Kidney Damage Warning मूत्रपिंडांना हानी पोहोचवणारी ही आहेत 7 सामान्य औषधे

मूत्रपिंडे ही आपल्या शरीरातील महत्त्वाची अवयव असून रक्तातील टाकाऊ पदार्थ आणि अतिरिक्त द्रव बाहेर टाकण्याचे काम करतात. काही सामान्य औषधे मूत्रपिंडांना हानी पोहोचवू शकतात, विशेषतः दीर्घकाळ किंवा जास्त प्रमाणात घेतल्यास. अशी कोणती औषधे आहेत ते पाहूया.

आपल्या शरीरातील महत्वाचे आणि जगण्यासाठी अत्यंत आवश्यक असलेल्या अवयवांपैकी एक म्हणजे मूत्रपिंड. हे आपल्या शरीरात रक्तातील टाकाऊ पदार्थ आणि अतिरिक्त द्रव बाहेर काढण्याचे काम करते. अशा प्रकारे आपले शरीर नेहमी सक्रिय राहण्यासाठी महत्त्वपूर्ण काम करते. असे महत्त्वपूर्ण काम करणारे मूत्रपिंड कमकुवत झाल्यास आपले शरीरही गंभीर आजारांना बळी पडते. हे जीवघेणे देखील असू शकते. मूत्रपिंड अचानक खराब होण्याची अनेक कारणे आहेत. मधुमेह, उच्च रक्तदाब, काही अनुवांशिक आजार आणि आपण घेणारी सामान्य औषधे देखील कधीकधी आपले मूत्रपिंड निकामी होण्यास कारणीभूत ठरतात. म्हणूनच, आपल्या मूत्रपिंडांना हानी पोहोचवणारी काही सामान्य औषधे कोणती आहेत ते आता आपण पाहू.

नॉनस्टेरॉइडल अँटी-इंफ्लेमेटरी ड्रग्ज (NSAIDs) म्हणजे वेदनाशामक गोळ्या: डोकेदुखी, सांधेदुखी, स्नायूदुखी, संधिवात आणि ताप आल्यावर होणार्‍या शारीरिक वेदनांसाठी आपण सामान्यतः वापरत असलेल्या वेदनाशामक गोळ्या आहेत. या गोळ्या शरीराच्या वेदना कमी करतात, परंतु नियमितपणे आणि मोठ्या प्रमाणात घेतल्यास मूत्रपिंडांमध्ये रक्ताचा प्रवाह कमी होऊ शकतो. यामुळे मूत्रपिंडांचे नुकसान आणि मूत्रपिंड निकामी होऊ शकते. त्यामुळे मूत्रपिंडाच्या समस्या असलेल्यांनी आणि हृदय आणि यकृताच्या समस्या असलेल्यांनी वेदनाशामक औषधे कमी प्रमाणात घेणे चांगले.

बिसफॉस्फोनेट्स (ऑस्टियोपोरोसिस औषधे): झोलेड्रॉनिक अॅसिड (Reclast) सारखी औषधे ऑस्टियोपोरोसिस आणि काही कर्करोगांवर उपचार करण्यासाठी वापरली जातात. ही औषधे दुर्मिळ असली तरी मूत्रपिंडांना गंभीर हानी पोहोचवू शकतात, विशेषतः ज्यांना आधीच मूत्रपिंडाचा आजार आहे त्यांच्यासाठी. त्यामुळे डॉक्टर सामान्यतः मूत्रपिंड नीट काम करत नसलेल्या रुग्णांना ही औषधे देत नाहीत.

विशेष सूचना (ही औषधे सामान्यतः दीर्घकाळात समस्या निर्माण करतात. जर डॉक्टरांनी तुम्हाला ही औषधे लिहून दिली असतील तर ती अचानक बंद करू नका. प्रथम तुमच्या डॉक्टरांशी संपर्क साधा आणि नंतर निर्णय घ्या)

सोडियम फॉस्फेट असलेली रेचक औषधे: कोलोनोस्कोपीपूर्वी वापरली जाणारी काही रेचक औषधे, विशेषतः तोंडावाटे घेतले जाणारे सोडियम फॉस्फेट असलेली औषधे, फॉस्फेट स्फटिकांचे संचयन करून मूत्रपिंडांना हानी पोहोचवू शकतात. यामुळे मूत्रपिंडांना गंभीर दुखापत आणि मूत्रपिंड निकामी होऊ शकते. ही रेचक औषधे, विशेषतः मूत्रपिंडाच्या समस्या असलेल्या लोकांमध्ये, काळजीपूर्वक वापरली पाहिजेत.

