डिसेंबरमध्ये इस्रोचे ३ मोठे प्रक्षेपण: स्पॅडेक्स, प्रोबा-३, एनव्हीएस-२

बेंगळुरू: भारतीय अंतराळ संशोधन संस्था (इस्रो) २०२४ चा शेवट तीन मोठ्या प्रक्षेपण योजनांसह करणार आहे. अंतराळ डॉकिंग चाचणी स्पॅडेक्ससह इस्रो डिसेंबरमध्ये तीन प्रक्षेपण करण्याची योजना आखत आहे, असे इंडिया टुडे या राष्ट्रीय वृत्तपत्राने वृत्त दिले आहे.

स्पॅडेक्स

२०२४ चा डिसेंबर इस्रोसाठी एक व्यस्त महिना आहे. अंतराळात डॉकिंग तंत्रज्ञानाची चाचणी घेणारा स्पॅडेक्स हा त्यापैकी एक आहे. २० डिसेंबर रोजी इस्रोची स्पॅडेक्स चाचणी होईल अशी अपेक्षा आहे. भारताच्या भविष्यातील अंतराळ मोहिमांसाठी ही एक महत्त्वाची चाचणी आहे. भारताने प्रक्षेपित केलेल्या एका कृत्रिम उपग्रहाला अंतराळात दोन भागात विभाजित करून नंतर पुन्हा जोडण्याची ही चाचणी आहे. भारताच्या स्वतःच्या अंतराळ स्थानकाच्या (भारतीय अंतराळ स्थानक) डॉकिंगपूर्वीची ही एक महत्त्वाची चाचणी मानली जाते.

प्रोबा-३ मोहीम

स्पॅडेक्स व्यतिरिक्त, पुढील महिन्यात इस्रोसमोर असलेल्या महत्त्वाच्या मोहिमांपैकी एक म्हणजे प्रोबा-३. युरोपियन स्पेस एजन्सीने बनवलेल्या उपग्रहांच्या जोडीचे एकत्रित प्रक्षेपण करण्याची ही मोहीम आहे. यातील कोरोनाग्राफ उपग्रहाचे वजन ३४० किलो आणि ऑकल्टर उपग्रहाचे वजन २०० किलो आहे. हे दोन्ही मिळून अंतराळात कृत्रिम सूर्यग्रहण निर्माण करतील आणि युरोपियन स्पेस एजन्सीला सूर्याच्या कोरोनाचा अभ्यास करण्यास मदत करतील. एका उपग्रहाला विशिष्ट उंचीवर दुसऱ्या उपग्रहाच्या समोर ठेवून हे शक्य होते. श्रीहरिकोटा येथील सतीश धवन अंतराळ केंद्रातून डिसेंबरच्या सुरुवातीला इस्रो व्हीएसएलव्ही रॉकेटद्वारे प्रोबा-३ उपग्रह प्रक्षेपित करेल. यासाठी श्रीहरिकोटा येथे तयारी सुरू आहे.

एनव्हीएस-२ नॅव्हिक नेव्हिगेशन उपग्रह प्रक्षेपण

३१ डिसेंबर २०२४ रोजी भारताच्या स्वतःच्या नेव्हिगेशन प्रणाली नॅव्हिकसाठी एनव्हीएस-२ नॅव्हिक नेव्हिगेशन उपग्रह प्रक्षेपित करण्याचीही इस्रोची योजना आहे. जीएसएलव्ही रॉकेटद्वारे एनव्हीएस-२ नॅव्हिक नेव्हिगेशन उपग्रह प्रक्षेपित केला जाईल. गती-स्थाननिर्धारण क्षेत्रात अमेरिकेच्या जीपीएसला कडवी टक्कर देण्याची क्षमता भारताच्या नॅव्हिक नेव्हिगेशन प्रणालीमध्ये आहे.