बिहार: जेठ दुल्हनला पहिला दागिना घालतो, गुरहथी रस्म

 रिलेशनशिप डेस्क. बिहारमधील लग्नांमध्ये पारंपारिक रीतिरिवाज आणि संस्कारांना खूप महत्त्व आहे. या रीतिरिवाजांमुळे नातेसंबंध आणखी दृढ होतात. बिहारमध्ये लग्नादरम्यान पार पाडल्या जाणाऱ्या अनोख्या रस्मांपैकी एक म्हणजे गुरहथीची रस्म. या रस्ममध्ये वर नव्हे तर वधू, जेठ आणि दोन्ही पक्षांचे नातेवाईक सहभागी होतात. लग्नाच्या मंडपात ही रस्म पार पाडली जाते. चला तर मग जाणून घेऊया गुरहथीची रस्म काय आहे आणि तिचे महत्त्व काय आहे.

वर-वधूची जयमाला झाल्यानंतर, गुरहथीची रस्म पार पाडली जाते. लग्नाच्या मंडपात वधू येते. त्यानंतर मंडपात वराचा मोठा भाऊ आणि कुटुंबातील वडीलधारी मंडळी येतात. त्यांच्या उपस्थितीत ही संपूर्ण विधी पार पडते. या संपूर्ण विधी दरम्यान वर तिथे नसतो. पंडितांच्या मंत्रोच्चारांमध्ये, वधूचे तिच्या कुटुंबात सासरी स्वागत केले जाते. तिला सांगितले जाते की लग्नानंतर केवळ वरच नव्हे तर त्याचे संपूर्ण कुटुंब तिच्यासोबत राहील.

ताग-पात दागिना वराचा भाऊ वधूला घालतो

त्यानंतर जेठ सोन्याचा लॉकेट गुंफलेला एक लाल धागा वधूच्या डोक्यावरून घालतो. ज्याला ताग-पात म्हणतात. या दागिन्याची किंमत लावता येत नाही. हा सांकेतिक रूपात अमूल्य दागिना असतो. वराचा मोठा भाऊ वधूला तो देताना आयुष्यभर तिचे रक्षण करण्याचे वचन देतो. याशिवाय लग्न होऊच शकत नाही. पूर्वीच्या काळातील महिला हा दागिना आयुष्यभर घालत असत. पण सव्वा महिना वधूला तो घालावा लागतो. त्यानंतर सासरीकडून आलेले दागिने आणि वस्त्रे वधूला घातले जातात. गुरहथन विधी नंतर वर आणि वधू दोन्ही कुटुंबातील वडीलधारी मंडळी वधूला आशीर्वाद देतात.

जेठ पुन्हा आयुष्यभर धाकट्या भावाच्या पत्नीला स्पर्श करत नाही

ताग-पात एकदा घातल्यानंतर वराचा मोठा भाऊ आयुष्यभर तिला स्पर्श करत नाही. अशाप्रकारे सुनेसाठी वराच्या मोठ्या भावाचे म्हणजेच जेठाचे स्थान खूप वाढते. वधू देखील पतीच्या मोठ्या भावाचा आदर करते आणि आयुष्यभर त्यांना भैया म्हणते आणि त्यांच्यासमोर पदर घेते. गुरहथी रस्म ही बिहारच्या समृद्ध परंपरेचा एक भाग आहे जी नातेसंबंधांमध्ये प्रेम, आदर आणि आपुलकीची भावना आणते. ही रस्म केवळ एक औपचारिकता नसून नवीन सुनेला कुटुंबात एक नवी ओळख देण्याचे प्रतीक आहे.