सार
भारतीय महिलांकडे सुमारे २४,००० टन सोने आहे, जे जगातील एकूण सोन्याच्या ११% आहे. हे प्रमाण अमेरिका, जर्मनी, इटली, फ्रान्स आणि रशियाच्या एकूण सोने साठ्यापेक्षा जास्त आहे.
बेंगळुरू : सोने हे केवळ श्रीमंतीचे प्रतीक नाही. ते भारतीय परंपरा, सांस्कृतिक मूल्यांमध्ये स्थान मिळवले आहे. विशेषतः महिलांना सोन्याच्या दागिन्यांवर अत्यंत प्रेम असते. लग्न, सणांच्या वेळी सोने हा अत्यंत महत्त्वाचा घटक असतो. ते वधूचे दागिने असोत किंवा सोन्याच्या नाण्या असोत. सोन्याच्या भेटीशिवाय भारतातील लग्ने पूर्ण होत नाहीत. याच कारणामुळे आज जगातील कोणत्याही देशापेक्षा जास्त सोने साठा भारतीय महिलांकडे आहे. यामुळेच सोन्याच्या मालकीत भारत जागतिक आघाडीवर आहे, विशेषतः घरातील सोन्याच्या बाबतीत. वर्ल्ड गोल्ड कौन्सिलने अलीकडेच आपला अहवाल प्रकाशित केला आहे. त्यानुसार, भारतीय महिलांकडे कमीत कमी २४ हजार टन सोने आहे असा अंदाज आहे. हे दागिन्यांच्या स्वरूपातील सोन्यापैकी जगाच्या ११% आहे असे डब्ल्यूजीसीने म्हटले आहे.
भारतीय महिलांकडे असलेल्या सोन्याबाबत कौन्सिलनेही आश्चर्य व्यक्त केले आहे. आणखी आश्चर्याची गोष्ट म्हणजे, भारतीय महिलांकडे असलेले एकूण सोने हे सध्या जगातील पाच देशांच्या सोने साठ्यापेक्षा जास्त आहे.
तुलना केल्यास, अमेरिकेकडे ८ हजार टन सोने साठा आहे, तर दुसऱ्या क्रमांकावर असलेल्या जर्मनीकडे ३३०० टन सोने आहे. इटलीकडे २४५० टन सोने आहे, तर फ्रान्सकडे २४०० टन आणि रशियाकडे १९०० टन सोने साठा आहे. या पाचही देशांचा सोने साठा एकत्र केला तरीही भारतीय महिलांकडे असलेल्या सोन्याइतका होत नाही.
ऑक्सफर्ड गोल्ड ग्रुपनुसार, भारतातील घरांमध्ये असलेले सोने हे जगाच्या ११% आहे. हे अमेरिका, आंतरराष्ट्रीय चलन निधी, स्वित्झर्लंड आणि जर्मनीकडे असलेल्या सोने साठ्यापेक्षा खूपच जास्त आहे.
भारतात सोने असणाऱ्यांमध्ये दक्षिण भारतातील महिला आघाडीवर आहेत. भारतातील एकूण सोन्यापैकी ४०% सोने दक्षिण भारताकडे आहे. तमिळनाडू राज्यातच २८% सोने आहे.
२०२०-२१ च्या वर्ल्ड गोल्ड कौन्सिलच्या अभ्यासानुसार, भारतातील घरांमध्ये २१ हजार ते २३ हजार टन सोने असू शकते. २०२३ पर्यंत हे प्रमाण २४ हजार ते २५ हजार टनांपर्यंत जाऊ शकते. २५ हजार टनांपेक्षा जास्त सोने साठा हा देशाच्या संपत्तीत मोठा वाटा आहे. भारताच्या अर्थव्यत्तेलाही या सोने साठ्याने मोठी मदत केली आहे. देशाच्या GDP च्या ४०% हा साठा व्यापतो.
काय आहे नियम: भारताच्या आयकर विभागाच्या नियमानुसार, विवाहित महिलेला ५०० ग्रॅम म्हणजे अर्धा किलो सोने बाळगण्याची परवानगी आहे. अविवाहित महिलेला २५० ग्रॅम सोने बाळगता येते. मात्र, भारतात पुरुष केवळ १०० ग्रॅम सोनेच बाळगू शकतात. हे भारतीय संस्कृतीत सोन्याचे महत्त्व दर्शवते आणि संपत्तीचे प्रतीक आणि भविष्यातील सुरक्षिततेसाठी सोन्याच्या महिला मालकीवर ठेवलेले महत्त्व दर्शवते.