भारताचा राष्ट्रध्वज फडकावण्यापूर्वी काय करावे आणि काय करू नये हे जाणून घ्या

Independence Day 2024: भारत गुरुवारी (15 ऑगस्ट) आपला 78 वा स्वातंत्र्यदिन साजरा करण्यासाठी सज्ज आहे, या वर्षाच्या उत्सवाची थीम "विकसित भारत" ही 2047 पर्यंत विकसित देश बनण्याची देशाची वचनबद्धता प्रतिबिंबित करते. देशभरातील शाळा, कार्यालये आणि सार्वजनिक ठिकाणी राष्ट्रीय ध्वज फडकवणे हे उत्सव आणि स्मरणोत्सवासोबतच एक केंद्रीय उपक्रम असेल.

एकता आणि अभिमानाचे प्रतीक असलेल्या भारतीय ध्वजाचे ऐतिहासिक आणि सांस्कृतिक महत्त्व आहे. भारतीय तिरंग्याला तीन आडवे पट्टे आहेत. शीर्षस्थानी भगवा, मध्यभागी पांढरा आणि तळाशी हिरवा, मध्यभागी गडद निळा अशोक चक्र आहे.

प्रत्येक रंग आणि चिन्ह महत्त्वपूर्ण मूल्यांचे प्रतिनिधित्व करतात: केशर धैर्य आणि त्यागाचे प्रतीक आहे. पांढरा रंग शांतता आणि शुद्धतेचे प्रतीक आहे; हिरवा रंग वाढ आणि समृद्धीचे प्रतिनिधित्व करतो; आणि अशोक चक्र जीवन आणि धार्मिकतेच्या शाश्वत चक्राचे प्रतीक आहे.

ध्वजाचा योग्य आदर केला जातो याची खात्री करण्यासाठी, भारतीय मानक ब्युरो (BIS) आणि भारतीय ध्वज संहिता यांनी त्याच्या प्रदर्शनासाठी तपशीलवार मार्गदर्शक तत्त्वे स्थापित केली आहेत. राष्ट्रध्वज योग्यरित्या फडकवणे आणि हाताळण्यासाठी काय करावे आणि करू नये याचा सारांश येथे आहे.

काय करावे

1. नागरिक, खाजगी संस्था आणि शैक्षणिक संस्थांना सर्व योग्य प्रसंगी राष्ट्रध्वजाची प्रतिष्ठा राखून फडकवण्यास प्रोत्साहित केले जाते.

2. ध्वज वरच्या बाजूला भगवा पट्टा आणि तळाशी हिरवा पट्टा असेल याची खात्री करून आदराने फडकावा.

3. वापरात नसताना, ध्वज सुबकपणे त्रिकोणी आकारात फोल्ड करा आणि आदरपूर्वक ठेवा.

4. ध्वज प्रमुख स्थानावर फडकत असल्याची खात्री करा, आदर्शपणे इतरांमधील सर्वात उंच ध्वज म्हणून.

5. ध्वजारोहण समारंभाला उपस्थित राहणाऱ्या लोकांनी व्यवस्थित आणि औपचारिक पोशाख परिधान करावा.

6. योग्य साहित्य आणि योग्य दर्जाचे ध्वज वापरा.

7. योग्य प्रोटोकॉलचे पालन करून, ध्वज फडकवताना आणि खाली करताना त्याला सलामी द्या.

8. स्वातंत्र्य दिन आणि प्रजासत्ताक दिनासह महत्त्वाच्या राष्ट्रीय आणि सांस्कृतिक प्रसंगी ध्वज फडकावा.

काय करू नये

1. ध्वजाचा वापर कपडे, सजावट किंवा बेडशीट म्हणून करू नये. ते टेबलक्लोथ किंवा रुमाल यांसारख्या वस्तूंवर ठेवू नये.

2. ध्वजाला कधीही जमिनीला किंवा पाण्याला स्पर्श करू देऊ नका किंवा त्याचा सन्मान कमी होईल अशा प्रकारे त्याचा वापर करू नका.

3. तिरंग्याच्या वर इतर कोणताही ध्वज किंवा वस्तू ठेवली जाणार नाही याची खात्री करा. ध्वजाचा अपमान किंवा अपमान होईल अशा प्रकारे त्याचा वापर टाळा.

4. खराब झालेला किंवा फिकट झालेला ध्वज उडवू नका. रात्रीच्या वेळी ध्वज प्रकाशित केल्याशिवाय प्रदर्शित करू नये.

5. ध्वजावर कोणतीही घोषणा, शब्द किंवा रचना असू नये.

6. ध्वज सूर्योदयापासून सूर्यास्तापर्यंत फडकवावा आणि ते प्रतिकूल हवामानात प्रदर्शित केला जाऊ नये.

आणखी वाचा : 

लाल किल्ल्यावर स्वातंत्र्यदिन करा साजरा, तिकीट बुकिंग कशी करावी ते जाणून घ्या