लक्ष्मी पूजन हा सण दिवाळीच्या तिसऱ्या दिवशी साजरा केला जातो, जो धन, संपत्ती आणि समृद्धीच्या देवता लक्ष्मी यांची उपासना करण्यासाठी महत्त्वाचा आहे. हिंदू धर्मानुसार, लक्ष्मी ही संपत्ती, ऐश्वर्य आणि शुभत्वाचे प्रतीक आहे. हा सण मुख्यतः दोन प्रमुख कथा आणि श्रद्धांशी जोडलेला आहे.
पहिली कथा -
पहिली कथा समुद्र मंथनाची आहे. पुराणांनुसार, समुद्र मंथनाच्या वेळी विविध रत्न आणि वस्त्रांसह देवी लक्ष्मी प्रकट झाल्या. त्या क्षणापासून लक्ष्मीला धन आणि ऐश्वर्याचे प्रतीक मानले गेले. म्हणून लक्ष्मी पूजनाच्या दिवशी लक्ष्मीची पूजा करून धन आणि समृद्धीची कामना केली जाते.
दुसरी कथा -
दुसरी कथा रावणाच्या वधाशी संबंधित आहे. असे मानले जाते की भगवान राम यांनी रावणाचा पराभव करून अयोध्येत परतल्यावर, लोकांनी आनंदाने घरे सजवली, दिवे लावले आणि लक्ष्मीची पूजा करून त्यांच्या आगमनाचे स्वागत केले. म्हणून दिवाळीचा हा दिवस लक्ष्मी पूजनाच्या रूपात साजरा केला जातो.
या दिवशी लोक आपापली घरे स्वच्छ करतात, रंगीत रांगोळ्या काढतात आणि दिवे लावतात. असे मानले जाते की स्वच्छतेमुळे लक्ष्मी देवीचे घरात आगमन होते. व्यापारी लोक आपल्या दुकानांमध्ये नवीन खाती सुरू करतात आणि धनसंपत्तीची कामना करतात.
धार्मिक दृष्टिकोनातून, लक्ष्मी पूजन म्हणजे अंध:कारावर प्रकाशाचा विजय, दुष्ट प्रवृत्तींचा नाश, आणि धनसमृद्धी ही देवी लक्ष्मीची कृपा मिळवण्याची संधी आहे.