या २० रुपयांच्या नोटांवर असेल RBI गव्हर्नर Sanjay Malhotra यांची स्वाक्षरी
महात्मा गांधी (नवीन) मालिकेचा भाग म्हणून लवकरच २० रुपयांच्या नवीन नोटा जारी केल्या जातील. या नोटांवर नवीन नियुक्त RBI गव्हर्नर संजय मल्होत्रा यांची स्वाक्षरी असेल. या नोटा बाजारात कधी येणार आहेत याची संपूर्ण माहिती आता जाणून घेऊया.
रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडियाचे गव्हर्नर संजय मल्होत्रा यांनी ११ डिसेंबर २०२४ पासून गव्हर्नरपदाची सूत्रे हाती घेतली आहेत. त्यांचा कार्यकाळ तीन वर्षांचा असेल. त्यांच्या कार्यकाळात रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडियाकडून येणारी ही पहिलीच नोट आहे. नवीन २० रुपयांच्या नोटेची रचना आणि वैशिष्ट्ये सध्या चलनात असलेल्या २० रुपयांच्या नोटांसारखीच असतील.
जुन्या २० रुपयांच्या नोट आणि नवीन २० रुपयांच्या नोटमध्ये फक्त नवीन गव्हर्नरची स्वाक्षरी हाच फरक असेल. जुन्या २० रुपयांच्या नोटा चलनात राहतील, असे RBI अधिकाऱ्यांनी स्पष्ट केले आहे. या नोटा महात्मा गांधी (नवीन) मालिकेचा भाग म्हणून हिरव्या-पिवळ्या रंगात एलोरा लेण्यांच्या चित्रासह असतील.
RBI कायद्याच्या कलम २६(२) नुसार, रिझर्व्ह बँकेने जारी केलेले प्रत्येक नाणे आणि नोट सर्वांनी वापरावी. ते अवैध आहे असे कोणीही म्हणू शकत नाही. RBI कायदा असे सांगतो.
RBI नुसार, कायदेशीररित्या चलनात असलेली प्रत्येक नोट देशभरात कुठेही वापरता येते. या केंद्र सरकारच्या हमीसह चलनात आहेत. तसेच, भारत सरकारने जारी केलेल्या १ रुपयाच्या नोटा देखील चलनात वैध आहेत.
देशातील नोटा चार चलन छपाई कारखान्यांमध्ये छापल्या जातात. त्यापैकी दोन नाशिक (पश्चिम भारत) आणि देवास (मध्य भारत) येथे भारत सरकारच्या सिक्युरिटी प्रिंटिंग अँड मिंटिंग कॉर्पोरेशन ऑफ इंडिया लिमिटेड (SPMCIL) अंतर्गत आहेत.
तर उर्वरित दोन म्हैसूर (दक्षिण भारत) आणि साल्बोनी (पूर्व भारत) येथे रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडिया नोट मुद्रण प्रायव्हेट लिमिटेड (BRBNMPL) द्वारे चालवल्या जातात.
नाणी मुंबई, हैदराबाद, कोलकाता आणि नोएडामधील चार टांकसाळ्यांमध्ये तयार केली जातात. ही सर्व भारत सरकारची संस्था SPMCIL च्या मालकीची आहेत.
एकंदरीत, नवीन २० रुपयांच्या नोटा लवकरच बाजारात येणार आहेत. जुन्या नोटाही चलनात राहतील, त्यामुळे लोकांनी काळजी करण्याची गरज नाही.
