झोपताना बाळाला टोपी घालणे योग्य की धोकादायक? सत्य जाणून ही चूक टाळा

Baby Winter Care Tips: हिवाळ्यात बाळांची काळजी घेताना जास्त उष्णता आणि जास्त थंडी या दोन्ही गोष्टी लक्षात ठेवणे महत्त्वाचे आहे. त्यांना खोलीच्या तापमानानुसार टोपी आणि मोजे घाला, हलके कपडे घाला.

Baby Winter Care Tips: झोपताना आपण बाळाला टोपी घालू शकतो का? जसजसा हिवाळा येतो, तसतशी पालकांची चिंता वाढते. लहान बाळे त्यांना थंडी वाजत आहे की नाही हे बोलून सांगू शकत नाहीत. यामुळे पालकांच्या मनात अनेक प्रश्न निर्माण होतात. त्यापैकी एक प्रश्न म्हणजे, झोपताना बाळाला मोजे आणि टोपी घालावी का? किंवा जर बाळ टोपी आणि मोज्यांशिवाय झोपले तर त्याला थंडी लागेल का? प्रसिद्ध बालरोगतज्ञ डॉ. निमिषा अरोरा यांनी या विषयावर त्यांच्या इंस्टाग्राम हँडलवर एक व्हिडिओ शेअर केला आहे. चला, डॉक्टरांकडून या प्रश्नांची उत्तरे जाणून घेऊया आणि हिवाळ्यात रात्रीच्या वेळी बाळांची काळजी कशी घ्यावी हे पाहूया.

बालरोगतज्ञ काय म्हणतात?

डॉ. निमिषा सांगतात की, बाळांचे शरीर प्रौढांपेक्षा वेगळे असते. बाळांमध्ये ब्राऊन फॅट जास्त असते, जे नैसर्गिकरित्या शरीरात उष्णता निर्माण करते. याशिवाय, बाळांचे मेटाबॉलिझम देखील जलद असते. त्यामुळे, रात्रीच्या वेळी बाळाचे शरीर अनेकदा प्रौढांच्या शरीरापेक्षा जास्त गरम असते. यामुळे बाळे रात्रीच्या वेळी अंगावरचे पांघरूण काढून झोपणे पसंत करतात.

झोपताना बाळाला टोपी घालणे आवश्यक आहे का?

बालरोगतज्ञ सांगतात की झोपताना बाळाला टोपी घालणे आवश्यक नाही. उलट, असे करणे बाळासाठी हानिकारक ठरू शकते. बाळाच्या शरीरातील उष्णतेचे नियमन (हीट रेग्युलेशन) त्याच्या डोक्यातून होते. म्हणजे, शरीराचे तापमान डोक्यातून नियंत्रित होते. जर डोके झाकलेले असेल, तर शरीरातील उष्णता बाहेर पडू शकणार नाही आणि बाळ ओव्हरहीट (जास्त गरम) होऊ शकते. तसेच, झोपताना टोपी सरकून बाळाचे नाक आणि तोंड झाकले जाऊ शकते, ज्यामुळे श्वास घेण्यास त्रास होऊ शकतो. म्हणून, झोपताना आपल्या बाळाला टोपी घालणे टाळा.

झोपताना बाळाला मोजे घालावेत का?

या प्रश्नाचे उत्तर देताना डॉक्टर सांगतात की, मोजे घालणे पूर्णपणे खोलीच्या तापमानावर अवलंबून असते. जर खोली खूप थंड असेल, तर तुम्ही बाळाला हलके मोजे घालू शकता. परंतु जर खोलीत हीटर चालू असेल किंवा खोली आधीच गरम असेल, तर मोजे घालण्याची काहीही गरज नाही.

डॉक्टरांचे म्हणणे आहे की बाळांना थंडीपासून वाचवणे महत्त्वाचे आहे, परंतु त्यांना जास्त झाकणे धोकादायक ठरू शकते. म्हणून, बाळ झोपलेले असताना त्याला टोपी घालू नका आणि खोलीच्या तापमानानुसारच त्याला मोजे घाला.

थंडीत बाळांसाठी ७ खास गोष्टी

खोलीचे तापमान संतुलित ठेवा

बाळाची खोली जास्त थंड किंवा जास्त गरम नसावी. सर्वसाधारण तापमान २२-२४ अंश सेल्सिअसच्या आसपास मानले जाते. जर हीटर वापरत असाल, तर योग्य वायुवीजनाची (व्हेंटिलेशन) काळजी घ्या.

कपडे थरांमध्ये (लेयर्समध्ये) घाला

आपल्या बाळाला खूप जाड कपडे घालण्याऐवजी, त्यांना हलक्या कपड्यांचे २-३ थर घाला. यामुळे तुम्ही गरजेनुसार सहजपणे थर काढू किंवा घालू शकता आणि तुमचे बाळ आरामात झोपेल याची खात्री होते.

आपल्या बाळाचे तापमान योग्यरित्या तपासा

तुमच्या बाळाला थंडी वाजत आहे की नाही हे तपासण्यासाठी, त्याचे हात आणि पाय नव्हे, तर त्याची मान, पाठ किंवा पोटाला स्पर्श करून पाहा. थंड हात आणि पाय असणे सामान्य आहे आणि याचा अर्थ असा नाही की तुमच्या बाळाला थंडी वाजत आहे.

जाड ब्लँकेट टाळा

लहान बाळांसाठी खूप जाड ब्लँकेट वापरणे सुरक्षित नाही. यामुळे श्वास घेण्यास त्रास किंवा ओव्हरहीटिंग होऊ शकते. हलके, श्वास घेण्याजोगे (breathable) ब्लँकेट वापरणे चांगले आहे.

डोके आणि चेहरा उघडा ठेवा

झोपताना बाळाचे डोके आणि चेहरा नेहमी उघडा असावा. यामुळे शरीराचे तापमान नियंत्रित राहते आणि श्वास घेण्यास कोणताही अडथळा येत नाही.

कोरड्या हवेपासून बचाव करा

हीटर वापरल्याने खोलीतील हवा खूप कोरडी होऊ शकते, ज्यामुळे तुमच्या बाळाचे नाक आणि त्वचा कोरडी होऊ शकते. अशा परिस्थितीत, ह्युमिडिफायर वापरणे किंवा खोलीत पाण्याने भरलेले भांडे ठेवणे फायदेशीर ठरू शकते.

आपल्या बाळाच्या संकेतांकडे लक्ष द्या

जर तुमच्या बाळाला घाम येत असेल, ते अस्वस्थ असेल किंवा वारंवार अंगावरचे पांघरूण काढत असेल, तर याचा अर्थ त्याला खूप गरम होत आहे. याउलट, जर त्याला थंडी वाजत असेल, तर ते अंग आखडून घेऊ शकते किंवा रडू शकते. या संकेतांकडे दुर्लक्ष करू नका.