बांगलादेश का जळत आहे? 300 हून अधिक लोक मारले गेले

बांगलादेशात निदर्शने आणि हिंसाचारामुळे रविवारी ९८ जणांचा मृत्यू झाल्याची माहिती समोर आली आहे. सरकारी नोकऱ्यांमधील आरक्षणाविरोधात आंदोलन सुरू झाले होते. त्यामुळे आतापर्यंत 300 हून अधिक लोकांचा मृत्यू झाला आहे. आता आंदोलक पंतप्रधान शेख हसीना यांच्या राजीनाम्याची मागणी करत आहेत.

हिंसाचाराच्या आगीत बांगलादेश का जळत आहे?

बांगलादेशच्या १९७१ च्या पाकिस्तानविरुद्धच्या स्वातंत्र्ययुद्धात भाग घेतलेल्या लोकांच्या कुटुंबीयांसाठी सरकारी नोकऱ्यांमध्ये ३० टक्क्यांपर्यंत आरक्षणाची तरतूद होती. ढाका विद्यापीठाच्या विद्यार्थ्यांनी गेल्या महिन्याच्या अखेरीस याविरोधात निदर्शने केली. पोलिसांनी बळाचा वापर करून दडपण्याचा प्रयत्न केला. परिणामी हिंसक संघर्ष झाला. यानंतर देशभरात निदर्शने आणि हिंसाचार सुरू झाला.

आरक्षण व्यवस्था भेदभाव करणारी असल्याचे आंदोलकांचे म्हणणे आहे. याचा फायदा पंतप्रधान हसिना यांच्या अवामी लीग पक्षाच्या समर्थकांना होतो. ही कोटा पद्धत 1972 मध्ये सुरू झाली. ते 2018 मध्ये थोडक्यात बंद करण्यात आले आणि नंतर पुन्हा स्थापित केले गेले. यावरून वाद निर्माण झाले आहेत. समीक्षकांचा आरोप आहे की यामुळे पात्र उमेदवारांच्या संधी मर्यादित होतात.

आंदोलनाचे रुपांतर सरकारविरोधी आंदोलनात झाले

आता हे आंदोलन कोट्याच्या मुद्द्यापलीकडे जाऊन सरकारविरोधी आंदोलनात रूपांतरित झाले आहे. आंदोलकांना चित्रपट तारे, संगीतकार आणि अगदी कपड्यांचे कारखाने मालकांचा पाठिंबा मिळत आहे. 2009 पासून सत्तेत असलेल्या पंतप्रधान शेख हसीना यांच्यासाठी हे मोठे आव्हान आहे. या वर्षी जानेवारीत झालेल्या निवडणुका जिंकून त्या सलग चौथ्यांदा सत्तेवर आल्या आहेत. प्रमुख विरोधी पक्ष बांगलादेश नॅशनलिस्ट पार्टीने या निवडणुकीवर बहिष्कार टाकला होता.

आंदोलक विद्यार्थ्यांनी पोलिस ठाण्यांवर हल्ला केला

रविवारी आंदोलक विद्यार्थ्यांनी लोकप्रतिनिधींच्या घरांवर, अवामी लीगच्या 20 कार्यालयांवर, पोलीस ठाण्यांवर आणि 39 जिल्ह्यांतील इतर सरकारी आस्थापनांवर हल्ले केले. यादरम्यान तोडफोड आणि जाळपोळ करण्यात आली. अनेक जिल्ह्यांमध्ये अवामी लीग आणि त्याच्या सहयोगी संघटनांचे आंदोलक आणि नेते यांच्यात संघर्ष झाला. 14 ठिकाणी सत्ताधारी पक्षाचे मंत्री, राज्यमंत्री, खासदार आणि नेत्यांच्या घरांची आणि कार्यालयांची तोडफोड करण्यात आली.

अशांततेला प्रत्युत्तर म्हणून सरकारने रविवारी संध्याकाळी 6 वाजल्यापासून देशभरात अनिश्चित काळासाठी संचारबंदी लागू केली आहे. सोमवारपासून तीन दिवसांची सुट्टी जाहीर करण्यात आली आहे. इंटरनेट सेवा बंद करण्यात आली आहे. दुसरीकडे आंदोलकांनी प्रमुख महामार्ग बंद केले आहेत. पोलिसांना टार्गेट केले जात आहे. सिराजगंजमध्ये 13 पोलिसांना बेदम मारहाण करण्यात आली. दोन खासदारांची घरे जाळण्यात आली.