झारखंडमध्ये INDIA महिलांनी हेमंत सोरेन यांना साथ दिली

नवी दिल्ली: या वर्षाच्या सुरुवातीला झारखंडचे मुख्यमंत्री हेमंत सोरेन यांना बेकायदेशीर पैशाच्या व्यवहाराच्या प्रकरणात अंमलबजावणी संचालनालयाने अटक केली होती. त्यानंतर झारखंडच्या राजकारणात मोठा बदल झाला. भाजपने भ्रष्टाचाराचे सतत आरोप केले असले तरी, विधानसभा निवडणुकीत झारखंड मुक्ती मोर्चाच्या नेतृत्वाखालील INDIA आघाडीने निकालाचे चित्रच बदलले आहे. एक्झिट पोलच्या सर्व अपेक्षा खोट्या ठरवत जेएमएम तिसऱ्यांदा झारखंडमध्ये सत्ता स्थापन करण्याच्या तयारीत आहे. जेएमएम आणि काँग्रेसचा INDIA आघाडी ५० जागांवर आघाडीवर असून, बहुमतासाठी ४२ हा जादूई आकडा आहे.

ट्रेंडनुसार, जेएमएम आणि काँग्रेस आघाडी झारखंडच्या प्रमुख क्षेत्रांमध्ये - छोटा नागपूर, कोल्हान, कोयलांचल, पलामू आणि शांताल परगणा - आघाडीवर आहे. २०१९ च्या विधानसभा निवडणुकीत जेएमएम-काँग्रेस-राष्ट्रीय जनता दल (राजद) आघाडीने ४७ जागा जिंकल्या होत्या. जेएमएमने २०१४ मध्ये १९ जागा जिंकल्या होत्या, तर २०१९ मध्ये ३० जागा जिंकल्या होत्या. ८१ जागांच्या राज्यात भाजपने केवळ २५ जागा जिंकल्या होत्या.

या निवडणुकीत काय यशस्वी झाले ते पाहिले तर, निवडणूक प्रचारात पंतप्रधान नरेंद्र मोदी आणि अमित शहा यांच्यासह भाजपच्या अनेक नेत्यांनी सोरेन सरकारवर हल्ला करण्यासाठी बांगलादेशातून "बेकायदेशीर स्थलांतर" हा मुद्दा उपस्थित केला होता. झारखंडची 'माती, बेटी आणि रोटी' (जमीन, मुलगी आणि अन्न) धोक्यात आहे, असे भाजपने निवडणूक सभांमध्ये म्हटले होते. घुसखोर आदिवासींचे जल, जमीन आणि जंगल (पाणी, जमीन आणि जंगल) हिसकावून घेत आहेत, असेही म्हटले होते.

दुसरीकडे, जेएमएमने आपल्या कल्याणकारी योजनांच्या आधारे मते मागितली. विशेषतः, मुख्यमंत्री मैया सम्मान योजना आणि आदिवासी अस्मिता (आदिवासी अभिमान) प्रचारात वापरले. मैया सम्मान योजनेअंतर्गत पात्र महिला लाभार्थ्यांना सरकार दरमहा १ हजार रुपये देते.

जेएमएमच्या मोठ्या विजयाचे कारण महिला मतदार आहेत. झारखंडमधील ८१ पैकी ६८ जागांवर महिलांनी सर्वाधिक मतदान केले, ज्याचा फायदा जेएमएमला झाला, हे निवडणूक आयोगाच्या आकडेवारीवरून दिसून येते. निवडणुकीच्या वाटेवर जेएमएमला लक्ष केंद्रित करणे सोपे नव्हते. हेमंत सोरेन यांना अटक झाली, तर काही पक्षांतरही झाली. हेमंत सोरेन यांची वहिनी सीता सोरेन जेएमएम सोडून भाजपमध्ये सामील झाल्या.

पैशाच्या व्यवहाराच्या प्रकरणात ईडीने ३१ जानेवारी रोजी अटक करण्यापूर्वी सोरेन यांनी मुख्यमंत्रीपदाचा राजीनामा दिला आणि पक्षाचे ज्येष्ठ नेते चंपू सोरेन यांच्याकडे राज्याची सूत्रे सोपवली. जुलैमध्ये उच्च न्यायालयाकडून जामीन मिळाल्यानंतर हेमंत यांनी तिसऱ्यांदा मुख्यमंत्रीपदाची शपथ घेतली.

पण, हे चंपू सोरेन यांना आवडले नाही. अखेर ते जेएमएम सोडून निवडणुकीपूर्वी भाजपमध्ये सामील झाले. भाजपने या मुद्द्याचाही निवडणूक प्रचारात वापर केला. जेएमएमने ज्येष्ठ आदिवासी नेत्याला योग्य वागणूक दिली नाही, असा मुद्दा उपस्थित केला.

मुख्यमंत्र्यांच्या अटकेनंतर सहानुभूतीची लाट जेएमएमच्या बाजूने वाहिली. निवडणुकीत ही लढाई हेमंत सोरेन विरुद्ध भाजप अशीच झाली. भाजप जेएमएमच्या ज्येष्ठ आदिवासी नेत्यांना त्रास देत आहे, हा मुद्दा सत्ताधारी पक्षाला जनतेपर्यंत पोहोचवण्यात यश आले, हे निकालावरून दिसून येते.