इस्त्रोचा GSAT-N2 उपग्रह स्पेसएक्सने प्रक्षेपित केला

भारताची अंतराळ संस्था इस्रो आधीच जगात महत्त्वाचे स्थान मिळवले आहे. कमी खर्चात उपग्रह प्रक्षेपण, उपग्रह संवादांसह अनेक उपक्रम सतत राबवत आहे. आधीच सूर्याच्या अभ्यासासाठी आदित्य एल१ उपग्रह प्रक्षेपित केला आहे. इतर देशांचे उपग्रह प्रक्षेपित करण्याचे श्रेय इस्रोला मिळाले आहे. पण पहिल्यांदाच इस्रोने उपग्रह प्रक्षेपणासाठी उद्योजक एलॉन मस्क यांची मदत घेतली आहे. एलॉन मस्क यांच्या मालकीची स्पेसएक्सने इस्रोचा GSAT-N2 सॅटेलाइट कम्युनिकेशन उपग्रह प्रक्षेपित केला आहे. 

एलॉन मस्क यांच्या मालकीच्या स्टारलिंक फाल्कन ९ रॉकेटद्वारे उपग्रह प्रक्षेपित केला आहे. फ्लोरिडातील केनेव्हरेल स्पेस फोर्स स्टेशनवरून भारताचा उपग्रह प्रक्षेपित केला आहे. हे इस्रो आणि स्पेसएक्सचे पहिले संयुक्त उपग्रह प्रक्षेपण आहे. 

हा GSAT-N2 उपग्रह काय आहे?
GSAT-N2 उपग्रह इस्रो सॅटेलाइट सेंटर आणि लिक्विड प्रोपल्शन सिस्टम सेंटरने विकसित केला आहे. यात ४८ Gbps डेटा ट्रान्समिशन क्षमता आहे. यामुळे ब्रॉडबँड कनेक्शन आणखी वाढेल. देशभरात इन-फ्लाइट इंटरनेट सेवा पुरवेल. हो, विमानात प्रवास करताना वायफायसह इंटरनेट कनेक्शन सहज मिळेल. सध्या प्रक्षेपित केलेला उपग्रह १४ वर्षे कार्यरत राहील. उपग्रहाने विविध स्पॉट बीम वापरले आहेत. यामुळे ब्रॉडबँड सेवा प्रभावीपणे उपलब्ध होतील, असे इस्रोने म्हटले आहे.  

दरम्यान, इस्रोने आधीच अॅनालॉग अंतराळ मोहीम सुरू केली आहे. लडाखमधील लेहमध्ये ही मोहीम सुरू झाली आहे. यासाठी हब-१ नावाचे कॉम्पॅक्ट उपकरण बसवण्यात आले आहे. याचा मुख्य उद्देश ग्रहांच्या अधिवासस्थानील जीवनाचा अभ्यास करणे आहे. मुख्यत्वे भविष्यात अंतराळवीरांना अंतराळात अभ्यास, कार्यवाही करताना येणाऱ्या आव्हानांना समजून घेणे आहे. तसेच या आव्हानांना मदत करणे आहे. पृथ्वीच्या पलीकडे असलेल्या परिस्थितीचा अभ्यास केला जाईल. 

विशेष म्हणजे ही मोहीम लडाखमध्ये राबवली जात आहे. मुख्यत्वे लडाखमध्ये चंद्राच्या भूपृष्ठासारखी विशिष्ट भौगोलिक वैशिष्ट्ये असल्याने येथे अभ्यास केला जात आहे. तेथील थंड, कोरडे परिस्थिती आणि उंचीमुळे दीर्घकाळाच्या अंतराळ मोहिमांसाठी आवश्यक तंत्रज्ञान आणि तंत्रे चाचणीसाठी योग्य वातावरण प्रदान करते.