महाकुंभ मेळा २०२५ची आज होणार सांगता, किती भक्तांनी केले स्नान?

महाकुंभ मेला 2025 आज संपला आहे. हा मेळा केवळ धार्मिक महत्त्वाचा नाही, तर त्याचा आर्थिक आणि सामाजिक दृष्टिकोनातून देखील प्रचंड प्रभाव आहे. या मेळ्याने संपूर्ण देश आणि जगभरातील लाखो भाविकांना एकत्र आणले, आणि त्याचे आयोजन एक मोठं ऐतिहासिक घटक बनलं.

एकूण खर्च आणि महसूल:

महाकुंभ मेळ्याचे आयोजन अत्यंत खर्चिक असते. या वर्षीच्या महाकुंभ मेळ्याचा अंदाजे 7,000 कोटी रुपये खर्च झाला आहे. यामध्ये तंबू उभारणी, वीजपुरवठा, स्वच्छता, सुरक्षा व्यवस्था आणि इतर आवश्यक सेवा यांचा समावेश आहे. पण या मेळ्यामुळे भारताच्या अर्थव्यवस्थेला मोठा लाभ झाला आहे. अंदाजे 22.5 ते 26.25 लाख कोटी रुपये (32 ते 35 अब्ज डॉलर)च्या आसपास महसूल मिळाल्याचा अंदाज आहे.

पवित्र स्नान करणारे लोक:

या वर्षीच्या महाकुंभ मेळ्यात सुमारे 62 कोटी लोकांनी पवित्र त्रिवेणी संगमावर स्नान केले. हे एक अतिशय मोठं धार्मिक आणि सांस्कृतिक समारंभ आहे, जेथे एकाच वेळी लाखो लोक एकत्र येतात. मेळ्याच्या प्रमुख दिवशी 10 कोटींहून अधिक भाविकांनी स्नान केले. हा एक अद्भुत अनुभव होता, जो संपूर्ण जगभरातून लोकांना आकर्षित करतो.

रोजगार निर्मिती:

महाकुंभ मेळ्याच्या आयोजनामुळे मोठ्या प्रमाणावर रोजगाराच्या संधी निर्माण झाल्या. तंबू उभारणी, वाहतूक व्यवस्थापन, स्वच्छता, सुरक्षा, आरोग्य सेवा यांसारख्या क्षेत्रांत लोकांना काम मिळालं. याशिवाय स्थानिक व्यावसायिक आणि उद्योगांना देखील उत्तम संधी मिळाली, ज्यामुळे आर्थिक गतिमानता तयार झाली.

आर्थिक परिणाम:

महाकुंभ मेळ्यामुळे स्थानिक अर्थव्यवस्थेला प्रचंड फायदा झाला आहे. पर्यटन, वाहतूक, खाद्यपदार्थ, हस्तकला, वस्त्र उद्योग आणि इतर अनेक क्षेत्रांत वाढ झाली आहे. या मेळ्यामुळे स्थानिक बाजारपेठांमध्ये उलाढाल वाढली आणि अनेक छोटे-मोठे व्यवसाय चालू झाले. यामुळे रोजगाराच्या संधीही वाढल्या आहेत.

महाकुंभ मेळा केवळ धार्मिक दृष्टिकोनातून महत्त्वाचा नाही, तर तो आर्थिक, सांस्कृतिक आणि सामाजिक दृष्टिकोनातून देखील अत्यंत महत्त्वपूर्ण आहे. हा मेळा भारताच्या विविधतेत एकता आणि अखंडतेचे प्रतीक ठरतो.

पुढील महाकुंभ कधी आहे? 

प्रयागराजमध्ये पुढील महाकुंभ २०३७ मध्ये होईल, जो १२ वर्षांचा उत्सव चालू ठेवेल. 

२०३७ च्या महाकुंभाच्या मुख्य स्नान तारखा पुढीलप्रमाणे आहेत:

मकर संक्रांती: १४ जानेवारी २०३७ मौनी अमावस्या: १६ जानेवारी २०३७ वसंत पंचमी: २१ जानेवारी २०३७ हा कार्यक्रम पुन्हा एकदा त्रिवेणी संगम येथे होईल, जिथे जगभरातील लाखो भाविक येतील.

२०३७ पूर्वी येणारे कुंभमेळे या वर्षीच्या महाकुंभाला उपस्थित न राहणाऱ्यांसाठी, येत्या काही वर्षांत इतरही महत्त्वाचे कुंभमेळे आहेत:

२०२७ – नाशिक (पूर्ण कुंभमेळा): १७ जुलै ते १७ ऑगस्ट दरम्यान मुख्य कार्यक्रम त्र्यंबकेश्वर येथे होणार आहे. महाराष्ट्रातील अधिकाऱ्यांनी तांत्रिकदृष्ट्या प्रगत अनुभवाचे आश्वासन देत तयारी सुरू केली आहे.

२०३३ – हरिद्वार (महाकुंभमेळा): मोठ्या संख्येने लोकांची उपस्थिती अपेक्षित असलेला आणखी एक मोठा धार्मिक मेळावा.