तुलसी विवाह २०२४: कथा, पूजा विधी आणि शुभ मुहूर्त

तुलसी विवाह का करतो: कार्तिक महिन्याच्या शुक्ल पक्षातील एकादशीला देवउठनी एकादशी म्हणतात. या एकादशीला देवप्रबोधिनी आणि देवोत्थान एकादशी असेही म्हणतात. अशी मान्यता आहे की याच दिवशी भगवान विष्णू ४ महिन्यांच्या योगनिद्रेतून जागे होतात. या एकादशीशी अनेक परंपरा जोडलेल्या आहेत, तुलसी विवाह ही त्यापैकी एक आहे. या परंपरेनुसार तुलसीच्या रोपाचा विवाह शालिग्राम शिलेशी, जी भगवान विष्णूचे रूप मानली जाते, केला जातो. जाणून घ्या यावेळी कधी आहे तुलसी विवाह आणि त्याशी संबंधित कथा…

तुलसी विवाह २०२४ कधी आहे?

यावेळी कार्तिक शुक्ल पक्षातील एकादशी ११ नोव्हेंबर, सोमवार संध्याकाळी ०६:४६ वाजता सुरू होईल, जी १२ नोव्हेंबर, मंगळवार संध्याकाळी ०४:०५ पर्यंत राहील. एकादशी तिथीचा सूर्योदय १२ नोव्हेंबर रोजी होणार असल्याने, याच दिवशी देवउठनी एकादशीचा उपवास केला जाईल. याच दिवशी तुलसी विवाहही केला जाईल.

अशी सुरू झाली तुलसी विवाहाची परंपरा (तुलसी विवाहाची कथा)

- शिवमहापुराणानुसार, एकेकाळी शंखचूड नावाचा एक महापराक्रमी राक्षस होता. त्याचे लग्न धर्मध्वजची कन्या तुलसी हिच्याशी झाले होते. तुलसी ही महान पतिव्रता स्त्री होती. तुलसीच्या पतिव्रतेमुळे शंखचूडचे पराक्रम आणखी वाढले.
- शंखचूडने आपल्या शक्तींचा वापर करून स्वर्गावर अधिकार मिळवला तेव्हा सर्व देव भगवान विष्णूकडे गेले. भगवान विष्णूंनी सांगितले की शंखचूडचा वध फक्त भगवान शिवांच्या त्रिशूळानेच होऊ शकतो.
- सर्व देव शिवजींकडे गेले. देवांचे म्हणणे ऐकून महादेव युद्धासाठी तयार झाले. महादेव आणि शंखचूडची सेना युद्धभूमीत समोरासमोर आली आणि दोघांमध्ये भयंकर युद्ध सुरू झाले.
- महादेवांनी शंखचूडला मारण्यासाठी आपले त्रिशूळ उचलताच आकाशवाणी झाली की ‘जोपर्यंत त्याची पत्नी तुलसीचे सतीत्व अखंड आहे तोपर्यंत त्याचा वध शक्य नाही.’
- तेव्हा भगवान विष्णू शंखचूडचे रूप घेऊन तुलसीकडे गेले आणि तिचे सतीत्व भंग केले. असे होताच शिवजींनी शंखचूडचा वध केला. सत्य जाणून तुलसी खूप दुःखी झाली.
- तुलसीने भगवान विष्णूंना दगड होण्याचा शाप दिला. भगवान विष्णूंनी तो शाप स्वीकारला आणि म्हणाले की ‘देवी, तू पृथ्वीवर गंडकी नदी आणि तुलसीच्या रूपात अवतार घेशील.’
- भगवान विष्णूंनी असेही म्हटले की ‘तुमच्या शापामुळे मी पाषाण (शालिग्राम) बनून त्याच गंडकी नदीत राहिल. धार्मिक लोक तुलसी आणि शालिग्राम शिलेचा विवाह करून पुण्य मिळवतील.’
- दरवर्षी देवउठनी एकादशीला तुलसी- शालिग्रामचा विवाह केला जातो. यासोबतच शुभ कार्यांची सुरुवात होते. तुलसी-शालिग्राम विवाह केल्याने पुण्य फळात वाढ होते.

दाव्याचा इन्कार
या लेखात दिलेली सर्व माहिती ज्योतिषी, पंचांग, धर्मग्रंथ आणि मान्यतांवर आधारित आहे. ही माहिती तुम्हाला पोहोचवण्याचे आम्ही फक्त एक माध्यम आहोत. वापरकर्त्यांना विनंती आहे की ते ही माहिती फक्त माहिती म्हणूनच घ्यावी.