)
)
)
सार
प्रयागराज कुंभ २०२५ मध्ये देशभरातून श्रद्धाळू आस्थेची डुबकी घेत आहेत. हा सोहळा भारताच्या सांस्कृतिक विविधतेचे आणि एकतेचे प्रतीक आहे, जिथे सर्व भेदभाव विसरून लोक एकत्र येतात.
महाकुंभनगर. तीर्थराज प्रयागराजमध्ये संगम तटावर सनातन आस्था आणि संस्कृतीचा महापर्व महाकुंभ साजरा होत आहे. प्रयागराजचा महाकुंभ हा जगातील सर्वात मोठा मानवीय आणि आध्यात्मिक मेळावा आहे. युनेस्कोने महाकुंभला मानवतेचा अमूर्त सांस्कृतिक वारसा म्हणून घोषित केले आहे. प्रयागराज महाकुंभात देशाच्या कानाकोपऱ्यातून वेगवेगळ्या भाषा, जात, पंथ, संप्रदायाचे लोक कोणताही भेदभाव न करता त्रिवेणी संगमात एकत्र स्नान करत आहेत. श्रद्धाळू साधू-संन्याशांचा आशीर्वाद घेत आहेत, मंदिरांमध्ये दर्शन करून अन्नक्षेत्रात एकाच पंगतीत बसून भंडारामध्ये प्रसाद घेत आहेत. एकता, समता, समरसतेचा हा महाकुंभ सनातन संस्कृतीच्या उदात्त मूल्यांचा सर्वात मोठा व्यासपीठ आहे.
भारताच्या सांस्कृतिक विविधतेतील एकतेचे सर्वात मोठे व्यासपीठ म्हणजे महाकुंभ
महाकुंभ केवळ भारताच्या सांस्कृतिक विविधतेतील एकता आणि समतेच्या मूल्यांचे सर्वात मोठे प्रदर्शनस्थळ नाही, तर जगभरातून आलेले पर्यटक आणि पत्रकारही याचे आश्चर्यचकित होऊन राहतात. वेगवेगळ्या भाषा बोलणारे, वेगळे राहणीमान, रीतिरिवाज पाळणारे लोक कसे एकतेच्या सूत्रात बद्ध होऊन संगमात स्नान करण्यासाठी येतात हे पाहून ते थक्क होतात. साधू-संन्याशांचे अखाडे असोत किंवा तीर्थराजाची मंदिरे आणि घाट, श्रद्धाळू कोणत्याही अडचणीशिवाय दर्शन, पूजन करत आहेत. संगम क्षेत्रात चालणाऱ्या अनेक अन्नभंडार सर्व भाविक आणि श्रद्धाळूंसाठी दिवसरात्र खुली आहेत. तिथे सर्व लोक एकत्र पंगतीत बसून प्रसाद आणि भोजन घेत आहेत. महाकुंभ मेळ्यात भारताची विविधता इतक्या सुंदर रीतीने एकरूप होते की त्यात कोणताही भेदभाव करणे शक्य नाही.
प्रयागराज महाकुंभ एकता, समता, समरसतेच्या महाकुंभाचे सर्वात मोठे उदाहरण
महाकुंभात सनातन परंपरा पाळणारे शैव, शाक्त, वैष्णव, उदासीन, नाथ, कबीरपंथी, रैदासींपासून ते भारशिव, अघोरी, कापालिक सर्व पंथ आणि संप्रदायांचे साधू-संत एकत्र येऊन आपापल्या रीतिरिवाजांनुसार पूजन-अर्चन आणि गंगास्नान करत आहेत. संगम तटावर लाखोंच्या संख्येने कल्पवास करण्यासाठी आलेले श्रद्धाळू देशाच्या कानाकोपऱ्यातून आलेले आहेत आणि वेगवेगळ्या जात, वर्ग, भाषा बोलणारे आहेत. येथे सर्वजण मिळून महाकुंभाच्या परंपरांचे पालन करत आहेत. महाकुंभात श्रीमंत, गरीब, व्यापारी, अधिकारी सर्व प्रकारचे भेदभाव विसरून एकाच भावनेने संगमात स्नान करत आहेत. महाकुंभ आणि मां गंगा नर, नारी, किन्नर, शहरी, ग्रामीण, गुजराती, राजस्थानी, काश्मिरी, मल्याळी कोणाचाही भेदभाव करत नाही. अनादी काळापासून सनातन संस्कृतीची समता, एकतेची ही परंपरा प्रयागराजमध्ये संगम तटावर महाकुंभात अखंडपणे चालू आहे. खऱ्या अर्थाने प्रयागराज महाकुंभ हा एकता, समता, समरसतेच्या महाकुंभाचे सर्वात मोठे उदाहरण आहे.