तपकिरी तांदूळ पांढऱ्या तांदळाच्या तुलनेत अधिक पौष्टिक मानला जातो. पिसण्याच्या प्रक्रियेत भुसा काढून टाकल्यानंतरही, तपकिरी तांदूळ त्याच्या कोंडाचे थर टिकवून ठेवतो, ज्यामुळे ते जीवनसत्त्वे, फायबर आणि खनिजे समृद्ध बनते.
पांढऱ्या तांदळापेक्षा तपकिरी तांदूळ आरोग्यासाठी चांगला मानला जातो. त्याचा आपल्या आरोग्याला अनेक प्रकारे फायदा होतो. या भातामध्ये पोषक तत्वेही मुबलक प्रमाणात आढळतात. म्हणूनच काही लोक फक्त ब्राऊन राइस खातात. हा तांदूळ पांढऱ्या तांदळाच्या तुलनेत किंचित जास्त महाग आहे. पण ते आरोग्यासाठी खूप चांगले आहे.
वास्तविक, तपकिरी तांदूळ बहुतेक मधुमेह, उच्च रक्तदाब, हृदयविकार यासारख्या समस्यांनी ग्रस्त लोक खातात. हे फक्त त्यांच्यासाठी नाही. इतर लोकही ब्राऊन राइस सहज खाऊ शकतात. तथापि, तपकिरी तांदूळ आणि पांढरा तांदूळ यातील फरक अनेकांना माहित नाही. हा तपकिरी तांदूळ कसा तयार होतो, याबाबत त्यांच्या मनात संभ्रम आहे. आता या प्रश्नाचे उत्तर जाणून घेण्याचा प्रयत्न करूया.
तपकिरी तांदूळ कसा बनवला जातो?
तपकिरी तांदळाची लागवड इतर तांदळाच्या जातींप्रमाणेच केली जाते. पांढऱ्या तांदळाप्रमाणे, तपकिरी तांदूळ ओरिझा सॅटिव्हा प्रजातींमधूनही मिळतो. या भाताची रोपे पक्व झाल्यानंतर दाणे काढणीसाठी तयार होतात. पीक येताच ते धान्य राईस मिलमध्ये प्रक्रियेसाठी नेले जाते.
दळण्याची प्रक्रिया
तांदूळ गिरणीत नेल्यानंतर, दळण्याची प्रक्रिया सुरू होते. तथापि, हा तपकिरी तांदूळ आणि पांढरा तांदूळ यांच्या दळण प्रक्रियेत बराच फरक आहे. हा तपकिरी तांदूळ संपूर्ण धान्य मानला जातो. कारण या प्रक्रियेत फक्त बाहेरचा थर काढला जातो ज्याला भुसी म्हणतात. यामुळे कोंडाचे थर शाबूत राहतात. जीवनसत्त्वे, फायबर आणि खनिजे या थरांमध्येच मुबलक प्रमाणात आढळतात. त्यामुळे पौष्टिकतेच्या दृष्टिकोनातून पांढऱ्या तांदळापेक्षा तपकिरी तांदूळ चांगला मानला जातो. तर पांढरा तांदूळ पूर्णपणे पॉलिश केलेला असतो. जास्त पॉलिशिंग आणि साफसफाई केल्याने पांढऱ्या तांदळातील सर्व पोषक तत्वे नष्ट होतात.
ब्राऊन राईस बनवण्याची पद्धत काय आहे?
कापणी केलेले धान्य गिरणीत नेले जाते आणि फक्त भुसा काढला जातो. ही भुसी एक कठोर संरक्षणात्मक थर आहे. बाकी सर्व काही ब्राऊन राइस आहे. यामध्ये ब्राऊन राईसचे थर तसेच राहतात. भुसा काढून टाकल्यानंतर, धूळ सारख्या मोडतोड काढून टाकण्यासाठी धान्य पूर्णपणे स्वच्छ केले जाते. यानंतर ब्राऊन राइस पॅक करून विक्रीसाठी ठेवला जातो.
तपकिरी तांदूळ बद्दल मनोरंजक तथ्ये
तुम्हाला माहीत आहे का? या तपकिरी तांदूळाची लागवड 9,000 वर्षांहून अधिक काळ केली जात आहे. तपकिरी तांदूळ अनेक वर्षांपासून लोकांच्या रोजच्या आहाराचा भाग आहे. औद्योगिक क्रांतीच्या काळात शुद्धीकरण प्रक्रियेत सुधारणा झाली. हा भात बराच काळ टिकतो. याव्यतिरिक्त, ते शिजविणे देखील खूप सोपे आहे. त्यामुळे त्याला चांगलीच प्रसिद्धी मिळाली. एक कप ब्राऊन राइसमध्ये 3.5 ग्रॅम फायबर असते. तर पांढऱ्या तांदळात एक ग्रॅमपेक्षा कमी फायबर असते. एवढेच नाही तर तपकिरी तांदळात पांढऱ्या तांदळाच्या तुलनेत 80 टक्के अधिक पोषक असतात. त्यामुळे हा भात आरोग्यदायी मानला जातो.
एक कप ब्राऊन राइस खाल्ल्याने आपल्या शरीराला आवश्यक मँगनीजचा पुरवठा होतो. मँगनीज एक खनिज आहे. त्यामुळे आपली हाडे निरोगी राहतात. तसेच चयापचय सुधारते. रोगप्रतिकारशक्ती वाढवते आणि संपूर्ण शरीर निरोगी ठेवण्यास मदत करते. ब्राऊन राइसमध्ये ग्लूटेन अजिबात नसते. सेलियाक रोगाने ग्रस्त असलेल्या लोकांसाठी हा तांदूळ खूप फायदेशीर आहे. याशिवाय, हे हायपोअलर्जेनिक आहे, ते अन्न ऍलर्जीने ग्रस्त असलेल्या लोकांसाठी देखील फायदेशीर आहे.
तपकिरी तांदूळ हा फक्त एक प्रकारचा तांदूळ नाही. हा तपकिरी तांदूळ लहान, मध्यम धान्य, लांब धान्यांसह अनेक प्रकारांमध्ये येतो. प्रत्येक प्रकारचे धान्य त्याच्या पोत आणि चव मध्ये भिन्न आहे. म्हणजेच चघळण्यास सोप्या, किंचित चिकट ते पूर्णपणे कोरडे असे अनेक प्रकार उपलब्ध आहेत. ब्राऊनच्या थरामुळे ब्राऊन राईस शिजायला जास्त वेळ लागतो. तपकिरी तांदूळ शिजवण्यासाठी साधारणत: 45 मिनिटे ते एक तास लागतो. तर पांढरा तांदूळ फक्त 15 ते 20 मिनिटांत शिजवता येतो.
आणखी वाचा :
हिवाळ्यात आवळा खाण्याचे आश्चर्यकारक फायदे, निरोगी राहण्याचे मार्ग जाणून घ्या!