महाकुंभनगर. तीर्थराज प्रयागराजमध्ये त्रिवेणी संगमाच्या तटावर सनातन आस्थेचा महापर्व, महाकुंभ २०२५ ची सुरुवात होत आहे. महाकुंभात ४० ते ४५ कोटी भाविक प्रयागराजमध्ये येण्याचा अंदाज आहे. जे गंगा, यमुना आणि सरस्वतीच्या पवित्र संगमात अमृत स्नान करतील. त्याचबरोबर लाखो भाविक संगम तटावर महाकुंभाची प्राचीन परंपरा कल्पवास निर्वहन करतील. पौराणिक मान्यतेनुसार भाविक एक महिना नियमानुसार संगम तटावर कल्पवास करतील. ज्यासाठी मुख्यमंत्री योगींच्या मार्गदर्शनाखाली प्रयागराज मेळा प्राधिकरणाने विशेष व्यवस्था केल्या आहेत. कल्पवासाची सुरुवात १३ जानेवारी रोजी पौष पौर्णिमेच्या तिथीपासून होईल.
महाकुंभ सनातन आस्थेचा सर्वात मोठा सोहळा असण्याबरोबरच अनेक सनातन परंपरांचा वाहक देखील आहे. यातील महाकुंभाची एक महत्त्वाची परंपरा म्हणजे संगम तटावर कल्पवास करणे. शास्त्रीय मान्यतेनुसार कल्पवास, पौष पौर्णिमेच्या तिथीपासून सुरू होऊन माघ पौर्णिमेच्या तिथीपर्यंत संपूर्ण एक महिना केला जातो. या महाकुंभात कल्पवास १३ जानेवारीपासून सुरू होऊन १२ फेब्रुवारीपर्यंत संगम तटावर केला जाईल. शास्त्रानुसार कल्पवासात भाविक नियमानुसार, संकल्पपूर्वक एक महिना संगम तटावर निवास करतात. ते कल्पवासाच्या काळात भाविक तिन्ही काळ गंगास्नान करून, जप, तप, ध्यान, पूजन आणि सत्संग करतात. महाकुंभ २०२५ मध्ये सुमारे १० लाख भाविक कल्पवास करतील असा अंदाज आहे.
महाकुंभाची विशेष परंपरा कल्पवासाचे निर्वहन करण्यासाठी प्रयागराज मेळा प्राधिकरणाने मुख्यमंत्री योगींच्या प्रेरणेने सर्व आवश्यक व्यवस्था केल्या आहेत. मेळा क्षेत्रात गंगा नदीच्या तटावर झूंसीपासून ते फाफामऊपर्यंत सुमारे १.६ लाख तंबू, कल्पवासीयांसाठी लावण्यात आले आहेत. या सर्व कल्पवासीयांच्या तंबूंसाठी वीज, पाण्याचे कनेक्शनसह शौचालयांची निर्मिती करण्यात आली आहे. कल्पवासीयांना त्यांच्या तंबूपर्यंत सहज पोहोचता यावे यासाठी चेकर्ड प्लेट्सचे सुमारे ६५० किलोमीटरचे तात्पुरते रस्ते आणि ३० पांटून पूल बांधण्यात आले आहेत. त्याचबरोबर मुख्यमंत्री योगींच्या निर्देशानुसार कल्पवासीयांना महाकुंभात स्वस्त दरात रेशन आणि सिलिंडरही उपलब्ध करून देण्यात येतील. कल्पवासीयांच्या गंगास्नानासाठी घाटांचे बांधकाम करण्यात आले आहे. त्यांच्या सुरक्षेसाठी जलपोलिस आणि गंगा नदीत बॅरिकेडिंगही करण्यात आली आहे. थंडीपासून बचाव करण्यासाठी शेकोटी आणि आरोग्यासंबंधी समस्या दूर करण्यासाठी मेळा क्षेत्रात रुग्णालयांचीही निर्मिती करण्यात आली आहे. कल्पवासाचे पूजन करणाऱ्या तीर्थपुरोहित, प्रयागवालांनाही विशेष सुविधा देण्यात आल्या आहेत.