RBI MPC Meeting Decisions Today : रेपो दरात बदल नाही, 5.5 टक्केच राहणार; गव्हर्नर संजय मल्होत्रा यांची घोषणा

आरबीआयने धोरणात्मक दरांमध्ये कोणताही बदल केलेला नाही. रेपो दर ५.५% वर राहील आणि पुढील निर्णय आर्थिक निर्देशकांवर अवलंबून असेल.

मुंबई : आरबीआयने (RBI Repo Rate) रेपो दरात कपात केलेली नाही. रेपो दर ५.५ टक्के ठेवण्यात आला आहे. याचा अर्थ कर्ज घेतलेल्यांचा ईएमआय देखील कमी होणार नाही. कारण सामान्यतः बँका कर्जाचे दर तेव्हाच कमी करतात जेव्हा आरबीआय (RBI Monetary Policy) रेपो दर कमी करते, ज्यामुळे ईएमआय देखील कमी होतो. दरम्यान, रेपो दर हा तो दर आहे ज्यावर आरबीआय व्यावसायिक बँकांना कर्ज देते. ही कर्जे अल्प कालावधीसाठी असतात.

हा निर्णय ४ ते ६ ऑगस्ट २०२५ दरम्यान झालेल्या मॉनिटरी पॉलिसी कमेटी (MPC) च्या बैठकीत हा निर्णय घेण्यात आला, ज्याची माहिती आज ६ ऑगस्ट रोजी गव्हर्नर संजय मल्होत्रा यांनी दिली. जून २०२५ मध्ये केंद्रीय बँकेने रेपो दरात ०.५०% कपात केली होती, ज्यामुळे व्याजदर ५.५% पर्यंत खाली आला. आरबीआयच्या या निर्णयाचा अर्थ काय आहे, तुमच्या ईएमआयवर त्याचा काय परिणाम होईल याबद्दल पुढे सविस्तर जाणून घेऊ.

आरबीआयच्या या निर्णयाचा अर्थ काय?

• आरबीआय सध्या महागाई आणि विकासदर यांच्यात संतुलन राखू इच्छिते.
• देशाच्या सध्याच्या आर्थिक परिस्थितीचा विचार करता दर स्थिर ठेवणे हा एक सुरक्षित पर्याय आहे.
• रेपो दरात बदल न करण्याच्या निर्णयाचा थेट परिणाम लोकांच्या खरेदी शक्तीवर होतो, विशेषतः कर्ज घेणाऱ्यांवर याचा जास्त परिणाम होतो.

या वर्षी आरबीआयने व्याजदर कधी कमी केले?

भारतीय रिझर्व्ह बँकेने (आरबीआय) या वर्षी सलग तीन पतधोरण बैठकांमध्ये व्याजदरात कपात केली आहे. रेपो दर सध्या ५.५०% आहे. आरबीआयच्या पतधोरण समितीने फेब्रुवारी २०२५ मध्ये रेपो दर ६.५०% वरून ६.२५% पर्यंत कमी केला. जवळजवळ ५ वर्षांनंतर ही पहिलीच कपात होती. एप्रिल २०२५ च्या बैठकीत ०.२५% ची आणखी एक कपात करण्यात आली, ज्यामुळे दर ६% वर आला. जून २०२५ च्या तिसऱ्या बैठकीतही ०.५०% ची कपात करण्यात आली, त्यानंतर रेपो दर ५.५०% वर पोहोचला. म्हणजेच ऑगस्ट २०२५ च्या बैठकीपूर्वी या वर्षी एकूण १% कपात करण्यात आली.

रेपो रेट म्हणजे काय?

रेपो रेट म्हणजे बँका आरबीआयकडून अल्पकालीन कर्ज घेण्याचा दर. जेव्हा आरबीआय हा दर कमी करते तेव्हा बँकांना स्वस्त कर्ज मिळते आणि ग्राहकांना याचा फायदा होतो, कारण बँका कर्जावरील व्याज देखील कमी करतात. उदाहरणार्थ, जर तुम्ही पूर्वी ९% व्याजदराने गृहकर्ज घेतले असेल, तर आता नवीन व्याजदर ८.५% किंवा त्याहूनही कमी असू शकतो. यामुळे तुमचा ईएमआय कमी होऊ शकतो आणि एकूण व्याजावरही बचत होईल.

आरबीआय व्याजदर का कमी करते किंवा वाढवते? 

जेव्हा महागाई वाढते तेव्हा आरबीआय रेपो दर वाढवते जेणेकरून बाजारात कमी पैसे पोहोचतील. यामुळे कर्जे महाग होतात, लोक कमी खर्च करतात आणि मागणी कमी होते. यामुळे महागाईला ब्रेक लागतो. जेव्हा अर्थव्यवस्था कमकुवत होते तेव्हा रिझर्व्ह बँक रेपो दर कमी करते जेणेकरून बँका स्वस्त दरात कर्ज घेऊ शकतील आणि लोकांना सहज कर्ज मिळेल. यामुळे बाजारात पैसा वाढतो, मागणी वाढते आणि विकासाला चालना मिळते.