
सायलेंट हृदयविकार हा असा हृदयविकार आहे ज्यामध्ये साधारण हृदयविकारासारखी छातीत दुखण्याची लक्षणे दिसत नाहीत. त्यामुळे लोक अनेकदा त्याकडे दुर्लक्ष करतात आणि त्यामुळे उपचारही उशिरा सुरू होतात. विशेष म्हणजे महिलांमध्ये हा प्रकार जास्त प्रमाणात आढळतो. महिलांना या वेळी दम लागणे, मळमळणे, जास्त थकवा जाणवणे अशी लक्षणे दिसतात. पण त्या या गोष्टींना तणाव, चिंता किंवा दैनंदिन थकवा समजून घेतात. त्यामुळे आजार गंभीर होण्याचा धोका वाढतो. सायलेंट हृदयविकार वेळेत ओळखून योग्य तपासणी आणि उपचार घेणे खूप महत्त्वाचे आहे.
हृदय योग्य प्रमाणात रक्त पंप करत नसल्यास शरीराच्या विविध भागांपर्यंत पुरेशा प्रमाणात ऑक्सिजन पोहोचत नाही. यामुळे सतत थकवा जाणवतो. विशेष म्हणजे पुरेशी झोप किंवा विश्रांती घेतल्यानंतरसुद्धा शरीर जड वाटते आणि ऊर्जा कमी असल्यासारखं जाणवतं. हा थकवा केवळ शारीरिक कष्टामुळे नसून हृदयाच्या कार्यक्षमतेत घट झाल्याचे लक्षण असू शकतो. त्यामुळे असा जास्त थकवा वारंवार जाणवत असल्यास त्याकडे दुर्लक्ष न करता त्वरित वैद्यकीय सल्ला घेणे आवश्यक आहे.
सायलेंट हृदयविकारात (Silent Heart Attack) नेहमीप्रमाणे तीव्र छातीत दुखणे जाणवत नाही. त्याऐवजी सौम्य अस्वस्थता, छातीत दडपण किंवा जडपणा जाणवू शकतो. ही अस्वस्थता काही क्षणांसाठी किंवा अधूनमधून येते आणि जाते. त्यामुळे अनेकदा लोक त्याकडे फारसं लक्ष देत नाहीत. मात्र अशा लक्षणांकडे दुर्लक्ष केल्याने आजार गंभीर होण्याचा धोका वाढतो. म्हणून छातीत जरी हलकी अस्वस्थता किंवा दडपण वाटलं तरी तपासणी करून घेणं महत्त्वाचं आहे.
कठोर परिश्रम न करता किंवा पूर्ण विश्रांती घेत असतानाही श्वास लागणे हे हृदयाच्या आजाराचे महत्त्वाचे लक्षण ठरू शकते. अशावेळी हृदय शरीराच्या गरजेनुसार पुरेसे रक्त पंप करू शकत नाही. परिणामी शरीराच्या अवयवांना पुरेसा ऑक्सिजन मिळत नाही आणि दम लागल्यासारखे वाटते. या प्रकारची समस्या वारंवार जाणवत असल्यास त्याकडे दुर्लक्ष न करता त्वरित वैद्यकीय तपासणी करणे गरजेचे आहे.
अस्पष्ट मळमळ, उलट्या होणे किंवा पोट भरल्यासारखे वाटणे ही सायलेंट हृदयविकाराची लक्षणे असू शकतात, विशेषतः जेव्हा ही लक्षणे जेवणाशी संबंधित नसतात. बहुतेक वेळा लोक ही लक्षणे पोटाशी संबंधित समस्या समजतात, पण प्रत्यक्षात ती हृदयातील बिघाडाची चिन्हे असू शकतात. त्यामुळे अशी लक्षणे वारंवार जाणवल्यास त्याकडे दुर्लक्ष न करता डॉक्टरांचा सल्ला घेणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे.
अचानक उभे राहिल्यावर चक्कर येणे हे हृदयाच्या समस्यांमुळे मेंदूकडे रक्तपुरवठा कमी झाल्याचे संकेत असू शकतात. हे लक्षण हलके समजून दुर्लक्षित करू नये, कारण ते गंभीर हृदयविकार किंवा रक्ताभिसरणातील अडचणींचे चिन्ह ठरू शकते. अशी समस्या वारंवार जाणवल्यास त्वरित वैद्यकीय सल्ला घेणे आवश्यक आहे.
शारीरिक श्रम न करता अचानक आणि अस्पष्टपणे घाम येणे हे हृदयविकाराचा इशारा देणारे लक्षण असू शकते. असा थंड घाम तणाव, वेदना किंवा हृदयावर ताण आल्यामुळे येऊ शकतो. काही व्यक्तींमध्ये हे लक्षण जास्त स्पष्ट दिसून येते. त्यामुळे असे घाम येणे हलकं समजून दुर्लक्षित न करता तात्काळ डॉक्टरांचा सल्ला घेणे महत्त्वाचे आहे.
छातीत दुखत नसतानाही जर जबडा, मान, पाठ किंवा हातांमध्ये दुखणे किंवा अस्वस्थता जाणवत असेल, तर ते सायलेंट हृदयविकाराचे लक्षण असू शकते. अशी वेदना कधी सौम्य तर कधी स्नायूंच्या ताणासारखी ये-जा करणारी असू शकते. या वेदनांकडे दुर्लक्ष केल्यास धोका वाढू शकतो, त्यामुळे वेळेवर वैद्यकीय तपासणी करणे आवश्यक आहे.
झोप लागण्यास अडचण येणे किंवा झोप पूर्ण झाल्यानंतरही थकवा जाणवणे हे हृदयाच्या समस्यांचे लक्षण असू शकते. हृदय योग्यरीत्या कार्य करत नसल्याने निर्माण होणारी अस्वस्थता किंवा चिंता यामुळे झोपेच्या अडचणी वाढतात. त्यामुळे वारंवार झोप न लागणे किंवा झोपेतून उठल्यानंतरही ताजेतवाने न वाटणे याकडे दुर्लक्ष करू नये आणि त्वरित तपासणी करून घ्यावी.
अस्पष्ट चिंता वाटणे किंवा काहीतरी बरोबर नाही अशी भावना होणे हे सायलेंट हृदयविकाराचे लक्षण असू शकते. हृदयाच्या स्नायूंना पुरेसा रक्तपुरवठा न झाल्यामुळे शरीर तणावाची प्रतिक्रिया देतो आणि त्यामुळे मनात भीती, अस्वस्थता किंवा धाकधूक निर्माण होऊ शकते. अशा भावना सतत जाणवल्यास त्या हलक्यात न घेता वैद्यकीय सल्ला घ्यावा.
झोप येण्यास अडचण येणे, रात्री वारंवार जाग येणे किंवा पूर्ण रात्र झोपल्यानंतरही थकवा जाणवणे ही हृदयाच्या समस्यांची महत्त्वाची लक्षणे असू शकतात. हृदय योग्यरीत्या कार्य न केल्यामुळे शरीराला पुरेसा ऑक्सिजन मिळत नाही आणि त्यामुळे झोपेची गुणवत्ता कमी होते. अशी लक्षणे दिसल्यास त्याकडे दुर्लक्ष न करता त्वरित डॉक्टरांचा सल्ला घेणे आवश्यक आहे..