महायुती आणि महाविकास आघाडीत कोणाला किती मिळाल्या जागा?

महाराष्ट्र विधानसभेच्या २८८ जागांसाठी एकाच टप्प्यात मतदान होणार आहे, मात्र त्याआधी राजकीय पक्षांमध्ये अनेक फेऱ्या होणार आहेत. आधी तिकीट वाटपाबाबत दोन्ही आघाडीतील प्रत्येकी तीन पक्षांमध्ये परस्पर स्पर्धा होती, त्यानंतर प्रचारादरम्यान दुसरी स्पर्धा होणार आहे. पहिल्या फेरीत महायुती आणि महाविकास आघाडी यांच्यात झालेल्या लढतीत भाजपने बाजी मारली. नवी राजकीय समीकरणे आणि युतीतील चुरस यामुळे भाजप वगळता सर्वच राजकीय पक्षांच्या जागा गेल्या विधानसभा निवडणुकीच्या तुलनेत कमी झाल्या आहेत. दोन्ही आघाड्यांमधील छोट्या मित्रपक्षांसाठी प्रत्येकी चार जागा सोडण्यात आल्या आहेत.

2019 मध्येही भाजपने 152 जागांवर निवडणूक लढवली होती

भाजप सर्वाधिक 152 जागांवर निवडणूक लढवत आहे, तर पक्षाने अजित पवार यांच्या राष्ट्रवादी काँग्रेस आणि शिंदे यांच्या शिवसेनेच्या तिकीटावर प्रत्येकी दोन उमेदवार उभे केले आहेत. महायुतीचा दुसरा साथीदार शिंदे यांच्या सेनेला 80 तर राष्ट्रवादीला 52 जागा देण्यात आल्या आहेत. गेल्या विधानसभा निवडणुकीत भाजपने अविभाजित शिवसेनेसोबत युती करून 152 जागा लढवल्या होत्या, त्यापैकी 105 जागा जिंकल्या होत्या. अजित पवार यांच्या पक्षालाही या मतविभागणीचा फारसा फायदा झाला नाही. यापूर्वी त्यांच्याकडे 41 आमदार होते आणि त्यांना आघाडीत केवळ 11 जागा मिळाल्या होत्या. शिंद्यांच्या सैन्याला फारसा फायदा झाला नाही पण तोटाही झाला नाही. आपल्या आमदारांव्यतिरिक्त, पक्षाला निवडणुकीत समर्थक उभे करण्यात यश आले.

शिवसेनेला (UBT) 96 जागा मिळाल्या

रणनीतीनुसार, शिवसेनेला (यूबीटी) जागावाटपाचा सर्वाधिक फटका बसला. भाजपसह उद्धव ठाकरे यांच्या पक्षाने पाच वर्षांपूर्वी १२४ उमेदवार उभे केले होते. यावेळी शिवसेनेला (UBT) मोठ्या संघर्षानंतर 96 जागा मिळाल्या. ठाकरे घराण्याचा बालेकिल्ला मानल्या जाणाऱ्या मुंबई आणि विदर्भात जागा मिळवण्यासाठी उद्धव ठाकरेंना मोठा संघर्ष करावा लागला. 2019 मध्ये अविभाजित शिवसेनेला 56 जागांवर यश मिळाले होते. दुसरीकडे, 2019 मध्ये 125 जागा लढवणाऱ्या काँग्रेसला 23 जागांचा त्याग करावा लागला आणि MVA मध्ये 102 जागांवर समाधान मानावे लागले. शरद पवार यांच्या राष्ट्रवादी काँग्रेसला (एसपी) विधानसभेच्या 87 जागा मिळाल्या, गेल्या निवडणुकीपेक्षा 38 जागा कमी आहेत. पाच वर्षांपूर्वी काँग्रेसने 44 आणि राष्ट्रवादीने 54 विधानसभेच्या जागा जिंकल्या होत्या.

मतदानाचा पॅटर्न लोकसभेसारखा झाल्यास काँग्रेसला फायदा होईल

लोकसभा निवडणुकीत महाविकास आघाडीने महाराष्ट्रात 48 पैकी 30 जागा जिंकल्या होत्या, मात्र नव्या राजकीय भागीदारीचा सर्वाधिक फायदा काँग्रेसला 12 जागांवर झाला. त्याचे 13 खासदार निवडून आले तर शिवसेनेचे (UBT) केवळ 9 उमेदवार लोकसभेत पोहोचू शकले. संख्याबळानुसार अजित यांच्या बंडानंतरही शरद पवार यांच्या पक्षाचे नुकसान झाले नाही. लोकसभा निवडणुकीच्या पॅटर्नची पुनरावृत्ती विधानसभा निवडणुकीत झाली, तर त्याचा फायदा काँग्रेसला होण्याची खात्री असल्याचे जाणकारांचे मत आहे. मात्र, विधानसभा आणि लोकसभा निवडणुकीचे मुद्दे वेगळे आहेत आणि त्याचे निकाल लोकसभेसारखेच लागतील, असे मानता येत नाही.

जो जास्त जागा जिंकेल त्याला मुख्यमंत्रीपदाची खुर्ची मिळणार 

महाराष्ट्र निवडणुकीदरम्यान दोन्ही आघाडीने मुख्यमंत्री चेहरा जाहीर केलेला नाही. उद्धव ठाकरेंच्या आग्रहानंतरही शरद पवार आणि काँग्रेस नेत्यांनी त्यांना मुख्यमंत्री चेहरा घोषित करण्यास सहमती दर्शवली नाही. महायुतीत एकनाथ शिंदे मुख्यमंत्री असले तरी निवडणुकीनंतर तेच महायुतीचे नेते असतील यावर विश्वास बसणे कठीण आहे. सूत्रांनी दिलेल्या माहितीनुसार, जर महाविकास आघाडी जिंकली तर मुख्यमंत्र्यांची खुर्ची जास्त जागा जिंकणाऱ्या पक्षाकडे जाईल. महायुतीमध्येही मुख्यमंत्रीपदाची समीकरणे केवळ आकडेवारीवरच आहेत. देवेंद्र फडणवीस यांनी आधीच उपमुख्यमंत्रीपदाची शपथ घेऊन एक नवा ट्रेंड प्रस्थापित केला आहे, म्हणजेच मुख्यमंत्रीही उपमुख्यमंत्री होऊ शकतात. आकडेवारीच्या या शर्यतीत जो पक्ष जास्त जागांवर लढेल त्याला जास्त जागा मिळण्याची शक्यता आहे. अजून दुसरी फेरी बाकी आहे. सर्वच पक्षांतील बंडखोरांनी अर्ज दाखल केले आहेत. या टप्प्यात नाराज बंडखोरांची मनधरणी करून अर्ज परत करण्याचे आव्हान आहे. यामध्ये सर्वात मोठी अडचण महायुतीमध्ये आहे.