आपल्या भारतीयांना खाण्याची आवड असते हे खरेच आहे. पण एवढी! मध्य प्रदेशातील भदवाही गावात पाणी संवर्धनाबाबत झालेल्या पंचायत सभेत २४ जणांनी १२ किलो ड्रायफ्रूट्स, ९ किलो फळे आणि तब्बल ३० किलो स्नॅक्स फस्त केल्याची घटना घडली आहे.
भोपाळ : भारतीयांना खाण्याची आवड असते हे खरेच आहे. पण एवढी! मध्य प्रदेशातील भदवाही गावात पाणी संवर्धनाबाबत झालेल्या पंचायत सभेत २४ जणांनी १२ किलो ड्रायफ्रूट्स, ९ किलो फळे आणि तब्बल ३० किलो स्नॅक्स फस्त केल्याची घटना घडली आहे.
यासाठी तब्बल ८५,००० रुपये खर्च झाला आहे. जिल्हाधिकारी, वरिष्ठ अधिकारी, पंचायत प्रतिनिधी आणि काही ग्रामस्थ असे एकूण २४ जण सभेत उपस्थित होते. यावेळी आणलेल्या खाद्यपदार्थांचे बिल व्हायरल झाले आहे. त्यानुसार, ६ किलो काजू, ३ किलो मनुके, ३ किलो बदाम, ९ किलो फळे, ५ डझन केळी आणि ३० किलो स्नॅक्स खरेदी करण्यात आले.
याबाबत शहडोलचे जिल्हाधिकारी म्हणाले, ‘मी ड्रायफ्रूट्स खात नाही. सभेतही खाल्ले नव्हते. बिल पाहून मलाही धक्का बसला. या प्रकरणाची चौकशीचे आदेश दिले आहेत. दोषींवर कारवाई केली जाईल’.
सुकामेव्याचे आरोग्यदायी फायदे: एक आहारातील अमूल्य खजिना
सुकामेवा म्हणजेच बदाम, अक्रोड, काजू, मनुका, पिस्ता, अंजीर, खारीक आणि इतर बियाण्यांचा समावेश असलेला एक पोषणमूल्यांनी भरलेला खाद्यगट आहे. भारतीय आहारशैलीत सुकामेव्याला विशेष महत्त्व आहे. पारंपरिक आयुर्वेदापासून ते आधुनिक पोषणशास्त्रापर्यंत सुकामेव्याचे फायदे अधोरेखित केले गेले आहेत. दररोजच्या आहारात योग्य प्रमाणात सुकामेव्याचा समावेश केल्यास शरीराला अनेक प्रकारची ऊर्जा, पोषण आणि रोगप्रतिकारक शक्ती मिळते.
या लेखामध्ये आपण सुकामेव्याचे विविध फायदे, कोणता सुकामेवा कोणत्या आजारात उपयुक्त ठरतो, आणि तो कोणत्या प्रमाणात सेवन करावा याबाबत माहिती घेणार आहोत.
१. ऊर्जेचा नैसर्गिक स्रोत
सुकामेवा हा नैसर्गिक उर्जेचा भांडार आहे. बदाम, काजू, अक्रोड यामध्ये चांगल्या प्रतीचे फॅट्स (Unsaturated fats), प्रथिने, कार्बोहायड्रेट्स आणि जीवनसत्त्वे (Vitamins) असतात. सकाळी रिकाम्या पोटी ४-५ बदाम आणि २-३ अक्रोड खाल्ल्यास दिवसभर शरीराला उर्जा मिळते व थकवा जाणवत नाही.
२. हृदयासाठी हितकारक
अक्रोड, बदाम आणि पिस्तामध्ये असलेल्या ओमेगा-३ फॅटी अॅसिड्स आणि अँटीऑक्सिडंट्समुळे हृदयाचे आरोग्य चांगले राहते. हे कोलेस्टेरॉलची पातळी नियंत्रित करतात, रक्तवाहिन्यांमध्ये साठणाऱ्या चरबीचा अडथळा कमी करतात आणि रक्ताभिसरण सुधारतात. हृदयरोग टाळण्यासाठी दररोज थोड्या प्रमाणात अक्रोड व बदाम घेणे फायदेशीर ठरते.
