हिंदूंचे ४ मठ आणि १३ अखाडे कोठून नियंत्रित होतात?

हिंदूंचे ४ मठ कोठे आहेत?: प्रयागराजमध्ये ४५ दिवस चालणाऱ्या महाकुंभात लाखो साधू-संत सहभागी होतील. यापैकी बहुतेकजण कोणत्या ना कोणत्या अखाड्याशी संबंधित असतात. सध्या १३ अखाडे आहेत ज्यांना मान्यता मिळाली आहे. यापैकी ७ शैव, ३ वैष्णव आणि ४ उदासीन अखाडे आहेत. बऱ्याचदा लोक विचार करतात की साधू समाजाचे नियंत्रण कोठून होते. अशी कोणती व्यवस्था आहे जी इतक्या मोठ्या समूहाला अनुशासित ठेवू शकते. पुढे जाणून घ्या कोठून नियंत्रित होतात हे १३ अखाडे आणि संपूर्ण साधू समाज…

कोणी बनवले ४ मठ आणि दशनामी अखाडे?

आदि शंकराचार्यांनी हिंदू धर्माला संघटित करण्याच्या उद्देशाने ४ मठांसह दशनामी अखाड्यांचीही स्थापना केली. आजही या चार मठांना साधू समाजात मोठ्या श्रद्धा, आस्था आणि सन्मानाने पाहिले जाते. हे चार मठ शंकराचार्यांचे आहेत. यांचे मठाधीश साधू समाजातील सर्वोच्च पद असते. हेच संपूर्ण साधू समाजाला नियंत्रित करतात. हे ते ४ मठ…

रामेश्वरमध्ये आहे श्रंगेरी मठ

श्रृंगेरी ज्ञानमठ भारताच्या दक्षिणेला रामेश्वरमध्ये स्थित आहे. श्रृंगेरी मठातून दीक्षा घेणाऱ्या संन्याशांच्या नावापुढे सरस्वती, भारती आणि पुरी लिहिले जाते. या मठाचे महावाक्य 'अहं ब्रह्मास्मि' आहे आणि मठाच्या अंतर्गत 'यजुर्वेद' ठेवण्यात आला आहे. या मठाचे प्रथम मठाधीश आचार्य सुरेश्वरजी होते, ज्यांचे पूर्वीचे नाव मंडन मिश्र होते.

ओडिशामध्ये आहे गोवर्धन मठ

भारताच्या पूर्व भागात ओडिशा राज्याच्या पुरी येथे गोवर्धन मठ आहे. येथून दीक्षा प्राप्त करणाऱ्या संन्याशांच्या नावापुढे 'आरण्य' संप्रदाय हे विशेषण लावले जाते. या मठाचे महावाक्य 'प्रज्ञानं ब्रह्म' आहे आणि या मठाच्या अंतर्गत 'ऋग्वेद' ठेवण्यात आला आहे. या मठाचे पहिले मठाधीश आद्य शंकराचार्यांचे प्रथम शिष्य पद्मपाद होते.

द्वारिकेत आहे शारदा मठ

गुजरातच्या द्वारिकेत शारदा मठ आहे, ज्याला कालिका मठ असेही म्हणतात. या मठाच्या अंतर्गत दीक्षा घेणाऱ्या संन्याशांच्या नावापुढे 'तीर्थ' आणि 'आश्रम' हे विशेषण लावले जाते. या मठाचे महावाक्य 'तत्त्वमसि' आहे आणि याच्या अंतर्गत 'सामवेद' ठेवण्यात आला आहे. या मठाचे प्रथम मठाधीश हस्तामलक होते.

बद्रीनाथमध्ये आहे ज्योतिर्मठ

उत्तराखंडच्या बद्रीनाथमध्ये ज्योतिर्मठ आहे. या मठातून दीक्षा घेणाऱ्या संन्याशांच्या नावापुढे 'गिरी', 'पर्वत' आणि 'सागर' हे विशेषण लावले जाते. या मठाचे महावाक्य 'अयमात्मा ब्रह्म' आहे. या मठाच्या अंतर्गत अथर्ववेद ठेवण्यात आला आहे. या मठाचे पहिले मठाधीश आचार्य तोटक होते.

दाव्याची पूर्तता नाही
या लेखात जी माहिती आहे ती ज्योतिषांनी सांगितलेली आहे. आम्ही फक्त ही माहिती तुम्हाला पोहोचवण्याचे एक माध्यम आहोत. वापरकर्ते या माहितीला फक्त माहिती म्हणूनच समजा.