केवळ बेंचमार्क अपंगत्व एमबीबीएस उमेदवाराला ठरवणार नाही अपात्र, न्यायालयाचा आदेश

सर्वोच्च न्यायालयाने मंगळवारी 40-45% भाषण आणि भाषा अक्षमता असलेल्या उमेदवाराला एमबीबीएस प्रवेशाची परवानगी देण्याचे कारण देत आपला निकाल दिला आहे. सर्वोच्च न्यायालयाने म्हटले आहे की केवळ बेंचमार्क अपंगत्वाचे अस्तित्व हे एखाद्या व्यक्तीला वैद्यकीय शिक्षण घेण्यापासून रोखण्याचे कारण नाही जोपर्यंत अपंगत्व मूल्यांकन मंडळाचा अहवाल येत नाही ज्यामध्ये असे नमूद केले आहे की उक्त उमेदवार एमबीबीएस अभ्यासक्रमाचा अभ्यास करण्यास अक्षम आहे.

18 सप्टेंबर रोजी, न्यायमूर्ती बीआर गवई आणि केव्ही विश्वनाथन यांचा समावेश असलेल्या खंडपीठाने 40-45% उच्चार आणि भाषा अक्षमता असलेल्या याचिकाकर्त्याला एमबीबीएस प्रवेश घेण्याची परवानगी देणारा आदेश दिला.सर्वोच्च न्यायालयाने म्हटले आहे की केवळ बेंचमार्क अपंगत्वाच्या अस्तित्वामुळे उमेदवार एमबीबीएस अभ्यासक्रमाचा पाठपुरावा करण्यापासून वंचित राहणार नाही आणि उमेदवार वैद्यकीय शिक्षण घेण्यास सक्षम आहे की नाही याचे मूल्यांकन अपंगत्व मूल्यमापन मंडळाने केले पाहिजे.

न्यायालयाने पुढे सांगितले की राष्ट्रीय वैद्यकीय आयोगाचे (NMC) नियम एकसमानपणे वैद्यकीय शिक्षणापासून बेंचमार्क अपंग उमेदवारांना प्रतिबंधित करतात आणि NMC ला अधिक समावेशक दृष्टीकोन अवलंबून त्यांच्या नियमांमध्ये सुधारणा करण्याचे निर्देश दिले आहेत.

न्यायमूर्ती बीआर गवई, न्यायमूर्ती अरविंद कुमार आणि केव्ही विश्वनाथन यांच्या खंडपीठाने उच्च न्यायालयाच्या आदेशाविरुद्ध दाखल केलेल्या याचिकेवर हा निकाल दिला, ज्यामध्ये उच्च न्यायालयाच्या उच्च न्यायालयाच्या उच्च न्यायालयाच्या उच्च न्यायालयाच्या आदेशाविरोधातील एका उमेदवाराचा एमबीबीएस अभ्यासक्रमातील प्रवेश रद्द करण्याबाबत अंतरिम सवलत नाकारण्यात आली.  न्यायमूर्ती विश्वनाथन यांनी निकाल सुनावताना सांगितले की, "भेदभावाच्या याचिकेची तपासणी करणाऱ्या घटनात्मक न्यायालयाला खरी समानता आहे की नाही याचा विचार करणे बंधनकारक आहे. न्यायालयाने चेहऱ्यावरील समानतेच्या अंदाजाने वाहून जाऊ नये."

मुंबई उच्च न्यायालयाने 'अपंग व्यक्ती' श्रेणीतील एमबीबीएस अभ्यासक्रमाच्या प्रवेशाबाबत याचिकाकर्त्याच्या अंतरिम सवलतीच्या विनंतीचा विचार न करता प्रकरण तीन आठवड्यांसाठी पुढे ढकलले होते. 2 सप्टेंबर रोजी, सर्वोच्च न्यायालयाने बायरामजी जीजीभॉय शासकीय वैद्यकीय महाविद्यालय, पुणेच्या डीनला याचिकाकर्त्याची उच्चार आणि भाषा अक्षमता एमबीबीएस अभ्यासक्रमाचा पाठपुरावा करताना त्याच्या मार्गात अडथळा येईल की नाही हे तपासण्यासाठी वैद्यकीय मंडळाची स्थापना करण्याचे आदेश दिले.

या विशिष्ट प्रकरणात वैद्यकीय मंडळाचा अहवाल अनुकूल असल्याचे निरीक्षण करून सर्वोच्च न्यायालयाने मुंबई उच्च न्यायालयाच्या आदेशाला आव्हान देणारी याचिका दाखल करणाऱ्या उमेदवाराच्या अपीलला परवानगी दिली होती. उमेदवाराचे ४४-४५% अपंगत्व हे प्रवेश नाकारण्याचे एकमेव कारण नसावे, असे सर्वोच्च न्यायालयाने आज सांगितले. त्याऐवजी, प्रत्येक उमेदवाराचे वैयक्तिकरित्या विशेष मंडळाद्वारे मूल्यांकन केले जावे.

सर्वोच्च न्यायालयाने पुढे निर्देश दिले की अपीलीय मंडळाची निर्मिती प्रलंबित असताना, अपंगत्व मूल्यांकन मंडळाच्या निर्णयाला न्यायिक निर्णय घेणाऱ्या संस्थेसमोर अपील करता येईल. सर्वोच्च न्यायालयाने पुढे अशी आशा व्यक्त केली की सुधारित नियम आणि मार्गदर्शक तत्त्वांमध्ये NMC सर्व श्रेणीतील अपंग व्यक्तींबद्दल "समावेशक वृत्ती" स्वीकारेल, अपंग व्यक्तींचा हक्क कायदा 2016 अंतर्गत मान्यताप्राप्त "वाजवी निवास व्यवस्था" या संकल्पनेवर आधारित आहे. .