३. तणाव आणि मेंदूच्या आरोग्यासाठी लाभदायक
सुकामेवा, विशेषतः अक्रोड आणि बदाम हे मेंदूला ताजेतवाने ठेवतात. यामध्ये उपस्थित असलेले ओमेगा-३, जीवनसत्त्व बी६ आणि अँटीऑक्सिडंट्स मेंदूच्या पेशींना पोषण देतात. मन एकाग्र राहण्यासाठी, स्मरणशक्ती वाढवण्यासाठी आणि तणाव कमी करण्यासाठी सुकामेवा उपयोगी आहे.
४. रोगप्रतिकारक शक्ती वाढवतो
मनुका, अंजीर, खारीक यामध्ये भरपूर प्रमाणात आयर्न, झिंक, आणि जीवनसत्त्व C असते. हे घटक शरीरातील रोगप्रतिकारक शक्ती वाढवण्यास मदत करतात. विशेषतः हिवाळ्यात किंवा सर्दी-खोकल्याच्या दिवसांत सुकामेव्याचा नियमित वापर आरोग्य टिकवतो.
५. त्वचा आणि केसांचे आरोग्य
बदामामध्ये ‘व्हिटॅमिन ई’ मोठ्या प्रमाणात असते जे त्वचेला उजळ आणि निरोगी ठेवण्यास मदत करते. अक्रोडमधील तेलयुक्त पदार्थ केसांना पोषण देतात. त्यामुळे नियमित सुकामेवा सेवन केल्याने त्वचा कोरडी होण्याचे प्रमाण कमी होते आणि केसांची झड थांबते.
६. हाडे आणि सांधेदुखी साठी फायदेशीर
अंजीर, खारीक आणि बदामामध्ये कॅल्शियम, फॉस्फरस आणि मॅग्नेशियम असते, जे हाडांच्या मजबुतीसाठी आवश्यक असतात. वृद्ध व्यक्तींसाठी किंवा सांधेदुखीच्या त्रासाने ग्रस्त लोकांसाठी अंजीर व खारीक विशेष उपयुक्त ठरतात.
७. पचनासाठी मदत
खारीक, मनुका आणि अंजीर हे फायबरयुक्त असल्यामुळे पचनशक्ती सुधारण्यास मदत करतात. बद्धकोष्ठतेच्या (constipation) समस्येसाठी अंजीर अत्यंत उपयुक्त मानला जातो. रात्री पाण्यात भिजवलेला अंजीर सकाळी खाल्ल्यास पचनक्रिया सुधारते.
८. डायबेटीस असणाऱ्यांसाठी उपयुक्त
सुकामेव्याचे ग्लायसेमिक इंडेक्स तुलनेने कमी असतो. अक्रोड, बदाम यांमध्ये नैसर्गिक साखर फारच कमी असते. त्यामुळे मधुमेही व्यक्तींनी नियंत्रित प्रमाणात सुकामेवा खाल्ल्यास रक्तातील साखरेची पातळी संतुलित राहते. मात्र साखर मिसळलेले किंवा मिठाचे सुकामेवे टाळावे.
९. वजन नियंत्रित ठेवण्यास मदत
सुकामेवा खाल्ल्यानंतर पोट भरल्यासारखे वाटते, त्यामुळे जास्त खात राहण्याची गरज भासत नाही. विशेषतः प्रथिनं आणि फायबरने समृद्ध असल्यामुळे सुकामेवा वजन नियंत्रणासाठी उपयुक्त आहे. मात्र प्रमाणात सेवन करणे अत्यावश्यक आहे.
१०. गर्भवती महिलांसाठी फायदेशीर
गर्भावस्थेदरम्यान महिला आणि गर्भाच्या पोषणासाठी सुकामेवा उपयुक्त ठरतो. अक्रोड व बदाममधील ओमेगा-३ फॅटी अॅसिड्स गर्भाच्या मेंदूच्या विकासास मदत करतात. अंजीर व मनुकामधील आयर्नमुळे रक्ताची कमतरता भरून निघते.


