Pariksha Pe Charcha New Format: नव्या स्वरूपात, दीपिका ते साधगुरु सहभागी

पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांचा संवाद कार्यक्रम 'परीक्षा पे चर्चा' यावर्षी नव्या स्वरूपात आणि शैलीत आयोजित केला जाणार आहे. यामध्ये बोर्ड परीक्षेला बसणाऱ्या विद्यार्थ्यांना मार्गदर्शन करण्यासाठी अनेक मान्यवर व्यक्ती सहभागी होणार आहेत.

दीपिका पदुकोण, मेरी कॉम, अवनी लेखारा, रुजुता दिवेकर, सोनाली सभरवाल, फूडफार्मर, विक्रांत मेस्सी, भूमि पेडणेकर, टेक्निकल गुरुजी आणि राधिका गुप्ता या मान्यवर व्यक्ती विद्यार्थ्यांना सक्षम बनवण्याच्या या प्रवासात सहभागी होणार आहेत.

विद्यार्थ्यांचा पंतप्रधान मोदींसोबतचा हा वार्षिक संवाद कार्यक्रम, शालेय शिक्षण आणि साक्षरता विभागाद्वारे आयोजित केला जातो. यावर्षी हा कार्यक्रम दिल्लीतील भारत मंडपम येथे टाउन हॉल स्वरूपात आयोजित केला जाणार आहे.

परीक्षा पे चर्चा (पीपीसी) ही पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांची एक अभिनव योजना आहे. परीक्षेशी संबंधित तणाव कमी करून त्याचे शिक्षणाच्या उत्सवात रूपांतर करण्यासाठी ही योजना राबवली जाते. २०२५ मधील ८व्या आवृत्तीत या योजनेला अभूतपूर्व प्रतिसाद मिळाला आहे.

२०१८ पासून सुरू झालेल्या पीपीसीने देशव्यापी चळवळीचे रूप धारण केले आहे. २०२५ मधील ८व्या आवृत्तीत तब्बल ३.५६ कोटी नोंदण्या झाल्या आहेत. सातव्या आवृत्तीत २.२६ कोटी नोंदण्या झाल्या होत्या. म्हणजेच १.३ कोटी नोंदण्यांची वाढ झाली आहे.

'परीक्षा पे चर्चा' हा केवळ एक लोकप्रिय कार्यक्रम नसून तो 'जन आंदोलन' बनला आहे. देशभरातील विद्यार्थी, शिक्षक आणि पालकांना या कार्यक्रमाने भुरळ घातली आहे. परीक्षेच्या तणावावर मात करण्यावर आणि परीक्षेला 'उत्सव' म्हणून पाहण्यासाठी विद्यार्थ्यांना प्रोत्साहन देण्यावर या योजनेचा भर आहे.

पीपीसीमध्ये मोठ्या संख्येने सहभाग दर्शवितो की, मानसिक आरोग्य आणि समग्र शिक्षणाचे महत्त्व वाढत आहे. विद्यार्थी, शिक्षक आणि पंतप्रधानांमधील खुल्या संवादाच्या स्वरूपामुळे या कार्यक्रमाचे यश आणखी वाढले आहे.

पीपीसीला 'जन आंदोलन' म्हणून आणखी बळकट करण्यासाठी १२ जानेवारी २०२५ (राष्ट्रीय युवा दिन) ते २५ जानेवारी २०२५ (नेताजी सुभाषचंद्र बोस जयंती) या कालावधीत शालेय स्तरावर अनेक उपक्रम राबवण्यात आले.

राज्ये/केंद्रशासित प्रदेशांमध्ये राबवण्यात आलेल्या या उपक्रमांचा उद्देश विद्यार्थी, पालक आणि शिक्षकांना पीपीसीमध्ये उत्सवाच्या रूपात सहभागी करून घेणे हा होता. एकूण १.४२ कोटी विद्यार्थी, १२.८१ लाख शिक्षक आणि २.९४ लाख शाळांनी यात भाग घेतला. परीक्षेदरम्यान आणि त्यानंतरचा तणाव कमी करण्यासाठी, लक्ष केंद्रित करण्यासाठी आणि कामगिरी सुधारण्यासाठी हे उपक्रम तयार करण्यात आले होते.

विद्यार्थ्यांना विविध उपक्रमांमध्ये सहभागी होण्यासाठी प्रोत्साहित करण्यात आले. यामध्ये खो-खो आणि कबड्डीसारखे स्थानिक खेळ, कमी अंतराचे मॅरेथॉन, सर्जनशील मीम्स स्पर्धा, नुक्कड नाटक आणि पोस्टर बनवणे यांचा समावेश होता.

विद्यार्थ्यांना त्यांचे अनुभव शेअर करण्यासाठी, विद्यार्थ्यांनी आयोजित केलेल्या चर्चांमध्ये सहभागी होण्यासाठी आणि योग आणि ध्यान सत्रांमध्ये सहभागी होण्यासाठी प्रोत्साहित करण्यात आले. शाळांनी विद्यार्थ्यांनी तयार केलेली नाटके आयोजित केली, कार्यशाळा घेतल्या आणि विशेष पाहुण्यांना त्यांचे विचार मांडण्यासाठी आमंत्रित केले.

२०१८ पासून, पंतप्रधान मोदी बोर्ड परीक्षेदरम्यान तणावमुक्त राहण्यासाठी शालेय विद्यार्थी, शिक्षक आणि पालकांशी संवाद साधण्यासाठी हा वार्षिक कार्यक्रम आयोजित करत आहेत. शालेय शिक्षण आणि साक्षरता विभाग, शिक्षण मंत्रालय हा कार्यक्रम आयोजित करते.

पीपीसीच्या पहिल्या तीन आवृत्त्या नवी दिल्लीत टाउन हॉलच्या परस्परसंवादी स्वरूपात आयोजित करण्यात आल्या होत्या. कोविड-१९ साथीच्या रोगामुळे, चौथी आवृत्ती दूरदर्शन आणि सर्व प्रमुख टीव्ही चॅनेलवर कार्यक्रमाच्या स्वरूपात ऑनलाइन आयोजित करण्यात आली होती.

पीपीसीच्या पाचव्या, सहाव्या आणि सातव्या आवृत्त्या पुन्हा नवी दिल्लीतील तालकटोरा स्टेडियममध्ये टाउन हॉल स्वरूपात आयोजित करण्यात आल्या.