ACE inhibitors आणि ARBs (रक्तदाब औषधे): लिसिनोप्रिल, एनालाप्रिल आणि रॅमिप्रिल सारखी औषधे ACE inhibitors गटात येतात, जी उच्च रक्तदाब नियंत्रित करण्यास आणि हृदयाचे रक्षण करण्यास मदत करतात. तथापि, ही औषधे मूत्रपिंडांमधून प्रक्रिया केली जातात, त्यामुळे कधीकधी मूत्रपिंडांना दुखापत होऊ शकते, विशेषतः जर तुम्ही डिहायड्रेटेड असाल किंवा मूत्रपिंडांना हानी पोहोचवणारी इतर औषधे घेत असाल तर. डॉक्टर सामान्यतः ही औषधे लिहून देताना मूत्रपिंडांचे कार्यकाळ बारकाईने तपासतात आणि आवश्यकतेनुसार डोस देतात.

मूत्रवर्धक (पाण्याच्या गोळ्या): मूत्रवर्धक शरीरातील अतिरिक्त द्रव काढून टाकण्यास मदत करतात आणि सामान्यतः उच्च रक्तदाब आणि शरीरातील सूज कमी करण्यासाठी वापरली जातात. तथापि, जर योग्यरित्या वापरली नाहीत तर ते डिहायड्रेशन होऊ शकते, ज्यामुळे मूत्रपिंडांवर ताण येतो आणि हानी होऊ शकते. ही औषधे घेताना योग्य हायड्रेशन आणि नियमित देखरेख महत्त्वाची आहे.

प्रतिजैविक आणि विषाणूविरोधी औषधे: काही प्रतिजैविक आणि विषाणूविरोधी औषधे मूत्रपिंडांना वेगवेगळ्या प्रकारे हानी पोहोचवू शकतात. काही मूत्रमार्गात अडथळा आणणारे स्फटिक तयार करतात. इतर मूत्रपिंड पेशींना थेट नुकसान करतात. अमिनोग्लायकोसाइड्स, व्हँकोमायसिन, असायक्लोविर आणि टेनोफोविर (एचआयव्ही उपचारांमध्ये वापरले जाते) ही अशा औषधांची उदाहरणे आहेत. ज्यांना आधीच मूत्रपिंडाच्या समस्या आहेत किंवा डिहायड्रेटेड आहेत त्यांना जास्त धोका असतो. मूत्रपिंडांचे आरोग्य राखण्यासाठी, डॉक्टर सामान्यतः सुरक्षित पर्यायांचा विचार करतात.

प्रोटॉन पंप इनहिबिटर (PPIs): ओमेप्राजोल (प्रिलोसेक) आणि एसोमेप्राजोल (नेक्सियम) सारखे PPIs छातीत जळजळ आणि आम्लपित्त उपचारांसाठी मोठ्या प्रमाणात वापरले जातात. PPIs चा दीर्घकाळ वापर केल्याने मूत्रपिंडांच्या दीर्घकालीन नुकसानीचा आणि मूत्रपिंड निकामी होण्याचा धोका वाढतो. जर तुम्ही नियमितपणे PPIs घेत असाल तर तुम्ही ते सुरू ठेवावे की इतर उपचारांवर स्विच करावे यावर तुमच्या डॉक्टरांशी चर्चा करणे महत्त्वाचे आहे.

निरोगी मूत्रपिंडांसाठी असे करा
म्हणूनच, मूत्रपिंडाच्या समस्येने ग्रस्त असलेल्यांनी निरोगी मूत्रपिंडांसाठी भरपूर आणि वनस्पती-आधारित आहार घेतल्यास चांगले. निरोगी मूत्रपिंडांसाठी व्यायाम करणे आणि तंदुरुस्त राहणे महत्त्वाचे आहे. दररोज पुरेसे पाणी पिणे देखील आवश्यक आहे.