आफ्रिकेतील मंकीपॉक्सचा वाढता प्रादुर्भाव: जागतिक चिंतेचे बनले कारण

जागतिक आरोग्य संघटनेने (WHO) आफ्रिकेत पसरणाऱ्या मंकीपॉक्सबद्दल चिंता व्यक्त केली आहे. जागतिक आरोग्य आणीबाणी घोषित करताना, संघटनेने इशारा दिला आहे की तो अनेक देशांमध्ये पसरू शकतो.

जागतिक आरोग्य संघटनेच्या आपत्कालीन समितीच्या बैठकीनंतर त्याचे महासंचालक टेड्रोस अधानोम घेब्रेयसस यांनी ही घोषणा केली. आफ्रिका सेंटर्स फॉर डिसीज कंट्रोल अँड प्रिव्हेंशनने गेल्या मंगळवारी मंकीपॉक्सला सार्वजनिक आरोग्य आणीबाणी घोषित केले. जागतिक आरोग्य संघटनेने सांगितले की, या वर्षी आफ्रिकेत 14,000 हून अधिक प्रकरणे आणि 524 मृत्यू झाले आहेत. गेल्या वर्षीच्या आकड्यांपेक्षा हे प्रमाण आधीच ओलांडले आहे.

काँगोमध्ये आतापर्यंत 96% पेक्षा जास्त प्रकरणे आणि मृत्यू नोंदवले गेले आहेत. शास्त्रज्ञांना रोगाच्या नवीन आणि प्रसारित करण्यास सुलभ आवृत्तीच्या प्रसाराबद्दल चिंता आहे.

मंकीपॉक्स म्हणजे काय?

1958 मध्ये, शास्त्रज्ञांनी माकडांमध्ये "स्मॉलपॉक्स-सदृश" रोगाच्या उद्रेकादरम्यान मंकीपॉक्स विषाणू ओळखले, ज्याला मंकीपॉक्स असेही म्हणतात. अलिकडच्या काळात, संसर्ग झालेल्या प्राण्यांच्या संपर्कात आलेल्या लोकांमध्ये संसर्ग आढळून आला आहे. हा रोग विशेषतः आफ्रिकेतील लोकांना प्रभावित करतो. 2022 मध्ये, प्रथमच याची पुष्टी झाली की हा विषाणू लैंगिक संपर्काद्वारे प्रसारित झाला आणि तो जगभरातील 70 पेक्षा जास्त देशांमध्ये पसरला.

मंकीपॉक्स हा विषाणूंच्या एकाच कुटुंबातील स्मॉलपॉक्सचा आहे, परंतु यामुळे ताप, थंडी वाजून येणे आणि अंगदुखी यासह सौम्य लक्षणे दिसतात. अधिक गंभीरपणे प्रभावित लोकांच्या चेहऱ्यावर, हातावर, छातीवर आणि गुप्तांगांवर पुरळ उठू शकतात.

आफ्रिकेत काय चालले आहे?

आफ्रिकेत मंकीपॉक्सच्या घटनांमध्ये थोडीशी वाढ झाली आहे. आफ्रिका सेंटर्स फॉर डिसीज कंट्रोलने गेल्या आठवड्यात सांगितले की मंकीपॉक्स आता किमान 13 आफ्रिकन देशांमध्ये आढळले आहे. एजन्सीने म्हटले आहे की मागील वर्षीच्या याच कालावधीच्या तुलनेत संसर्ग 160% आणि मृत्यू 19% वाढले आहेत.

या वर्षाच्या सुरुवातीला, काँगोमधील एका खाण शहरामध्ये मंकीपॉक्सचा एक नवीन प्रकार उदयास आला जो 10% लोकसंख्येला मारू शकतो आणि सहजपणे पसरू शकतो, असे शास्त्रज्ञांनी सांगितले. या प्रकारामुळे जननेंद्रियांवर जखम देखील होतात आणि ते शोधणे कठीण होऊ शकते, ज्यामुळे ते इतरांना नकळत पसरले जाऊ शकते.

बुरुंडी, केनिया, रवांडा आणि युगांडा या चार पूर्व आफ्रिकन देशांमध्ये अलीकडेच मंकीपॉक्स प्रथमच आढळून आल्याचे WHOने म्हटले आहे. एजन्सीने सांगितले की हा रोग आफ्रिकेबाहेरील अधिक देशांमध्ये पसरू शकतो याची काळजी आहे.

आणीबाणीच्या घोषणेचा अर्थ काय?

डब्ल्यूएचओची आपत्कालीन घोषणा ही देणगीदार आणि देशांना सतर्क करण्याची प्रक्रिया आहे. "जागतिक आरोग्य संघटनेने सार्वजनिक आरोग्य आणीबाणीची घोषणा केल्याने आम्हाला आमच्या प्रतिसादाला गती मिळण्यास मदत होईल. आम्ही आफ्रिकन देशांकडून मदतीची विनंती केली आहे," असे आफ्रिका सीडीसीचे संचालक डॉ. जॉन एनकेनगासॉन्ग म्हणाले.

परंतु आफ्रिकेतील प्रकरणांची वाढती संख्या चिंताजनक आहे. हे स्पष्ट आहे की वर्तमान धोरणे कार्य करत नाहीत आणि अतिरिक्त संसाधनांची स्पष्ट आवश्यकता आहे.

2022 चा उद्रेक आणि सध्याचा उद्रेक यात काय फरक आहे?

2022 मध्ये जेव्हा मंकीपॉक्स जगभर पसरला, तेव्हा बहुतेक प्रकरणे समलिंगी, उभयलिंगी आणि इतर पुरुषांशी लैंगिक संबंध ठेवणाऱ्या पुरुषांमध्ये होती आणि विषाणू प्रामुख्याने लैंगिक संपर्कासह जवळच्या, शारीरिक संपर्काद्वारे पसरला. पण आता, 15 वर्षांखालील मुलांना मंकीपॉक्सच्या संसर्गामध्ये 70% पेक्षा जास्त आणि काँगोमध्ये 85% मृत्यू होतात.

मंकीपॉक्सचा प्रसार कसा रोखायचा?

2022 मध्ये अनेक देशांमध्ये मोठ्या प्रमाणावर लसीकरण आणि उपचाराद्वारे मंकीपॉक्सचा प्रादुर्भाव थांबवण्यात आला. परंतु आफ्रिकेत कोणतीही लस किंवा उपचार उपलब्ध नाही. तथापि, स्मॉलपॉक्स लसीसह औषधाद्वारे हा रोग टाळता येऊ शकतो.

काँगोने म्हटले आहे की ते लसींच्या देणग्यांवर चर्चा करण्यासाठी देणगीदारांशी चर्चा करत आहे आणि ब्रिटन आणि युनायटेड स्टेट्सकडून काही आर्थिक मदत मिळाली आहे. WHO ने आधीच आफ्रिकेतील मंकीपॉक्सचा सामना करण्यासाठी आपल्या आपत्कालीन निधीतून $1.45 दशलक्ष जारी केले आहेत, परंतु संस्थेचे म्हणणे आहे की आफ्रिकेतील रोग दूर करण्यासाठी $15 दशलक्ष आवश्यक असतील.
आणखी वाचा - 
PM मोदींनी लाल किल्ल्यावरून साकारले भविष्याचे चित्र, 14 मुद्द्यांतून जाणून घ्या