते.
Home Lone: मी किती कर्ज घेऊ शकतो?
बँका किंवा हाउसिंग फायनान्स कंपन्या सामान्यतः घराच्या किंवा मालमत्तेच्या एकूण मूल्याच्या 75-90% पर्यंत गृहकर्ज देऊ शकतात. तथापि, हे कर्ज घेणाऱ्याचे मासिक उत्पन्न, खर्च आणि कौटुंबिक उत्पन्न, मालमत्ता, दायित्वे, उत्पन्नाची स्थिरता यासारख्या अनेक घटकांवर अवलंबून असते. ज्यानुसार बँका कर्जासाठी वित्तपुरवठा करतात.
गृहकर्ज किती वर्षांसाठी उपलब्ध आहे?
गृहकर्जाचा कालावधी जितका जास्त असेल तितका मासिक ईएमआय कमी होईल. मात्र, व्याजदर वाढतो. साधारणपणे, गृहकर्ज 30 वर्षांपर्यंतच्या कालावधीसाठी उपलब्ध असते. हा कालावधी सेवानिवृत्तीचे वय किंवा 60 वर्षे किंवा यापैकी जे आधी असेल त्यापेक्षा जास्त नाही.
गृहकर्जासाठी आवश्यक कागदपत्रे
आधार कार्ड
पॅन कार्ड
पासपोर्ट
मतदार ओळखपत्र
पगार स्लिप किंवा उत्पन्नाचा पुरावा
वाहन चालविण्याचा परवाना
पत्ता पुरावा
वीज आणि पाणी बिल
पोस्टपेड मोबाइल बिल
मालमत्ता कर संबंधित कागदपत्रे
नियोक्ता ओळखपत्र
व्यवसाय पत्ता पुरावा
व्यवसाय परवाना कागदपत्रे
कर्ज अर्ज
पासपोर्ट आकाराचा फोटो
फॉर्म 16 किंवा आयकर रिटर्नसह 6 महिन्यांचे जुने बँक स्टेटमेंट
गृहकर्जामध्ये क्रेडिट स्कोअरचे महत्त्व
ग्राहकाचा सिबिल स्कोअर म्हणजेच क्रेडिट स्कोअर चांगला असेल तरच गृहकर्ज कर्ज सुरुवातीच्या व्याजदरावर उपलब्ध आहे. क्रेडिट स्कोअर 300 ते 900 गुणांपर्यंत मोजले जातात. हे किमान रु. 750 पेक्षा जास्त आहे, कर्ज सहज उपलब्ध आहे आणि बँका सुरुवातीच्या व्याज दराने कर्ज देतात.
गृहकर्जाशी संबंधित महत्त्वाची तथ्ये
1. व्याजदर
हप्ते वाढले की व्याजदरही वाढतो. जरी व्याजदर मासिक 0.5% ने वाढला तरीही रक्कम 20 वर्षांपर्यंत परतफेड कालावधीत वाढेल. कर्ज घेताना कमी व्याजदर लक्षात घेऊन बाजारात प्रचलित असलेले दर माहीत असल्यास फ्लोटिंग रेट मोजल्यानंतरच गृहकर्ज घ्यावे.
2. गृहकर्ज कालावधी
जरी मासिक ईएमआय भरणे सोपे असले तरी, जर तुम्ही दीर्घ कालावधीसाठी कर्ज घेत असाल तर व्याज भरणे वाढते, म्हणून एखाद्याने नेहमी उत्पन्न लक्षात घेऊन गृहकर्ज घेतले पाहिजे. अल्प मुदतीचा ईएमआय जास्त असला तरी व्याज कमी आणि बचतही भरपूर आहे.
3. गृहकर्ज आणि उत्पन्न यामध्ये संतुलन कसे राखायचे
कर्ज घेणाऱ्या ग्राहकाने त्याच्या उत्पन्नानुसार आणि बचतीनुसार ईएमआय आणि व्याज ठेवावे. प्री-पेमेंट केल्याने कर्जाचा EMI कालावधी कमी होतो. अशा परिस्थितीत, तुमच्या जवळ पैसे असल्यास, तुम्ही एकरकमी रक्कम जमा करण्याचा विचार केला पाहिजे.
4. गृहकर्ज घेण्यासाठी योग्य वय काय आहे?
साधारणपणे 25 ते 35 वर्षांच्या दरम्यान गृहकर्ज घेणे सुरक्षित असते. त्यानंतर तुम्हाला अधिक वर्षांसाठी EMI भरण्यासाठी वेळ मिळेल. निवृत्तीपूर्वी तुम्ही तुमच्या कर्जाची परतफेड करू शकता. तुमचे वय तरुण असेल तर तुम्हाला कर्ज सहज मिळू शकते.
5. गृहकर्जाची परतफेड करण्याची सर्वोत्तम वेळ कोणती आहे?
55-60 वर्षांसाठी कर्जाची परतफेड केल्यास निवृत्तीच्या वेळी आर्थिक ताण कमी होऊ शकतो. याशिवाय 40-50 वर्षांत कर्जाची परतफेड करून तुम्ही आर्थिक भार आणि व्याज कमी करू शकता.
6. गृहकर्जाचे धोके काय आहेत
नोकरी गमावणे किंवा उत्पन्न कमी झाल्यामुळे कर्जाची परतफेड करण्यात अडचणी येऊ शकतात. उच्च व्याजदरामुळे मासिक हप्ते वाढू शकतात. दीर्घकालीन आरोग्य समस्या किंवा कोणतीही आपत्कालीन परिस्थिती मासिक EMI वर परिणाम करू शकते. जास्त कर्ज घेतल्याने आर्थिक समस्या वाढतात.
