मुंबई : श्रीकृष्ण जन्माष्टमी यंदा शनिवार, १६ ऑगस्ट २०२५ रोजी साजरी होणार आहे. देशभरात या दिवशी भक्तिमय वातावरण, सांस्कृतिक सोहळे आणि विविध धार्मिक विधींची रेलचेल असते. या दिवशी महाराष्ट्रात शासकीय सुटी आहे की नाही हे जाणून घेणे महत्त्वाचे आहे.
जरी जन्माष्टमीला देशभर धार्मिक दृष्ट्या एकसमान महत्त्व असले, तरी शाळा, महाविद्यालये आणि सरकारी कार्यालयांसाठी सुट्टी जाहीर करण्याचा निर्णय हा प्रत्येक राज्याचा अधिकार असल्याने याबाबत एकसारखी धोरणे लागू नसतात. त्यामुळे कोणत्या राज्यात सुट्टी आहे आणि कुठे नियमित कामकाज सुरू राहील, यामध्ये मोठी तफावत दिसून येते.
26
या राज्यांमध्ये सुटी जाहीर
गुजरात (अहमदाबाद), ओडिशा (भुवनेश्वर), तामिळनाडू (चेन्नई), उत्तराखंड (देहरादून), सिक्कीम (गंगटोक), तेलंगणा आणि आंध्र प्रदेश (हैदराबाद), राजस्थान (जयपूर), उत्तर प्रदेश (कानपूर आणि लखनौ), पश्चिम बंगाल (कोलकाता), बिहार (पटना), छत्तीसगड (रायपूर), झारखंड (रांची), मेघालय (शिलाँग) आणि हिमाचल प्रदेश (शिमला) या राज्यांत परंपरेने जन्माष्टमीला शाळा, बँका आणि सरकारी कार्यालयांना सुट्टी दिली जाते.
36
शाळांमध्ये सादरीकरण
यामुळे विद्यार्थी आणि नागरिकांना उत्सवात अधिक वेळ घालवण्याची, धार्मिक कार्यक्रमांत सहभागी होण्याची संधी मिळते. अनेक शाळांत या दिवशी कृष्णलीला सादरीकरण, भजन, कीर्तन आणि पारंपरिक नृत्यांचे कार्यक्रम होतात. हे उपक्रम केवळ धार्मिक श्रद्धाच नव्हे, तर सांस्कृतिक परंपरा आणि नैतिक मूल्ये जपण्याचे साधन ठरतात.
त्रिपुरा (अगरतळा), मिझोरम (आयझॉल), महाराष्ट्रातील मुंबई, पुणे आणि नागपूर, कर्नाटकातील बेळगावी आणि बंगळुरू, मध्य प्रदेश (भोपाळ), आसाम (गुवाहाटी), मणिपूर (इंफाळ), अरुणाचल प्रदेश (इटानगर), केरळातील कोची आणि तिरुवनंतपुरम, नागालँड (कोहिमा), दिल्ली (NCT) आणि गोवा (पणजी) या ठिकाणी जन्माष्टमीला अधिकृत सुट्टी नसते.
56
प्रशासकीय पातळीवर सुटी नाही
महाराष्ट्रासह काही राज्यांमध्ये उत्सव सांस्कृतिक पातळीवर मान्य असला तरी, प्रशासकीय निर्णय आणि आर्थिक कारणांमुळे सुट्टी जाहीर केली जात नाही. काही शाळा आणि संस्थांमध्ये मर्यादित स्वरूपात कार्यक्रम होतात किंवा इच्छुक विद्यार्थ्यांना वैयक्तिक सहभागाची मुभा दिली जाते.
66
राज्यनिहाय धोरण
सुट्टीबाबतची असमानता अनेकदा विद्यार्थी, पालक आणि नोकरी करणाऱ्यांसाठी गोंधळ निर्माण करते. केंद्र सरकार किंवा अनेक राज्य सरकारांकडून एकसारखी, अधिकृत अधिसूचना नसल्याने निर्णयाचा अधिकार स्थानिक प्रशासन आणि संस्थांकडे राहतो. त्यामुळे संबंधितांनी शाळा, महाविद्यालये किंवा कार्यस्थळांशी आगाऊ संपर्क साधून वेळापत्रक तपासून घेणे आवश्यक ठरते.
यंदाची जन्माष्टमी हा केवळ धार्मिक आणि सांस्कृतिक उत्सव नाही, तर भारतातील राज्यनिहाय प्रशासनातील भिन्नता आणि प्रादेशिक प्राधान्यक्रमाचे प्रतिबिंबही आहे. त्यामुळे, भक्तांनी आपल्या प्रदेशातील अधिकृत सुट्टीची खात्री करूनच उत्सवाची तयारी करावी.
