)
)
){kind=tracking}
सार
महाकुम्भनगर। तीर्थराज प्रयागराजमध्ये संगमच्या पावन तटावर १३ जानेवारी २०२५ पासून सुरू होणाऱ्या महाकुंभात कोट्यवधी लोक आस्थेची डुबकी लावण्यासाठी येणार आहेत. योगी सरकारकडून या भाविकांच्या सुविधा आणि सुरक्षेसोबतच त्यांच्या आरोग्यावरही विशेष लक्ष दिले जात आहे. याच अनुषंगाने महाकुंभ दरम्यान येणाऱ्या भाविकांच्या नेत्र आरोग्यासाठी 'नेत्र कुंभ'ची स्थापना केली जात आहे. ९ एकरमध्ये बांधण्यात येत असलेल्या या नेत्र कुंभात पहिल्यांदाच एकाच वेळी ५ लाखांहून अधिक लोकांची नेत्र तपासणी आणि ३ लाख चष्मे वितरण केले जातील. सर्वात महत्त्वाचे म्हणजे, ज्यांना शस्त्रक्रियेची आवश्यकता आहे अशा नेत्र रुग्णांना त्यांच्या घराजवळील नेत्र रुग्णालयात मोफत शस्त्रक्रियेची सुविधा दिली जाईल. यासाठी नेत्र कुंभतर्फे देशभरातील १५० हून अधिक रुग्णालयांसोबत करार करण्यात आला आहे. म्हणजेच, रुग्ण महाकुंभात येऊन आपल्या डोळ्यांची तपासणी करतील आणि शस्त्रक्रिया आपल्या घरी जाऊन करू शकतील.
१५० रुग्णालयांसोबत करार
नेत्र कुंभच्या आयोजन समितीचे अध्यक्ष कवींद्र प्रताप सिंह यांनी सांगितले की, या महाकुंभात पहिल्यांदाच ही व्यवस्था केली जात आहे की, डॉक्टर ज्या रुग्णाला शस्त्रक्रियेसाठी रेफर करतील, तो आपल्या जिल्ह्यात किंवा घराजवळील रुग्णालयात कधीही शस्त्रक्रिया करू शकतो. अशा रुग्णांना डॉक्टर तपासणीनंतर एक रेफरल कार्ड देतील, ज्याची एक प्रत संबंधित रुग्णालयाला आणि दुसरी प्रत नेत्र कुंभ आयोजक संस्था 'सक्षम'च्या कार्यकर्त्याला जाईल. त्यानंतर 'सक्षम' कार्यकर्ता किंवा रुग्ण समन्वय साधून आपल्या राहण्याच्या ठिकाणी सोयीस्करपणे मोफत शस्त्रक्रियेचा लाभ घेऊ शकतील. रुग्णांच्या शस्त्रक्रियेसाठी देशभरातील १५० लहान-मोठ्या रुग्णालयांची निवड करण्यात आली आहे. संबंधित रुग्ण मेळ्यादरम्यान किंवा मेळ्यानंतरही या सुविधेचा लाभ घेऊ शकतील. नेत्र कुंभातून ५० हजार लोकांना शस्त्रक्रिया कार्ड प्रदान केले जाऊ शकतात, असा अंदाज आहे.
५ लाख लोकांच्या नेत्र तपासणीचा विक्रम होणार
ते म्हणाले की, महाकुंभ हा सामाजिक समरसतेचे प्रतीक आहे. यात देशभरातून कोट्यवधी भाविक येत आहेत. त्यांच्या सोयीसाठी या नेत्र चिकित्सा महायज्ञाचे नेत्र कुंभ म्हणून आयोजन केले जात आहे. या नेत्र कुंभात भारतीय सैन्याचे डॉक्टरही आपली सेवा मोफत देतील. येथे येणाऱ्या रुग्णांना मोफत तपासणीसोबतच मोफत औषधे आणि मोफत जलपानचीही व्यवस्था असेल. २०१९ मध्ये पहिल्यांदा नेत्र कुंभचे आयोजन करण्यात आले होते. तेव्हापासून आतापर्यंत त्याच्या आकारमानात दुप्पटीहून अधिक वाढ झाली आहे. २०१९ च्या कुंभमेळ्यात १.५ लाख लोकांना चष्मे आणि ३ लाख लोकांची तपासणी करून आम्ही लिम्का बुक ऑफ वर्ल्ड रेकॉर्डमध्ये स्थान मिळवले होते. यावेळी हा नेत्र कुंभ मागील विक्रमही मोडणार आहे. संख्येच्या दृष्टीने हा केवळ भारतातच नाही, तर जगातही कोणत्याही कार्यक्रमात नेत्र रुग्णांची तपासणी आणि चष्मे वितरणाचा सर्वात मोठा विक्रम असेल. या आयोजनात आमच्या सहयोगी संस्थांसोबतच मेळा प्रशासनाकडूनही योगदान दिले जात आहे.
प्रतिदिन ४० डॉक्टरांची टीम उपस्थित राहील
नेत्र कुंभच्या मीडिया को-ऑर्डिनेटर डॉ. कीर्तिका अग्रवाल यांनी सांगितले की, या नेत्र कुंभचे आयोजन सेक्टर ६ मध्ये असलेल्या नागवासुकी मंदिरासमोर मेळा क्षेत्रात होणार आहे. जागरूकतेच्या अभावामुळे मोठ्या संख्येने डोळ्यांची दृष्टी गमावणाऱ्यांना मदत करणे हा त्याचा उद्देश आहे. नेत्र कुंभ १२ जानेवारीपासून मेळा क्षेत्रात सुरू होईल, जो २६ फेब्रुवारीपर्यंत दररोज (प्रमुख स्नान पर्व वगळता) चालेल. यामध्ये नेत्र संबंधित समस्यांनी ग्रस्त लोक येऊ शकतात आणि येथे सर्व व्यवस्था मोफत असेल. सुमारे १५० डॉक्टर बाहेरून येऊन येथे आपली सेवा देतील, तर सुमारे ४०० डॉक्टर येथे ४५ दिवस उपस्थित राहतील. यापैकी दररोज ४० डॉक्टर ओपीडीचा भाग असतील. तर ५०० हून अधिक ऑप्टोमेट्रिस्ट असतील, त्यापैकी १०० दररोज सेवा देतील. एकूण दररोज २०० डॉक्टर, ऑप्टोमेट्रिस्ट आणि इतर स्वयंसेवक नेत्र रुग्णांच्या सेवेत उपस्थित राहतील. नेत्र ओपीडी सकाळी ८ ते दुपारी २ वाजेपर्यंत चालेल, जी संध्याकाळी ४ वाजेपर्यंत वाढवली जाऊ शकते.