अपार आयडी कार्ड: विद्यार्थ्यांसाठी आवश्यक का?

अपार आयडी कार्ड: देशभरातील शाळा आणि शैक्षणिक संस्थांमध्ये विद्यार्थ्यांसाठी अपार आयडी कार्ड (ऑटोमेटेड परमनंट अकॅडमिक अकाउंट रजिस्ट्री) बनवण्याचे काम वेगाने सुरू आहे. केंद्र सरकारच्या या उपक्रमाचा उद्देश्य विद्यार्थ्यांच्या शैक्षणिक क्रियाकलापांना सुलभ करणे आणि एकात्मिक रेकॉर्ड तयार करणे हा आहे. तथापि, काही भागात या प्रक्रियेत विलंब झाल्याच्या बातम्याही आल्या आहेत. चला या योजनेबद्दल आणि अपार आयडी कार्डबद्दल सविस्तर जाणून घेऊया.

अपार आयडी कार्ड म्हणजे काय?

अपार आयडी कार्ड हा विद्यार्थ्यांसाठी आधार कार्डच्या धर्तीवर एक अनोखा ओळखपत्र आहे.

कार्डमध्ये उपलब्ध माहिती

• नाव, पत्ता, फोटो, पालकांचे नाव.
• शैक्षणिक रेकॉर्ड, खेळ आणि अभ्यासक्रमाबाहेरील क्रियाकलापांचा तपशील.
• गुणपत्रिका, चारित्र्य प्रमाणपत्र आणि शाळा स्थानांतरण प्रमाणपत्र.
• राष्ट्रीय आणि आंतरराष्ट्रीय स्तरावर खेळ किंवा ऑलिंपियाडमधील यश.

कोण अर्ज करू शकतो?

हा कार्ड प्राथमिक ते उच्च शिक्षणापर्यंतच्या विद्यार्थ्यांसाठी बनवला जाईल, परंतु त्यासाठी पालकांची संमती आवश्यक आहे.

अपार आयडी कार्डचे फायदे

• शैक्षणिक जीवन सोपे करणे
• शाळा बदलताना किंवा उच्च शिक्षणात प्रवेश घेताना विद्यार्थ्याला वेगवेगळे कागदपत्रे सोबत ठेवण्याची गरज नाही. हा कार्ड सर्व रेकॉर्ड एकाच ठिकाणी सुरक्षित ठेवेल.
• डिजिटल आणि कायमस्वरूपी ओळख
• ही अनोखी आयडी संपूर्ण देशात वापरली जाईल आणि आयुष्यभर वैध राहील.
• सरकारी योजनांचा लाभ
• सरकारकडे सर्व विद्यार्थ्यांचा केंद्रीकृत डेटा असल्याने योजना आखणे आणि त्या अंमलात आणणे सोपे होईल.

योजनेची पार्श्वभूमी

२०२३ मध्ये अखिल भारतीय शिक्षा समागम (ABSS) दरम्यान केंद्रीय शिक्षण मंत्रालयाने या प्रकल्पावर चर्चा केली होती. देशातील ३० कोटी विद्यार्थ्यांचा डेटा गोळा करण्याचे उद्दिष्ट ठेवण्यात आले होते, ज्यापैकी ४.१ कोटी उच्च शिक्षण आणि ४ कोटी कौशल्य क्षेत्राशी संबंधित आहेत.

'एक देश, एक विद्यार्थी आयडी' योजना विद्यार्थी आणि शिक्षण व्यवस्था दोन्हीसाठी खूप फायदेशीर ठरेल. अपार आयडी कार्ड केवळ विद्यार्थ्यांचा शैक्षणिक प्रवास सोपा करणार नाही तर डिजिटल युगात विद्यार्थ्यांची ओळख मजबूत करेल.