भारतात निषिद्ध ५ पुस्तके: वाचण्यास मनाई!

जगातील सर्वात मोठे लोकशाही राष्ट्र असलेले भारत हे सर्वधर्मसमभावाचे आणि विविधतेत एकतेने चालणारे राष्ट्र आहे. इथे आपल्या देशाच्या स्वातंत्र्याला, धार्मिक भावनांना, सामाजिक आणि राष्ट्रीय सुरक्षेला धोका निर्माण होईल असे कोणीही वागू नये, असे संदेश देऊ नये. तरीही काही जणांनी धार्मिक भावना, स्वातंत्र्य आणि राष्ट्रीय भावनांना धक्का पोहोचवणारे लेखन करून पुस्तके प्रकाशित केली आहेत. त्यामुळे जागतिक स्तरावर ख्याती मिळवलेल्या प्रसिद्ध लेखकांच्या पुस्तकांवर भारतात बंदी घालण्यात आली आहे. भारतात निषिद्ध पुस्तके कोणती आहेत ते पाहूया.

जागतिक स्तरावरील नोबेल पुरस्कार मिळवलेले भारतीय वंशाचे लेखक व्ही.एस. नायपॉल यांचे 'अ‍ॅन एरिया ऑफ डार्कनेस' हे पुस्तक भारतात निषिद्ध आहे. हे पुस्तक भारतात विकणे किंवा वाचणे दोन्हीही करू नये. या पुस्तकात देशविरोधी विधाने आणि भारताबद्दल नकारात्मकता दर्शविल्या गेल्या आहेत. या कारणास्तव व्ही.एस. नायपॉल यांचे हे पुस्तक भारतात निषिद्ध आहे.

आणखी एक प्रसिद्ध लेखक सलमान रश्दी यांचे 'द सैटेनिक व्हर्सेस' हे पुस्तक देखील निषिद्ध आहे. १९८८ मध्ये प्रकाशित झालेल्या या पुस्तकात इस्लाम धर्माचे प्रेषित पैगंबर मोहम्मद यांचा अपमान करणारी विधाने आहेत. त्यामुळे जागतिक स्तरावर वाद निर्माण करणाऱ्या या पुस्तकावर भारतात बंदी घालण्यात आली असून, जगातील अनेक मुस्लिम राष्ट्रांनी देखील या पुस्तकाच्या विक्रीवर आणि वाचनावर बंदी घातली आहे.

जागतिक स्तरावरील आणखी एक प्रसिद्ध लेखक वेंडी डोनिंगर यांनी संपादित केलेले 'द हिंदू: अ‍ॅन अल्टरनेटिव्ह हिस्ट्री' हे पुस्तक २०१४ मध्ये प्रकाशित झाले. या पुस्तकात भारतातील बहुसंख्य हिंदूंचा धर्म असलेल्या हिंदू धर्माचा अपमान करणारी विधाने आहेत. त्यामुळे हे पुस्तक भारतात निषिद्ध आहे.

१९७७ ते १९७९ या काळात भारताचे पंतप्रधान असलेले मोरारजी देसाई हे परकीय गुप्तचर संस्थेशी संपर्कात होते असा आरोप होता. या पार्श्वभूमीवर परकीय राष्ट्रीय सुरक्षा संस्थेच्या आधारावर लेखक सीमर हर्श यांनी 'द प्राइस ऑफ पॉवर' हे पुस्तक लिहिले. त्यामुळे भारताचे माजी पंतप्रधान यांच्याबद्दल आरोप असलेले हे पुस्तक निषिद्ध करण्यात आले.

जागतिक स्तरावरील प्रसिद्ध लेखकांपैकी एक असलेले हॅमिश मॅकडोनाल्ड यांनी भारतीय उद्योगपती अंबानी कुटुंबाबद्दल लिहिलेले 'द पॉलिस्टर प्रिन्स' हे पुस्तक देखील भारतात निषिद्ध आहे. या पुस्तकात अंबानी कुटुंबाबद्दल खोटी विधाने असल्याचा आरोप करून ते निषिद्ध करण्यात आले असून, हे पुस्तक देशात कुठेही वाचायला मिळत नाही.