China GaN Technology : चीनच्या PL-15 क्षेपणास्त्रातील GaN आकाशातील युद्धाचे नियम बदलणार? अमेरिका अलर्ट मोडवर

3 सप्टेंबरला बीजिंगमध्ये झालेल्या विजय दिन परेडमध्ये चीनने आपली लष्करी ताकद दाखवली. क्षेपणास्त्रांपासून ते लढाऊ विमानांपर्यंत प्रत्येक शस्त्राची तांत्रिक ताकद स्पष्ट दिसली. पण खरा बदल घडवणारा घटक म्हणजे सेमीकंडक्टर – गॅलियम नायट्राइड (GaN).

चीनने केवळ जगातील अत्याधुनिक J-20 स्टेल्थ फायटरच तैनात केले नाही, तर त्यात बसवलेले GaN-आधारित AESA रडार त्याला अजून प्रभावी बनवते. या रडारमुळे टार्गेट शोधण्याची क्षमता खूप वाढली असून शत्रूचे इलेक्ट्रॉनिक जॅमिंग जवळजवळ निष्फळ ठरते. विश्लेषकांच्या मते, 21व्या शतकातील खरे युद्ध शस्त्रास्त्रांपेक्षा सेमीकंडक्टर उद्योगावर आधारित असेल.

चीनचे PL-15 हवाई-ते-हवाई क्षेपणास्त्र त्याच्या प्रगत क्षमतांमुळे विशेष ठरते. यात असलेला GaN-आधारित रडार सीकर लक्ष्य शोधणे आणि साध्य करणे खूप सुधारतो. हे क्षेपणास्त्र लांब अंतरावरून शत्रूच्या विमानांना लॉक करू शकते आणि इलेक्ट्रॉनिक जॅमिंगच्या परिस्थितीतही अचूकतेने काम करते.

GaN रडारमुळे PL-15 क्षेपणास्त्र स्टेल्थ विमानदेखील शोधू शकते, आणि शेकडो किलोमीटरवरून लक्ष्य अचूकतेने ट्रॅक करू शकते. त्यामुळे त्याला “आकाशातील सुपर हंटर” असे म्हटले जाते.

GaN तंत्रज्ञानाच्या खास वैशिष्ट्ये

• पूर्वी AESA रडार आणि क्षेपणास्त्र सीकरमध्ये गॅलियम आर्सेनाइड (GaAs) वापरले जात होते. पण GaN मुळे परिस्थिती पूर्णपणे बदलली आहे.
• रडारची ताकद 5 ते 10 पट वाढली आहे.
• गरम वातावरणातसुद्धा प्रणाली कार्यरत राहते.
• कमी देखभाल लागते आणि आयुष्य जास्त आहे.
• यामुळे PL-15 क्षेपणास्त्र शत्रूच्या जॅमिंगच्या प्रयत्नांना निष्फळ ठरवत प्रभावीपणे काम करू शकते.

अमेरिका का जागरूक आहे?

AESA तंत्रज्ञान विकसित करणारा देश अमेरिका असला, तरी त्यांच्या Arleigh Burke-वर्गातील विध्वंसक जहाजांवर अजूनही जुना SPY-1 रडार वापरला जातो. याउलट, चीनने PL-15 क्षेपणास्त्रात GaN तंत्रज्ञान बसवले आहे. त्यामुळे अमेरिकन तज्ज्ञ मान्य करत आहेत की भविष्यात चीनची नवी क्षेपणास्त्रे मोठे आव्हान ठरू शकतात.

पुरवठा साखळीवर चीनचा ताबा

चीनचा खरा डाव फक्त शस्त्र तयार करण्याचा नाही, तर संपूर्ण पुरवठा साखळीवर नियंत्रण ठेवण्याचा आहे. जगातील 90% हून अधिक शुद्ध गॅलियम उत्पादन चीनमध्ये होते. त्यामुळे अमेरिका आणि युरोपला या क्षेत्रात चीनशी स्पर्धा करणे कठीण जात आहे.

तज्ज्ञांचे मत आहे की, PL-15 क्षेपणास्त्र आणि GaN तंत्रज्ञान यांच्या एकत्रित वापरामुळे चीनला काही क्षेत्रांत तांत्रिक आघाडी मिळाली आहे. J-20 स्टेल्थ फायटर आणि PL-15 क्षेपणास्त्र याची उदाहरणे आहेत. त्यामुळे अमेरिका आणि तिचे मित्रदेश चीनच्या या नव्या लष्करी प्रगतीकडे बारकाईने लक्ष ठेवून आहेत.

GaN यामुळे आकाशातील युद्धाची गणिते बदलणार असल्याचे दिसून येत आहे. आता यावर इतर देशांकडून काय तोडगा काढला जाऊ शकतो, हे बघण्यासारखे आहे.