भारतातील पूर्ण शाकाहारी गावे

आपल्या देशातल्या कोणत्याही गावात शाकाहारी आणि मांसाहारी दोन्ही प्रकारचे लोक आढळतात. खरे तर, शाकाहारींची संख्या कमी होत चालली आहे आणि मांसाहारींची संख्या वाढत आहे. अशा परिस्थितीत, एक नव्हे, दोन नव्हे, एक कुटुंबही नव्हे, तर संपूर्ण गावच शाकाहारी असल्याचे ऐकून कोणीही विश्वास ठेवेल का? 

विश्वास ठेवा किंवा ना ठेवा, पण हे खरे आहे. या गावात कोणीही मांसाला जवळही येऊ देत नाही. जर कोणी गावकरी मांसाहार सेवन केला तर त्यांना कठोर शिक्षा दिली जाते. खरे तर, गावकरी मांसाहार सेवन करतच नाहीत. ते एकाच तत्त्वाला प्रामाणिक राहतात. हे गाव कुठे आहे हे तुम्हाला माहीत आहे का? खरे तर, भारतात दोन पूर्णपणे शाकाहारी गावे आहेत. एक बिहारमध्ये आहे आणि दुसरे महाराष्ट्रात आहे. 

बिहारच्या गया जिल्ह्यात बिहिया नावाचे गाव आहे. या गावाचा एक इतिहास आहे. तीन शतकांपासून इथले लोक नियम आणि सांस्कृतिक, आध्यात्मिक परंपरांचे पालन करत आहेत. ४०० कुटुंबे असलेल्या या गावात ३०० वर्षांपासून सर्वजण शाकाहारी आहेत. ब्रह्म बाबाच्या क्रोधाला बळी पडू नये म्हणून शाकाहारी जीवनशैलीचे पालन करावे, अशी त्यांची श्रद्धा आहे. 

वर्षानुवर्षे चालत आलेल्या या परंपरेचे पालन आजही केले जाते. या गावात लग्न करून येणाऱ्यांनाही हीच जीवनशैली स्वीकारावी लागते. ते शाकाहारी बनतात. ते मद्यपान करत नाहीत. कांदा आणि लसूणही ते खाणार नाहीत. या गावासोबतच आणखी एक गाव पूर्णपणे शाकाहारी आहे. ते महाराष्ट्रात आहे. 
 

महाराष्ट्रातील सांगली जिल्ह्यातील खानापूर तालुक्यातील रेणावी हे गावही पूर्णपणे शाकाहारी गाव म्हणून ओळखले जाते. गया गावाप्रमाणेच इथले लोकही शेकडो वर्षांपासून शाकाहारी आहेत. ते मांसाला स्पर्श करत नाहीत आणि गावात आणतही नाहीत. या गावात प्रसिद्ध आणि पवित्र रेवणसिद्ध मंदिर आहे. म्हणूनच इथले लोक पिढ्यानपिढ्या फक्त शाकाहारच करतात. 
 

इथल्या मुलीशी किंवा मुलाशी लग्न करायचे असेल तर हा नियम पाळावा लागतो. लग्नानंतर शाकाहारी झाल्यावरच ते या गावात पाऊल ठेवू शकतात. लग्नाआधीच हा नियम सांगितला जातो. त्याला मान्यता दिल्यावरच लग्न होते.

३००० हून अधिक लोकसंख्या असलेल्या या गावात श्री रेवणसिद्ध नाथांचे पवित्र स्थान आहे. नवनाथांपैकी एकनाथ स्वयंभू येथे प्रकट झाले. सर्व जाती-धर्माचे लोक येथे राहतात आणि ते येथील रीतिरिवाजांचे पालन करतात. देशभरातून भाविक येथे येतात. हे मंदिर नवस फेडण्यासाठी प्रसिद्ध आहे. वृद्ध लोकही श्रद्धेने येथे येतात. 

महाशिवरात्रीपासून रेणावी येथे रेवणसिद्ध यात्रा सुरू होते. ही दक्षिण महाराष्ट्रातील सर्वात मोठी यात्रा आहे. रावणाच्या महिमेमुळे हे गाव पूर्णपणे शाकाहारी बनले आहे. हिंदू, मुस्लिमसह सर्व धर्माचे लोक येथे राहतात आणि तेही शाकाहारी आहेत.