जागतिक अंतर्मुखी दिन: शांत शक्तीचा उत्सव

वर्षाअखेर, नवीन वर्षाच्या (New Year) उत्साहाचा आता थंडावा आला आहे. वादळासह आलेल्या मुसळधार पावसाचा अनुभव. या शांततेच्या दिवशी अंतर्मुखी दिन (Introverts Day) साजरा केला जातो. २ जानेवारी रोजी जगभरात अंतर्मुखी दिन साजरा केला जातो. अंतर्मुखींना स्थान देण्यासाठी, त्यांच्या भावना समजून घेण्यासाठी हा दिवस समर्पित आहे.

अंतर्मुखी कोण असतात?: शांत, कमी उत्साही वातावरणाला प्राधान्य देणाऱ्या व्यक्तीला अंतर्मुखी म्हणतात. सामाजिक कार्यक्रमांमध्ये सहभागी झाल्यानंतर, अंतर्मुखी सहसा थकतात. स्वतःला रीचार्ज करण्यासाठी त्यांना वेळेची आवश्यकता असते. अंतर्मुखी आणि बहिर्मुखी (Extrovert) चे मेंदू डोपामाइनला (Dopamine) वेगवेगळ्या प्रकारे प्रतिसाद देतात. म्हणूनच अंतर्मुखींना गोंधळानंतर शांत वातावरणात वेळ घालवणे आवश्यक असते. 

मानसिक स्थितीत अंतर्मुखीला एक संकल्पना म्हणून व्याख्यायित करणाऱ्यांमध्ये स्विस मनोचिकित्सक कार्ल गुस्ताव जुंग हे पहिले होते. त्यांनी १९२१ च्या 'साइकोलॉजिकल टाइप्स' या पुस्तकात, प्रत्येक मनुष्य अंतर्मुखी किंवा बहिर्मुखी स्वभावाचा असतो असे लिहिले होते. अंतर्मुखींची तुलना प्राचीन ग्रीक देव अपोलोशी केली होती. अंतर्मुखी स्वप्न आणि दृष्टी आंतरिक जगात केंद्रित करतात. यामुळे इतरांच्या क्रियाकलापांमध्ये सहभागी होण्यात त्यांना रस कमी होतो असे कार्ल म्हणाले होते. त्यानंतर अनेक तज्ज्ञांनी अंतर्मुखी विषयावर बरेच संशोधन केले आहे.

जागतिक अंतर्मुखी दिनाचा इतिहास: प्रसिद्ध जर्मन मानसशास्त्रज्ञ आणि 'हॅपिली इंट्रोव्हर्टेड एव्हर आफ्टर' या मोफत ई-पुस्तकाच्या निर्मात्या फेलिसिटास हेन यांनी जागतिक अंतर्मुखी दिनाच्या उत्सवाची पायाभरणी केली. हेन यांनी २० सप्टेंबर २०११ रोजी त्यांच्या वेबसाइट iPersonic वर, 'आपल्याला जागतिक अंतर्मुखी दिन का आवश्यक आहे' या शीर्षकाचा ब्लॉग लिहिला होता. ख्रिसमसपासून सुरू होणारी सुट्टी नवीन वर्षाच्या पहिल्या दिवशी संपते. इतके दिवस सुट्टीत, उत्सवात असलेल्या अंतर्मुखी लोकांना कामावर परतण्यापूर्वी एक दीर्घ श्वास घेण्यासाठी एक दिवस राखीव असावा. २ जानेवारी हा दिवस जागतिक अंतर्मुखी दिन म्हणून घोषित करा असे हेन यांनी सुचविले होते. 

अंतर्मुखींचा स्वभाव: अंतर्मुखींना गर्विष्ठ, उदासीन, लाजाळू समजले जाते. पण ते खरे नाही. अंतर्मुखी एकटे राहू इच्छितात, नेहमीच एकटे राहू इच्छितात याचा अर्थ असा नाही. अंतर्मुखी सहसा शांत असतात. सामाजिक संवादादरम्यान विचित्र वागू शकतात. पण ते असभ्य वागतात असे नाही. ते कधीकधी बहिर्मुखीही होतात. त्यांना आरामदायक वाटणाऱ्या व्यक्तीसोबत ते बहिर्मुखी असतात. जगातील काही प्रसिद्ध सार्वजनिक वक्ते अंतर्मुखी आहेत. म्हणून तुम्ही अंतर्मुखी असाल तर लाजण्याची गरज नाही. 

जागतिक अंतर्मुखी दिन असा साजरा करा:
•    हा दिवस घरीच घालवा. पार्ट्यांना नकार द्या आणि आवडते काम करा. बाहेरील आवाजापासून दूर राहा.
•    शांत रस्त्यावर फिरा. पाळीव प्राण्यांसोबत वेळ घालवा. स्वतःचे आत्मपरीक्षण करा.
•    हा दिवस एकटे घालवा. कथा, कविता लिहा. संपूर्ण दिवस आनंदाने घालवा.