ई-कॉमर्सच्या वाढीमुळे किराणा दुकानांना फटका

नवी दिल्ली: देशात ई-कॉमर्स संस्कृती वाढल्याने लोक ऑनलाइन खरेदीकडे वळत आहेत, ज्यामुळे किराणा दुकानांच्या व्यवसायाला मोठा फटका बसला आहे. गेल्या एका वर्षात २ लाखांहून अधिक किराणा दुकानांना टाळे लागले आहे, असे एका अभ्यासातून समोर आले आहे. ४ लाखांहून अधिक वितरकांची संघटना असलेल्या 'अखिल भारतीय ग्राहक वस्तू पुरवठादार संघटनेने' केलेला हा अभ्यास देशात ई-कॉमर्स उद्योग मोठ्या प्रमाणात विकसित झाल्यानंतरचा पहिलाच सर्वसमावेशक अभ्यास असल्याचे म्हटले जात आहे.

अभ्यास अहवालानुसार, महानगरांमध्ये मासिक सरासरी ५.५ लाख रुपये उलाढाल करणाऱ्या १७ लाख दुकाने आहेत, त्यापैकी ४५% दुकाने बंद झाली आहेत. तर मासिक सरासरी ३.५ लाख रुपये उलाढाल करणाऱ्या १२ लाख दुकाने असलेल्या टियर १ शहरांमध्ये ३०% दुकाने बंद झाली आहेत, तर टियर २ शहरांमध्ये २५% दुकाने बंद झाली आहेत. देशात एकूण १.३ कोटी किराणा दुकाने आहेत. यापैकी टियर १ शहरे म्हणजेच मोठी शहरे १२ लाख दुकाने आहेत, तर टियर २ आणि टियर ३ शहरांमध्ये उर्वरित १ कोटीहून अधिक किराणा दुकाने आहेत.

अभ्यास अहवालावर प्रतिक्रिया देताना वितरक संघटनेचे अध्यक्ष धैर्यशाली पाटील म्हणाले, 'सुपरमार्केटनाही आव्हान देणाऱ्या किराणा दुकानांना आता ई-कॉमर्स आणि आर्थिक मंदीमुळे धोका निर्माण झाला आहे. ग्राहकांना आकर्षित करण्यासाठी कमी किंवा सवलतीच्या दरात वस्तू विकणाऱ्या ऑनलाइन कंपन्या किराणा दुकानांच्या ग्राहकांना खेचून घेत आहेत,' अशी चिंता त्यांनी व्यक्त केली.

तसेच, कायद्याबाहेर दर स्पर्धा करणाऱ्या झोमॅटोच्या ब्लिंकिट, स्विगीच्या इंस्टामार्ट आणि झेप्टो कंपन्यांविरुद्ध चौकशी करावी, अशी मागणी पाटील यांनी केली आहे. दर कपातसारख्या अन्याय करणाऱ्या ऑनलाइन कंपन्यांची चौकशी करण्यासाठी भारतीय स्पर्धा आयोग पुढे आला असतानाच ही घटना घडली आहे. यापूर्वी, लघु व्यापाऱ्यांच्या संरक्षणाबाबत सरकार गांभीर्याने विचार करून पावले उचलत आहे, असे अर्थमंत्री निर्मला सीतारामन यांनी म्हटले होते.