भारताची स्वदेशी AK-203 रायफल, ज्याला “शेर” असे नाव देण्यात आले आहे, ती डिसेंबर २०२५ पर्यंत पूर्णपणे भारतात बनवली जाईल आणि भारतीय सैन्याच्या पायदळासाठी प्रमुख शस्त्र म्हणून काम करेल.

कोर्वा (उत्तर प्रदेश) : भारतात तयार होणारी अत्याधुनिक AK-203 रायफल लवकरच 'शेर' या नावाने ओळखली जाईल. ‘शेर’ म्हणजे सिंह, जो भारतात साहस, बळ आणि रक्षणाचे प्रतीक मानला जातो. ही बंदूक Indo-Russian Rifles Private Limited (IRRPL) मार्फत डिसेंबर २०२५ पासून भारतीय लष्कराला वितरित केली जाणार आहे.

₹5,200 कोटींचा करार, 6 लाखांहून अधिक रायफल्सचं उत्पादन

वर्ष 2021 मध्ये भारत आणि रशिया यांच्यात ₹5,200 कोटींचा करार झाला होता, ज्याअंतर्गत AK-203 च्या 6,01,427 रायफल्स भारतीय लष्करासाठी तयार केल्या जाणार आहेत.

या प्रकल्पाच्या माध्यमातून २०३२ पर्यंत सर्व रायफल्स भारतीय लष्कराला देण्यात येणार होत्या, पण आता हा वेळेसंदर्भात मोठा बदल अपेक्षित आहे. आतापर्यंत IRRPL ने ४८,००० रायफल्सचा पुरवठा केला असून त्यात ५० टक्के स्वदेशी घटकांचा समावेश आहे.

डिसेंबर २०२५ ला पहिली १००% स्वदेशी रायफल ‘शेर’

IRRPL चे CEO आणि व्यवस्थापकीय संचालक मेजर जनरल एस. के. शर्मा (सध्या सेवेतील अधिकारी) यांनी सांगितले की,

“आम्ही ३१ डिसेंबर २०२५ रोजी पहिली १०० टक्के स्वदेशी AK-203 रायफल भारतीय लष्कराला सुपूर्त करू. या रायफलचे नाव ‘शेर’ असेल.”

ते पुढे म्हणाले की, पुढील ५ महिन्यांत ७०,००० रायफल्सचा पुरवठा केला जाईल, ज्यात ७०% स्वदेशी सामग्रीचा समावेश असेल.

२०३० पर्यंत डिलिव्हरी पूर्ण करण्याचा IRRPL चा निर्धार

मेजर जनरल शर्मा यांनी स्पष्ट केले की, “आमचा उद्देश आहे की, २०३२ ऐवजी २०३० च्या मध्यापर्यंतच संपूर्ण रायफल्सचा पुरवठा पूर्ण करावा, म्हणजेच नियोजित वेळेच्या २२ महिन्यांपूर्वी तो करावा.”

या प्रकल्पामुळे भारताच्या संरक्षण उत्पादन क्षेत्रात ‘मेक इन इंडिया’ अंतर्गत मोठी झेप घेतली जाणार आहे.

परदेशी मागणी आणि स्थानिक यंत्रणांनाही रस

IRRPL ने यासंदर्भात माहिती दिली की, आशियातील आणि आफ्रिकेतील अनेक देशांनी या रायफलमध्ये रस दाखवला आहे. १८ राज्ये आणि केंद्रशासित प्रदेशांतील पोलीस आणि निमलष्करी दलांनीही या रायफल्ससाठी संपर्क साधला आहे. २०२६ पासून दरवर्षी १.५ लाख रायफल्स उत्पादन केले जाणार आहे.

मेजर जनरल शर्मा पुढे म्हणाले, “पुढील वर्षापासून आम्ही दरवर्षी १.५ लाख रायफल्स तयार करू. त्यातील सुमारे १.२ लाख रायफल्स लष्करासाठी, तर उरलेल्या ३०,००० रायफल्स पोलीस, निमलष्करी दल आणि मित्र राष्ट्रांना निर्यात करण्यासाठी ठेवण्यात येतील.”

AK-203 : अधिक हलकी, अत्याधुनिक आणि घातक

AK-203 चे वजन ३.८ किलो असून, हे AK-47 पेक्षा हलके (AK-47 चे वजन ~४.३ किलो) आहे. त्यात टेलिस्कोपिक बटस्टॉक, सुधारित रीकॉइल नियंत्रण, तसेच आधुनिक ऑप्टिक्सशी सुसंगत डिझाईन दिले गेले आहे. ही रायफल 7.62×39mm चेंबरिंगमध्ये येते, जी अधिक अचूकता, कमी वजन आणि सुधारित दृष्टिकोन देते.

भारतीय पायदळाचे मुख्य शस्त्र बनणार ‘शेर’

‘शेर’ रायफल ही भारतीय लष्कराच्या पायदळाचे मुख्य आधारशस्त्र बनणार आहे. देशात तयार होणारी ही रायफल भारताच्या आत्मनिर्भर संरक्षण धोरणाचा एक महत्त्वाचा भाग ठरणार आहे.