China : चीनमधील एका ऐतिहासिक शस्त्रक्रियेमध्ये, ७१ वर्षीय व्यक्ती जनुकीय सुधारित डुकराच्या यकृतासह ३८ दिवस जगला. ही आतापर्यंतची सर्वात यशस्वी शस्त्रक्रिया मानली जात आहे, जी अवयव प्रत्यारोणाच्या नव्या युगाची सुरुवात आहे.
China : जगभरातील वैद्यकीय इतिहासात एक अभूतपूर्व प्रयोग नोंदवला गेला आहे. चीनच्या आन्हुई (Anhui) प्रांतात, एका ७१ वर्षीय व्यक्तीने डुकराच्या यकृत प्रत्यारोपणानंतर ३८ दिवस जीवन जगले, ज्याला शास्त्रज्ञ आतापर्यंतची सर्वात यशस्वी शस्त्रक्रिया म्हणत आहेत. हा रुग्ण यकृताचा कर्करोग आणि हिपॅटायटीस बी ने गंभीरपणे ग्रस्त होता आणि त्याच्याकडे उपचाराचे सर्व पर्याय संपले होते. डॉक्टरांनी त्याच्या शरीरात जनुकीय सुधारित (genetically modified) डुकराचे यकृत प्रत्यारोपित केले. हे यकृत पूर्ण ३८ दिवस म्हणजेच सुमारे ५ आठवडे सामान्यपणे काम करत राहिले.
मात्र, नंतर रक्ताच्या गुठळ्या (ब्लड क्लॉटिंग) तयार होण्याच्या समस्येमुळे हा अवयव काढावा लागला. असे असूनही, रुग्ण शस्त्रक्रियेनंतर १७१ दिवस म्हणजेच सुमारे सहा महिने जगला, जो आतापर्यंत मानवी शरीरात डुकराच्या अवयवासह जगण्याचा सर्वात मोठा कालावधी आहे.
वैद्यकीय विज्ञानातील मोठे यश
यापूर्वी, डुकराच्या यकृतासह एका ब्रेन-डेड (मेंदू मृत) रुग्णाला जास्तीत जास्त १० दिवस जिवंत ठेवण्यात आले होते. पण ही पहिलीच वेळ आहे की जिवंत माणसामध्ये डुकराचे यकृत इतके दिवस कार्यरत राहिले. आन्हुई मेडिकल युनिव्हर्सिटीचे सर्जन डॉ. बाईचेंग सन (Beicheng Sun) म्हणाले की, हे प्रकरण सिद्ध करते की जनुकीयदृष्ट्या इंजिनिअर केलेले डुकराचे यकृत मानवी शरीरात दीर्घकाळ काम करू शकते. हे एक अत्यंत महत्त्वाचे पाऊल आहे, जे या दिशेने पुढे जाण्याची आशा दर्शवते.
डुकराचा अवयव खास का आहे?
शास्त्रज्ञांच्या मते, डुकराचे अवयव आकार आणि संरचनेत मानवी अवयवांशी बरेच मिळतेजुळते आहेत. आधुनिक जीन एडिटिंग तंत्रज्ञानाच्या मदतीने, या अवयवांमध्ये अशाप्रकारे बदल केला जाऊ शकतो की मानवी शरीराची रोगप्रतिकार प्रणाली (immune system) त्यांना नाकारणार नाही.
प्रत्यारोपणाच्या नव्या युगाची सुरुवात
हे संशोधन 'जर्नल ऑफ हेपॅटोलॉजी' (Journal of Hepatology) मध्ये प्रकाशित झाले आहे. जर्नलचे संपादक डॉ. हाइनर वेडेमेयर (Heiner Wedemeyer) म्हणाले की, प्रत्यारोपणाचे एक नवीन युग सुरू झाले आहे. हा प्रयोग भविष्यात अवयव प्रत्यारोपणाच्या (organ transplant) प्रतीक्षेत असलेल्या लाखो लोकांसाठी जीवनदान ठरू शकतो.


