गाढवाकडून शिका ही तीन तत्वे, चाणक्यनीती काय सांगते?

मौर्य राजकीय तज्ज्ञ आचार्य चाणक्य राजकीय तज्ज्ञ आणि नीतिशास्त्राचे राजतज्ञ म्हणून प्रसिद्ध आहेत. त्यांनी त्यांच्या नीतिशास्त्रात नोंदवलेले विषय मानवाचे जीवन आनंदी आणि यशस्वी करण्यासाठी अत्यंत अचूक आहेत. चाणक्यांनी समाज कल्याणासाठीही अनेक नीती दिल्या आहेत. आचार्य चाणक्यांचे नाव 'विष्णुगुप्त'. ते चंद्रगुप्त मौर्यांचे प्रमुख कार्यवाह, गुरू आणि संस्थापक होते. चाणक्य नीतीमध्ये प्राण्यांकडून काय शिकायचे ते सांगितले आहे. 

चाणक्यांनी गाढवाकडून तीन प्रमुख गुण शिकण्याचा संदेश दिला आहे. गाढव ओझे वाहून कितीही थकले तरी आपले काम थांबवत नाही असे म्हणतात. काम पूर्ण करताना उष्णता, थंडी आणि वारा न जुळवता काम करावे. गाढव समाधानाने इकडे तिकडे चरत असल्याप्रमाणे ज्ञानी माणसाने फळाची चिंता न करता नेहमी आनंदाने कामात रमले पाहिजे.

पहिला धडा कठोर परिश्रम. गाढव थंडी, उन्हाळा, पाऊस न जुळवता अथकपणे आपले काम करत राहते. त्याचप्रमाणे, एका व्यक्तीने जीवनातील आव्हानांना तोंड द्यावे आणि आपल्या ध्येयांसाठी झटावे.

दुसरा धडा समाधान. गाढवाला जे मिळते त्यात ते समाधानी असते. आजच्या स्पर्धात्मक युगात आपणही समाधान आणि मानसिक शांतीसाठी हे तत्व पाळले पाहिजे.

तिसरा आणि महत्त्वाचा धडा म्हणजे विवेक. गाढव आपल्या जबाबदाऱ्या पूर्ण करण्यासाठी कधीही मागे हटत नाही. त्याचप्रमाणे प्रत्येक व्यक्तीने आपल्या कार्यक्षेत्रात अथकपणे कर्तव्य बजावले पाहिजे.

चाणक्यांचे हे विचार आजच्या ताणतणावाच्या जीवनासाठी मार्गदर्शक ठरू शकतात. गाढवाला केवळ प्राणी म्हणून न पाहता, ते आणणारे जीवनमूल्ये आपण विचारात घेतली तर कठोर परिश्रम, समाधान आणि विवेकाचे महत्त्व अधोरेखित होते.