7. गृहकर्जाची जोखीम कशी कमी करावी
अशी विमा पॉलिसी निवडा, जी कोणत्याही संकटाच्या वेळी कर्जाची परतफेड करण्याचा पर्याय देते.
गरजेपेक्षा जास्त कर्ज घेऊ नका.
मासिक उत्पन्नाच्या 30-35% मासिक हप्ता ठेवा.
6-12 महिन्यांच्या खर्चाइतका आपत्कालीन निधी ठेवा.
गृहकर्जावरील व्याज आणि कर कसे वाचवायचे?
1. व्याज बचत
जेव्हा जेव्हा तुमचे उत्पन्न वाढेल तेव्हा कर्जाची परतफेड करण्याचा प्रयत्न करा. वेळेपूर्वी कर्जाची परतफेड केल्यास व्याजाचा बोजा कमी होतो.
2. कर बचत
तुम्ही आयकर रिटर्न भरल्यास, तुम्हाला गृहकर्जावर कर सूट मिळू शकते. यामध्ये तुम्हाला 80C अंतर्गत 50,000 रुपयांपासून ते 1.5 लाख रुपयांपर्यंत आयकर सूट मिळू शकते. कलम 24(बी) अंतर्गत व्याज वजावट रु. 2 लाखांपर्यंत आहे. प्रथमच घर खरेदी करणारे कलम 80EE अंतर्गत अतिरिक्त ₹५०,००० वाचवू शकतात.
गृहकर्ज प्रक्रिया
अर्ज आणि दस्तऐवजीकरण
क्रेडिट मूल्यांकन
मालमत्ता सत्यापन
गृहकर्ज मंजुरीचे पत्र म्हणजे बँकेची मान्यता. या पत्रात कर्जाची रक्कम, व्याजदर, कर्ज परतफेडीचा कालावधी, कर्ज परतफेडीशी संबंधित अटी व शर्ती आहेत.
नवीन गृहकर्ज ट्रेंड
1. डिजिटल अर्ज प्रक्रिया- बँका आता ऑनलाइन म्हणजेच डिजिटल पद्धतीने कर्ज पुरवत आहेत.
2. हरित वित्त योजना- पर्यावरणपूरक घरे आणि ऊर्जा-बचत प्रकल्प स्वीकारणाऱ्यांना कमी व्याजदरात आवश्यक कर्ज उपलब्ध करून देण्यासाठी योजना सुरू केल्या आहेत.
3. EMI योजना- जे फ्रीलान्सिंग काम करून पैसे कमवत आहेत त्यांच्यासाठी मासिक हप्त्यांमध्ये पैसे भरण्याचा पर्याय आहे. तुमच्या उत्पन्नानुसार तुम्ही त्यात बदलही करू शकता.
4. टॉप-अप कर्ज- अतिरिक्त पैशांची गरज असल्यास किंवा घराचे नूतनीकरण करण्यासाठी, तुम्ही चालू कर्जावर रक्कम टॉप अप करू शकता.
5. कर्ज परतफेड पर्याय - बरेच ग्राहक व्याज वाचवण्यासाठी मुदतपूर्ती कालावधीपूर्वी कर्जाची परतफेड करतात. यासाठी त्यांना काही दंड भरावा लागतो.
गृहकर्ज आव्हाने
उच्च व्याज दर
मंजुरी मिळण्यासाठी बराच वेळ लागतो
लपविलेले शुल्क (गृहकर्जामध्ये असे अनेक शुल्क आहेत, जे लपून राहतात आणि आर्थिक भार वाढवतात.)
काहीवेळा नोंदणीमध्ये समस्या असू शकतात.
गृहकर्जाबाबत वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न
1. स्वीकृती पत्र म्हणजे काय?
हे प्रारंभिक मंजूरी पत्र आहे, ज्यामध्ये कर्जाशी संबंधित अटी आणि शर्ती दिल्या आहेत. सर्व बाबींचा आढावा घेतल्यानंतर बँका आणि गृहवित्त कंपन्या ठराविक रक्कम मंजूर करतात. ग्राहकाने या पत्रावर स्वाक्षरी केल्यानंतर कर्जाची पुढील प्रक्रिया सुरू होते.
2. पूर्ण आणि आंशिक वितरणामध्ये काय फरक आहे?
पूर्ण वितरण पूर्ण झालेल्या मालमत्तेवर लागू होते, तर पार्सल बांधकामाच्या काही टप्प्यात आहेत.
3. प्री-पेमेंट करणे योग्य आहे का?
होय, ते लवचिक कर्जाच्या अटींनुसार कोणत्याही दंडाशिवाय कर्जाचा कालावधी किंवा EMI कमी करू शकते. यामुळे व्याज देखील कमी होऊ शकते.
4. गृहकर्जाची प्रक्रिया किती वेळ आहे?
कागदपत्रे आणि बँक पडताळणी सबमिट केल्यानंतर, यास सहसा 2 ते 4 आठवडे लागतात.
5. कर्ज पूर्व पेमेंट म्हणजे काय?
निर्धारित वेळेपूर्वी कर्ज भरणे याला प्री-पेमेंट म्हणतात. तथापि, असे करताना, परिस्थितीची स्पष्ट माहिती असणे आवश्यक आहे. काही वेळा मुदतीपूर्वी कर्ज फेडले तरी व्याज भरावे लागते. जर प्री-पेमेंट मदत करत नसेल, तर तुम्ही कर्ज टाळण्यासाठी इतर पर्याय पहा.
6. ग्रीन होम लोन कसे कार्य करते?
पर्यावरणपूरक घर बांधण्यासाठी किंवा नूतनीकरण करण्यासाठी ग्रीन होम लोन दिले जाते. हे कर्ज दीर्घ मुदतीसाठी चांगले फायदे देऊ शकते. ते कमी व्याजात उपलब्ध आहे.