सार
महाराष्ट्र विधानसभा निवडणुकीच्या ट्रेंडने नवीन सरकारची स्थिती आणि दिशा जवळपास निश्चित केली आहे. राज्यातील 288 विधानसभा जागांपैकी एनडीए 219 जागांवर आघाडीवर आहे, तर काँग्रेस आघाडी केवळ 55 जागांवर आघाडीवर आहे. तर इतर 14 जागांवर पुढे आहेत. महाराष्ट्राच्या या निकालांनी हिंदुत्वाबाबत वारंवार उपस्थित केलेला प्रश्न पुन्हा एकदा समोर आला आहे. महाराष्ट्रातील हिंदुत्वाचा बिग बॉस कोण, हा प्रश्न आहे. पूर्ण समीकरण समजून घेऊ.
महाराष्ट्रात हिंदुत्वाचे राजकारण कसे गाजले?
सर्वप्रथम हा प्रश्न पडतो की, एकेकाळी काँग्रेसचा बालेकिल्ला असलेला महाराष्ट्र हिंदुत्वाचा बालेकिल्ला कसा बनला? खरे तर 1960 मध्ये नवीन राज्य म्हणून स्थापन झालेल्या महाराष्ट्रात 1962 मध्ये पहिल्यांदाच विधानसभा निवडणुका झाल्या. तेव्हापासून १९९० पर्यंत येथे केवळ काँग्रेसचे नाणे वापरण्यात येत होते. 1992 मध्ये बाबरी विध्वंसानंतर मुंबईत झालेल्या जातीय दंगली आणि बॉम्बस्फोटांनी राज्यात प्रथमच हिंदुत्वाचे राजकारण मजबूत केले. यामुळेच 1995 च्या विधानसभा निवडणुकीत पहिल्यांदाच महाराष्ट्रात हिंदुत्वाला चालना देणारे शिवसेना आणि भाजपचे युतीचे सरकार स्थापन झाले. त्यानंतर 2014 मध्ये मोदी लाटेत या दोन्ही पक्षांनी पुन्हा एकदा सरकार स्थापन केले, मात्र 2019 च्या विधानसभा निवडणुकीच्या निकालानंतर शिवसेना आणि भाजपमध्ये मुख्यमंत्रीपदावरून खडाजंगी झाली. त्यामुळे दोन्ही पक्ष एकमेकांसमोर आले आणि स्वतःला महाराष्ट्रातील हिंदुत्वाचा खरा चेहरा म्हणवून घेऊ लागले.
असे वक्तव्य उद्धव ठाकरे यांनी केले होते
2019 च्या विधानसभा निवडणुकीत जेव्हा उद्धव ठाकरे भाजप सोडून राष्ट्रवादी आणि काँग्रेसमध्ये सामील झाले तेव्हा त्यांच्या हिंदुत्वाच्या अजेंड्यावर प्रश्न उपस्थित होऊ लागले. त्यावेळी मुख्यमंत्री झाल्यानंतर त्यांनी एका निवेदनात आपण हिंदुत्वाचे मुख्याध्यापक असल्याचे म्हटले होते. वचने पाळणे हाही माझ्या हिंदुत्वाचा एक भाग आहे. कालही मी माझे हिंदुत्व पाळत होतो. मी आजही करतो आणि भविष्यातही करत राहीन. मी आजही हिंदुत्वाच्या विचारसरणीसोबत आहे, जी माझ्यापासून कधीही वेगळी होऊ शकत नाही.
काही दिवसांपूर्वी हिंदुत्वावरही भाजपने कोंडी केली होती.
रविवारी (१७ नोव्हेंबर) उद्धव ठाकरे यांनीही हिंदुत्वाच्या मुद्द्यावरून भाजपला धारेवर धरले होते. ते म्हणाले होते की आमचे हिंदुत्व लोकांना मूर्ख बनवण्याचे नाही. दहशतवाद संपवणे हे आमचे हिंदुत्व आहे. आमचे हिंदुत्व लोकांच्या घरातील चूल पेटवते, तर भाजपचे हिंदुत्व जनतेला जाळून राख करते. त्याचवेळी सत्तेच्या लालसेपोटी उद्धव ठाकरेंनी हिंदुत्व सोडल्याचा आरोप भाजप आघाडीकडून सातत्याने केला जात होता.
भाजप हिंदुत्वाचा चेहरा कसा बनला?
2019 मध्ये शिवसेनेसोबतची युती तोडल्यानंतर भाजपने उद्धव ठाकरेंना टार्गेट करत हिंदुत्वाच्या मुद्द्यावरून त्यांना वेठीस धरले. 2022 मध्ये शिवसेनेत बंडखोरी झाली तेव्हा पक्षाचे बंडखोर नेते एकनाथ शिंदे यांनीही उद्धव ठाकरेंवर हिंदुत्वाच्या मुद्द्यापासून विचलित झाल्याचा आरोप केला. लोकसभा निवडणुकीच्या वेळी महाविकास आघाडीची (शिवसेना युबीटी, राष्ट्रवादी शरद पवार आणि काँग्रेस) कामगिरी चांगली होती, त्यामुळे भाजपच्या युतीच्या दाव्यांचा धुरळा उडाला होता, मात्र २०२४ च्या विधानसभा निवडणुकीत भाजपचा नारा 'बनतेंगे टू' काटेंगे'ने महाराष्ट्रात हिंदुत्वाच्या मुद्द्यावरून राजकारणाला नवी धार दिली आहे, त्याचा परिणाम निवडणुकीच्या निकालात दिसून येतो. यावरून पाहिले तर सध्या भाजप युतीला महाराष्ट्रातील हिंदुत्वाचा बिग बॉस म्हणता येईल.