1978 नंतर पहिल्यांदाच जगन्नाथ मंदिराच्या तिजोरीचे ऑडिट सुरू, जाणून घ्या 46 वर्षांपूर्वी काय सापडले?

| Published : Jul 15 2024, 09:12 AM IST

Puri Jagannath temple

सार

पुरीतील १२व्या शतकातील जगन्नाथ मंदिरातील खजिन्याचा अंतर्गत भाग ४६ वर्षांनंतर रविवारी उघडण्यात आला. १२ सदस्यीय पथकाच्या उपस्थितीत हा भाग मौल्यवान वस्तूंच्या ऑडिटसाठी उघडण्यात आला.

Puri Jagannath temple: पुरीतील १२व्या शतकातील जगन्नाथ मंदिराच्या खजिन्याचा अंतर्गत भाग ४६ वर्षांनंतर रविवारी (१४ जुलै) उघडण्यात आला. मौल्यवान वस्तूंच्या ऑडिटसाठी ते पुन्हा उघडण्यात आले. राज्य सरकारने नियुक्त केलेल्या उच्चस्तरीय समितीचे प्रमुख, भारतीय पुरातत्व सर्वेक्षण (ASI) चे अधिकारी आणि मंदिर ट्रस्टचे प्रतिनिधी यांचा समावेश असलेल्या १२ सदस्यीय पथकाच्या उपस्थितीत रविवारी त्याचे दरवाजे उघडण्यात आले. या स्टोअररूमचे शेवटचे ऑडिट 1978 साली झाले होते. तत्कालीन ओडिशा सरकारने सांगितले होते की स्टोअरमध्ये 149.6 किलोपेक्षा जास्त सोन्याचे दागिने, मौल्यवान दगडांनी जडलेले, 258.3 किलो चांदीची भांडी आणि इतर वस्तू आहेत.

श्री जगन्नाथ मंदिर प्रशासनाच्या (एसजीटीए) मुख्य प्रशासक अरबिंदा पाधी यांनी सांगितले की, आम्ही सर्व काम एसओपीनुसार केले. आम्ही प्रथम रत्न भंडारची बाहेरची खोली उघडली आणि तिथे ठेवलेले सर्व दागिने आणि मौल्यवान वस्तू मंदिराच्या आतल्या तात्पुरत्या स्ट्राँग रूममध्ये हस्तांतरित केल्या. आम्ही स्ट्राँग रूम सील केली आहे. त्यानंतर आम्हाला दिलेल्या चाव्या वापरून आम्ही ते उघडू न शकल्याने टीमने आतील चेंबरचे तीन कुलूप तोडले. वेळेअभावी आतल्या खोलीत ठेवलेली लाकडी पेटी न उघडण्याचा निर्णय टीम सदस्यांनी घेतला.

1978 मध्ये जगन्नाथ मंदिराचे ऑडिट करताना किती दिवस लागले?

आम्हाला दिलेल्या चाव्या वापरून आम्हाला ते उघडता न आल्याने टीमने नंतर आतील चेंबरचे तीन कुलूप तोडले. वेळेअभावी आतल्या चेंबरमध्ये ठेवलेली लाकडी पेटी न उघडण्याचा निर्णय टीम सदस्यांनी घेतला. "आतील चेंबरमध्ये ठेवलेले दागिने आणि रत्ने दुसऱ्या दिवशी मंदिराच्या संकुलातील एका तात्पुरत्या स्ट्राँग रूममध्ये स्थानांतरित केले जातील कारण मंदिर प्रशासन बहुदा यात्रा (परत कार उत्सव) आणि इतर विधींमध्ये व्यस्त असेल," पाधी म्हणाले. या प्रकरणाशी परिचित असलेल्या लोकांनी सांगितले की 1978 च्या ऑडिट दरम्यान मौल्यवान वस्तूंची यादी तयार करण्यासाठी अधिकाऱ्यांना 70 दिवस लागले.

जगन्नाथ मंदिराच्या आतील गाभाऱ्यात काय दिसले?

निवृत्त न्यायाधीश विश्वनाथ रथ, राज्य-नियुक्त ऑडिट समितीचे प्रमुख म्हणाले की, टीमला आतल्या चेंबरमध्ये पाच लाकडी पेट्या, चार लाकडी कपाट आणि एक स्टीलचे कपाट सापडले आहे, "आम्हाला अद्याप ते सापडलेले नाहीत शेल्फ् 'चे अव रुप तपासण्याची गरज नाही. आम्ही तुम्हाला सांगतो की रत्न भंडारमध्ये दोन विभाग आहेत. एक बाह्य कक्ष, जो वेळोवेळी वेगवेगळ्या विधींसाठी उघडला जातो. भगवान बालभद्रासाठी नवीन दागिने बनवण्यासाठी आणि चांदीच्या कापडासाठी दागिने काढण्यासाठी 1985 मध्ये शेवटची खोली उघडण्यात आली होती. या प्रकरणाची माहिती असलेल्या लोकांनी सांगितले की, गर्भगृहात एक गेट आहे. तथापि, त्यावेळी (1985) कोणतेही लेखापरीक्षण झाले नाही.