Chanakya Niti: बॉस मूर्ख असला तरी हुशारी दाखवू नका!

आचार्य चाणक्यांचे विचार खूप प्रभावी आहेत. बऱ्याचदा एकाच वाक्यात सांगायचे ते आपल्या मनावर बिंबवतात. अर्थशास्त्र राजकारणाबद्दल लिहिले असल्याने, ते राजा, मंत्री आणि सेवकांच्या संबंधांबद्दल उत्तम मार्गदर्शन करतात. आधुनिक काळात आपण ते आपल्या गरजेनुसार समजून घेऊन वापरू शकतो. ते राजाच्या दरबारात जे सांगत होते ते आपण ऑफिस, बॉस आणि कर्मचाऱ्यांच्या संबंधांना लागू करू शकतो. ऑफिसमध्ये आपले संबंध चांगले ठेवून, बॉसची मर्जी संपादन करून करिअरमध्ये पुढे कसे जायचे? खालील सूत्रे लक्षात घ्या:

१) तुमच्या बॉसला मागे टाकू नका. तुमच्या वरिष्ठांना तुम्हीच श्रेष्ठ आहात असे वाटू द्या. तुमचा बॉस तुमच्यापेक्षा मूर्ख असू शकतो. पण जास्त हुशारी दाखवून त्यांना अपमानित करू नका. तुमची प्रतिभा जास्त उघड करू नका. त्यामुळे त्यांच्यात असुरक्षिततेची भावना निर्माण होऊ शकते.

२) मित्रांवर जास्त विश्वास ठेवू नका, तुमच्या शत्रूंचा वापर करा. मित्र तुम्हाला सहज दगाफटका देतात. पण तुम्ही शत्रूला चांगले हाताळले तर ते जास्त विश्वासू असतात.

३) तुमचे उद्देश लपवा. लोक तुमच्या कृतींचा अंदाज लावू शकणार नाहीत असे पहा. त्यामुळे संतुलनापासून दूर राहा. अनपेक्षित राहा.

४) नेहमी गरजेपेक्षा कमी बोला. मौन शक्ती वाढवते. जास्त बोलणे तुमच्या योजना उघड करते.

५) काहीही झाले तरी तुमची प्रतिमा जपा. प्रतिमा ही शक्तीचे मूळ आहे.

६) इतरांना तुमच्यासाठी काम करायला लावा आणि त्यासाठी कारण द्या. काम आणि इतरांच्या प्रयत्नांचा फायदा तुमच्या फायद्यासाठी घ्या.

७) तुम्ही कोणाशी व्यवहार करत आहात हे जाणून घ्या. तुमचे विरोधक आणि भागीदार हुशारीने निवडा.

८) इतरांना तुमच्याकडे येऊ द्या. इतरांच्या मागे धावू नका, ते तुमच्यासाठी शोधतील असे पहा.

९) कृतीने जिंका, कधीही वादाने नाही. शब्दांनी नाही तर कृतीतून तुमचा मुद्दा सिद्ध करा.

१०) पराभूत आणि असमाधानी लोकांपासून दूर राहा. इतरांचे दुर्दैव संसर्गजन्य असते. तुमचा मूड खराब करणाऱ्यांपासून दूर राहा.

११) लोक तुमच्यावर अवलंबून राहतील असे पहा. इतरांना तुमच्यावर अवलंबून राहावे लागले तर तुम्ही नियंत्रणात असाल. मग तुम्ही परिस्थिती नियंत्रित करू शकाल.

१२) प्रामाणिकपणा आणि थोडी उदारता दाखवा. हे भावनिक निःशस्त्रीकरण तुम्हाला एक शक्ती देते.

१३) तुम्ही मदतीसाठी विचारता तेव्हा त्यांच्या हितासाठी मदत करण्याची विनंती करा. इतरांना काय फायदा होईल यासाठी विनंती करा. कृतज्ञता किंवा सहानुभूती मिळवण्यासाठी नाही.

१४) स्वतःला मित्र म्हणून ओळखवा, गुप्तहेरासारखे वागा. इतरांकडून मौल्यवान माहिती त्यांना कळू न देता मिळवायला शिका.

१५) तुमच्या शत्रूचा पूर्णपणे नाश करा. तुमच्या शत्रूला सावरण्याची संधी देऊ नका. नाहीतर तो बदला घेईल.

१६) आदर वाढवण्यासाठी अनुपस्थितीचा वापर करा. तुमच्या उपस्थितीचा अभाव तुमचे मूल्य वाढवू दे.

१७) इतरांना संशयात ठेवा. अनपेक्षित राहा, इतरांना गोंधळात टाकल्याने तुम्हाला शक्ती मिळते.

१८) स्वतःला वेगळे करू नका. एकटेपणा तुम्हाला कमकुवत करते; प्रभावाच्या जाळ्यात स्वतःला गुंतवून ठेवा.

१९) तुम्ही कोणाशी व्यवहार करत आहात हे जाणून घ्या. तुमचे विरोधक आणि भागीदार हुशारीने निवडा.

२०) कोणाशीही तडजोड करू नका. तुमचे स्वातंत्र्य जपा. अशाप्रकारे तुम्ही इतरांच्या व्यवहारात अडकणार नाही.

२१) फसवणूक करणाऱ्याला पकडण्यासाठी मूर्खासारखे वागा. मूर्खाला पकडण्यासाठी शहाण्यासारखे वागा. चोराला पकडण्यासाठी चोरासारखे वागा.

२२) शरणागतीचा वापर करा. कधीकधी योग्य वेळी हार मानणेही तुम्हाला फायदेशीर ठरते.