)
)
)
सार
केंद्रीय अर्थसंकल्प २०२५ ची तयारी: अर्थमंत्री निर्मला सीतारामन १ फेब्रुवारी रोजी केंद्रीय अर्थसंकल्प सादर करणार आहेत. देशाचा अर्थसंकल्प तयार करण्यासाठी बराच वेळ लागतो. म्हणूनच त्याची तयारी दरवर्षी सप्टेंबर-ऑक्टोबरमध्ये सुरू होते. २०१४ मध्ये NDA सरकार सत्तेवर आल्यानंतर हा मोदी सरकारचा १४ वा अर्थसंकल्प आहे. जाणून घ्या अर्थसंकल्प तयार करण्यात अर्थ मंत्रालयाचे कोणकोणते अधिकारी सहभागी होतात.
देशाचा अर्थसंकल्प तयार करण्यासाठी अर्थ मंत्रालयाचे अधिकारी आणि कर्मचारी दरवर्षी ऑक्टोबर महिन्यापासूनच कामाला लागतात. अर्थमंत्र्यांसाठी अर्थसंकल्प तयार करण्यात आर्थिक व्यवहार सचिव आणि मुख्य आर्थिक सल्लागाराशिवाय अधिकाऱ्यांची एक संपूर्ण टीम असते. जाणून घ्या २०२५ च्या अर्थसंकल्प टीममध्ये सहभागी असलेल्या लोकांबद्दल.
निर्मला सीतारामन
अर्थमंत्री निर्मला सीतारामन २०२५ मध्ये सलग देशाचा ८ वा अर्थसंकल्प सादर करतील. त्यांनी JNU मधून अर्थशास्त्राची पदवी घेतली आहे. मोदी सरकारमध्ये अर्थमंत्री होण्यापूर्वी त्यांनी वाणिज्य आणि संरक्षण मंत्रालयाची जबाबदारीही सांभाळली आहे. त्या कर्नाटकमधून राज्यसभा खासदार आहेत.
१- तुहिन कांत पांडे (वित्त व महसूल सचिव)
तुहिन कांत पांडे १९८७ च्या बॅचचे ओडिशा कॅडरचे IAS अधिकारी आहेत. अर्थसंकल्पापूर्वी काही दिवस आधीच विभागाचा कार्यभार सांभाळणाऱ्या पांडे उत्पन्न कर कायद्यात बदल करण्याच्या प्रक्रियेवर काम करत आहेत.
२- मनोज गोविल (खर्च सचिव)
मनोज गोविल १९९१ च्या बॅचचे मध्यप्रदेश कॅडरचे IAS अधिकारी आहेत. ते ऑगस्ट २०२४ पासून अर्थ मंत्रालयात खर्च सचिव आहेत. यापूर्वी ते कॉर्पोरेट मंत्रालयात सचिव होते. अर्थसंकल्पा दरम्यान त्यांनी खर्च सचिव म्हणून नवीन योजनांना मान्यता देणे, खर्चाच्या मार्गदर्शक सूचना तयार करणे आणि राज्यांना संसाधनांचे हस्तांतरण करणे अशा अनेक जबाबदाऱ्या पार पाडल्या आहेत.
३- व्ही अनंत नागेश्वरन (मुख्य आर्थिक सल्लागार)
IIM-अहमदाबादचे विद्यार्थी आणि मॅसॅच्युसेट्स विद्यापीठातून डॉक्टरेटची पदवी मिळवणारे नागेश्वरन पंतप्रधानांच्या आर्थिक सल्लागार परिषदेचे अंशकालिक सदस्य म्हणून काम करत आहेत. त्यांनी आर्थिक पाहणी अहवालावर काम केले आहे, जो अर्थसंकल्पापूर्वी एक दिवस आधी येईल.
४- अजय सेठ (सचिव, आर्थिक व्यवहार मंत्रालय)
१९८७ च्या बॅचचे कर्नाटक कॅडरचे IAS अधिकारी अजय सेठ एप्रिल २०२१ पासून अर्थ मंत्रालयाच्या आर्थिक व्यवहार विभागाचे (DEA) सचिव म्हणून काम करत आहेत. अर्थसंकल्प तयार करण्यात DEA सचिवची मोठी भूमिका असते. यामध्ये राजकोषीय योजना, सर्व मंत्रालयांमध्ये समन्वय आणि धोरण निर्मितीवर लक्ष केंद्रित करावे लागते.
५- एम नागराजू (सचिव, वित्तीय सेवा विभाग)
एम नागराजू त्रिपुरा कॅडरचे IAS अधिकारी आहेत. ते ऑगस्ट २०२४ पासून अर्थ मंत्रालयाच्या वित्तीय सेवा विभागात सचिव पदावर काम करत आहेत. हैदराबाद येथून पदव्युत्तर शिक्षण घेतलेले नागराजू यापूर्वी आरोग्य, वाणिज्य आणि उद्योग अशा मंत्रालयांमध्ये महत्त्वाच्या पदांवर काम करत होते. त्यांनी कर्ज उपलब्ध करणे, रोख ठेवींचा विमा उतरवणे आणि फिनटेकचे नियमन करणे अशी कामे केली आहेत.
६- अरुणीश चावला (सचिव, दीपम आणि DPE)
अरुणीश चावला १९९२ च्या बॅचचे बिहार कॅडरचे IAS अधिकारी आहेत. त्यांच्याकडे गुंतवणूक काढून घेणे आणि मालमत्ता विक्री कार्यक्रमात गती आणणे अशी प्रमुख कामे आहेत. याशिवाय ते IDBI बँकेतील सरकारचा हिस्सा विकण्याचे कामही पाहत आहेत.