महिलांसाठी घरच धोकादायक: दर १० मिनिटांनी एका महिलेची हत्या!

नवी दिल्ली : महिलांविरुद्ध हिंसाचाराच्या निर्मूलनाचा आंतरराष्ट्रीय दिवस २५ नोव्हेंबर रोजी 'स्त्रीहत्या २०२३' अहवाल संयुक्त राष्ट्रांनी प्रसिद्ध केला आहे. महिला आणि मुलींवरील होणाऱ्या अत्यंत गंभीर स्वरूपाच्या अत्याचाराचा हा अहवाल उघड करतो. आजही स्त्रीहत्या जगभर पसरलेली आहे आणि महिलांसाठी घरच सर्वात धोकादायक ठळी आहे असे हा अहवाल सांगतो. दर १० मिनिटांनी एक महिला मृत्युमुखी पडते. तिची हत्या तिचा जवळचा जोडीदार किंवा कुटुंबातील सदस्य करतो असे हा अहवाल सांगतो.

२०२३ मध्ये जगभरात एकूण ८५,००० महिला/मुलींची हत्या झाली आहे. यापैकी ६०% म्हणजेच ५१,१०० स्त्रीहत्या त्यांच्या जवळच्या जोडीदाराने किंवा कुटुंबातील सदस्याने केल्या आहेत. दररोज १४० महिला आणि मुली त्यांच्या जोडीदाराने किंवा जवळच्या नातेवाईकाने मारल्या जातात असे आकडेवारी दर्शवते. म्हणजेच दर १० मिनिटांनी एक महिला किंवा मुलीची हत्या होते.

२०२३ मध्ये कुटुंबातील सदस्यांनी केलेल्या स्त्रीहत्यांच्या प्रमाணात आफ्रिका खंडात सर्वाधिक प्रकरणे नोंदवली गेली आहेत. त्यानंतर अमेरिका आणि नंतर ओशनिया राष्ट्रे आहेत. अमेरिका आणि युरोपमध्ये बहुतेक महिलांच्या (६४% आणि ५८%) स्त्रीहत्या त्यांच्या जवळच्या जोडीदाराने केल्या आहेत. इतर प्रदेशांमध्ये कुटुंबातील सदस्य या हत्यांमध्ये जास्त सहभागी आहेत.

महिला आणि मुलींवरील अत्याचार रोखता येऊ शकतात. त्यासाठी कठोर कायदे, सुधारित आकडेवारी, सरकारी जबाबदारी, शून्य सहनशीलता धोरण, महिला हक्क संस्था आणि संस्थात्मक संस्थांना अधिक निधीची आवश्यकता आहे. २०२५ मध्ये बीजिंग घोषणा आणि कृती मंचाच्या ३० व्या वर्षपूर्तीनिमित्त, जागतिक नेत्यांनी UNiTE आणि तातडीने कारवाई करण्याची वेळ आली आहे' असे संयुक्त राष्ट्र महिला कार्यकारी संचालक सिमा बहौस यांनी म्हटले आहे.

आफ्रिकेत २०२३ मध्ये २१,७०० स्त्रीहत्या जवळच्या जोडीदाराने आणि कुटुंबातील सदस्यांनी केल्या आहेत. २०२२ मध्ये एकूण स्त्रीहत्यांची संख्या ८९,००० होती. २०२३ पर्यंत ही संख्या ४,००० ने कमी झाली असली तरी, जोडीदारांनी केलेल्या महिलांच्या हत्यांमध्ये वाढ झाली आहे.