ह्युमन मेटाप्नेमोव्हायरस (HMPV) हा एक श्वसनविषयक विषाणू आहे जो सर्दी, घसा खवखवण्यासारखी लक्षणे निर्माण करतो. हा विषाणू भारतातही आढळून आला असून, चीनमध्ये त्याचा प्रसार वाढला आहे. लहान मुले, वृद्ध आणि इम्युनोकोम्प्रोमाइज्ड लोकांना याचा जास्त धोका आहे.
ह्युमन मेटाप्नेमोव्हायरस (HMPV) हा एक सामान्य श्वसनविषयक विषाणू आहे, जो सर्दी आणि घसा खवखवण्यासारखी लक्षणे निर्माण करतो. या विषाणूने भारतातही आपले पाऊल ठोकले आहे, आणि त्याची संचार गती विशेषतः चीनमध्ये वाढली आहे, जिथे रुग्णालये गर्दीने भरली आहेत आणि सार्वजनिक आरोग्याशी संबंधित चिंतेची लाट आली आहे. आज भारतात HMPV चे तीन नवे रुग्ण नोंदवले गेले आहेत, ज्यात दोन बेंगळुरुतील आणि एक अहमदाबादमधील आहे. आरोग्य अधिकारी या परिस्थितीवर सतत लक्ष ठेवून आहेत.
HMPV ला "नवीन" विषाणू म्हणता येणार नाही, पण त्याच्या वाढत्या प्रकोपामुळे आता त्याने लक्ष वेधून घेतले आहे. मणिपाल हॉस्पिटलमधील इन्फेक्शस डिसीजेस कन्सल्टंट डॉ. अंकिता बिद्या यांचे म्हणणे आहे की, हे विषाणू मृत्यूकारक नाही. मात्र, अत्यंत वयोवृद्ध व्यक्तींना आणि इम्युनोकोम्प्रोमाइज्ड लोकांना (जसे की कॅन्सर किंवा अंग प्रत्यारोपण करणारे रुग्ण) अधिक धोका असतो. बहुतेक रुग्णांना ह्या विषाणूने सौम्य श्वसन लक्षणांचा सामना करावा लागतो, जसे की खोकला, सर्दी, ताप, आणि घसा दुखी.
सर्व वयाच्या लोकांना हे विषाणू प्रभावित करू शकतात, परंतु विशेषतः लहान मुले, वृद्ध व्यक्ती आणि इम्युनोकोम्प्रोमाइज्ड लोकांसाठी हे गंभीर होऊ शकते. विशेषत: ५ वर्षांखालील मुले आणि ६५ वर्षांवरील वृद्ध लोक अधिक संवेदनशील असतात. गंभीर स्थितीमध्ये न्यूमोनिया आणि ब्रॉंकीओलायटिस सारख्या जटिलता निर्माण होऊ शकतात.
HMPV आपल्या श्वसन कणांद्वारे पसरतो. याचा मुख्य मार्ग आहे खोकला, शिंका किंवा संक्रमित व्यक्तीच्या संपर्काने. ज्यावेळी एखादी व्यक्ती खोकते किंवा शिंका करते, तेव्हा श्वसन कण हवेत उडतात आणि इतरांना संसर्ग होऊ शकतो. संक्रमित व्यक्तीसोबत थेट संपर्क साधल्यानेही हे विषाणू पसरू शकते.
हात स्वच्छता: साबणाने नियमितपणे हात धुवा.
मास्क वापरणे: सार्वजनिक ठिकाणी किंवा गर्दीमध्ये मास्क घाला.
स्वच्छता राखणे: पृष्ठभागांची नियमितपणे स्वच्छता करा.
संक्रमित व्यक्तीपासून दूर राहणे: संक्रमित व्यक्तींना संपर्कातून टाळा.
HMPV हा एक व्हायरल संक्रमण आहे, आणि त्यावर अँटीबायोटिक्स प्रभावी नाहीत. डॉ. बिद्या यांचा सल्ला आहे की, "जर लक्षणे गंभीर असतील, विशेषतः ज्यांना उच्च धोका आहे, तर त्वरित वैद्यकीय मदतीची आवश्यकता आहे." आजारी लोकांसाठी स्व-औषध घेतल्याने अधिक नुकसान होऊ शकते, म्हणून डॉक्टरांचा सल्ला घेणे अत्यंत महत्वाचे आहे.
HMPV चे संक्रमण जरी सौम्य असले तरी, गंभीर लक्षणे असलेल्या लोकांसाठी ते धोका बनू शकते. HMPV विषाणूचे पसरते आणि वाढते प्रमाण पाहता, प्रत्येकाने खबरदारी घेतली पाहिजे आणि आरोग्य विभागाच्या मार्गदर्शक सूचनांचे पालन केले पाहिजे. HMPV पासून बचाव करण्यासाठी प्रत्येकाने योग्य स्वच्छता आणि सावधगिरी बाळगली पाहिजे. "समाजाची सुरक्षा ही प्रत्येकाची जबाबदारी आहे" हे लक्षात ठेवा आणि स्वतःची आणि इतरांची काळजी घ्या.
आणखी वाचा :
पुण्यात HMPV विरोधात कठोर उपाय: नायडू रुग्णालयात बेड राखीव, आरोग्य विभाग अलर्ट!
चीनचा HMPV व्हायरस भारतात, दोन रुग्णांना आजाराची झाली लागण