कुटुंब निवृत्तीवेतनात मुलीचे नाव आवश्यक

सरकारी नोकरीच्या (Govt job) फायद्यांपैकी आपल्याला मुख्यत्वे दिसणारे म्हणजे निवृत्तीवेतन (Pension) आणि बोनस. सरकारी नोकरी करणाऱ्यांना कुटुंब निवृत्तीवेतनाचा लाभ मिळतो. यामुळे प्रियजनांचे आर्थिक सुरक्षिततेची (Financial security) खात्री होते. यामुळे तुमच्या मुलांच्या किंवा जोडीदाराच्या भविष्याची काळजी न करता तणावमुक्त जीवन जगू शकता. आता सरकारी कर्मचाऱ्यांच्या निवृत्तीवेतना (Govt Employees Pension) संदर्भात एक मोठी बातमी समोर आली आहे. निवृत्तीवेतन कल्याण विभागाने निवृत्त कर्मचाऱ्यांसाठी एक नवीन नियम जाहीर केला आहे. आता निवृत्तीवेतन मिळण्यास पात्र कुटुंब सदस्यांच्या यादीत मुलीचे नाव अनिवार्य करण्यात आले आहे. निवृत्त कर्मचाऱ्यांचे काम सरकारने आणखी सोपे केले आहे. अतिरिक्त सामान्य निवृत्तीवेतन (इओपि) अंतर्गत मिळणाऱ्या सर्व निवृत्ती लाभ शक्य तितक्या लवकर कठोरपणे जारी करण्याचे निर्देश विभागाने दिले आहेत.

मुलीचे नाव अनिवार्य : अनेकदा सरकारी कर्मचारी आपल्या निवृत्तीवेतन अर्जात मुलीचे नाव नमूद करत नाहीत. पुढे निवृत्तीवेतन मिळण्यास पात्र कुटुंब सदस्यांच्या यादीत सामान्यतः मुलाचे नाव नमूद केले जाते. मुलीचे नाव नसते. आता याबाबत निवृत्तीवेतन कल्याण विभागाने महत्त्वपूर्ण आदेश जारी केला आहे. अविवाहित मुलीलाही सरकारी कर्मचाऱ्यांच्या कुटुंबातील सदस्य म्हणून गणले जावे. त्यामुळे कुटुंब सदस्यांच्या यादीत मुलीचे नावही समाविष्ट करावे. केंद्रीय नागरी सेवा (निवृत्तीवेतन) नियम २०२१ नुसार, कुटुंबात सावत्र आणि दत्तक घेतलेल्या मुली वगळता, अविवाहित, विवाहित आणि विधवा मुली असतील तर त्या सर्वांची नावे त्यात समाविष्ट करावी लागतील. 

निवृत्तीवेतनावर पहिला हक्क कोणाचा? : निवृत्तीवेतनाचे पैसे मिळण्याचा हक्क कोणाचा आहे हा प्रश्न उपस्थित होणे स्वाभाविक आहे. नियमानुसार, घरात अपंग मुलगा असल्यास, निवृत्तीवेतन मिळण्याचा पहिला हक्क त्याला दिला जातो. याशिवाय मानसिक किंवा शारीरिक आजाराने ग्रस्त असलेल्यांना वगळता मुलगी, लग्न होईपर्यंत किंवा आर्थिकदृष्ट्या सक्षम होईपर्यंत मिळवू शकते. 

निवृत्तीवेतन मिळण्याचे वय :  २५ वर्षांपेक्षा जास्त वयाच्या अविवाहित, विधवा, घटस्फोटित मुलीही कुटुंब निवृत्तीवेतन घेऊ शकतात. 

कुटुंब निवृत्तीवेतन म्हणजे काय? : कोणत्याही सरकारी कर्मचाऱ्याच्या मृत्यूनंतर, त्यांच्या कुटुंबाला निवृत्तीवेतनाची रक्कम दिली जाते. याला कुटुंब निवृत्तीवेतन म्हणतात. निवृत्तीवेतन मिळणारा कर्मचारी आधीच आपल्या नंतर कोणाला निवृत्तीवेतनाचे पैसे मिळावेत हे नमूद करावे लागते. त्याच्या मृत्यूनंतर त्याच्या सूचनेनुसार पत्नी किंवा मुलांना निवृत्तीवेतनाचे पैसे दिले जातात. निवृत्तीवेतन नियमानुसार, कुटुंब निवृत्तीवेतन हे सरकारी कर्मचाऱ्याच्या मूळ वेतनाच्या ३० टक्के असते. परंतु ते दरमहा ३५०० पेक्षा कमी नसावे. निवृत्त कर्मचाऱ्याच्या मृत्यूनंतर ते पत्नीला जाते, पत्नीने दुसरे लग्न केले असेल, तिचे उत्पन्न कुटुंब निवृत्तीवेतनापेक्षा कमी असेल तर ती कुटुंब निवृत्तीवेतन मिळविण्यास पात्र असेल. 

मृत सरकारी कर्मचाऱ्याचे कुटुंब मासिक आधारावर कुटुंब निवृत्तीवेतन घेत असेल तर त्याला अनकम्युटेड निवृत्तीवेतन म्हणतात. परंतु, कुटुंबातील सदस्य कुटुंब निवृत्तीवेतन एकरकमी घेऊ इच्छित असतील तर त्याला कम्युटेड निवृत्तीवेतन म्हणतात.