नवीन वर्षाचे स्वागत करताना गाडी चालवा जपून, वाचा नियम आणि दंड, दंड टाळण्यासाठी विशेष टिप्स

drive carefully while welcoming new year know rules and regulation and fines : नवीन वर्षाचे स्वागत करताना वाहतुकीचे नियम माहित असणे अत्यंत आवश्यक आहे. अन्यथा नवीन वर्षाला मोठा आर्थिक भुर्दंड बसू शकतो. जाणून घ्या नियम आणि दंडाची रक्कम.

वाहतुकीचे नियम

रस्त्यावरून गाडी चालवताना विंडशील्डवर वाहतूक पोलिसांची पावती दिसणे किंवा अचानक ट्रॅफिक सिग्नलवर थांबवले जाणे, हा अनुभव कोणालाही आवडणारा नसतो. वाहतूक नियमांचे उल्लंघन केल्यामुळे भरावा लागणारा दंड केवळ तुमच्या खिशाला कात्री लावत नाही, तर तो तुमच्या दिवसाचा आनंदही हिरावून घेऊ शकतो. भारतात रस्ते सुरक्षा सुनिश्चित करण्यासाठी आणि शिस्त राखण्यासाठी वाहतुकीचे नियम अत्यंत कडक करण्यात आले आहेत.

मोटार वाहन (सुधारणा) कायदा २०१९: एक नवीन पाऊल

वाढते रस्ते अपघात आणि नियमांचे उल्लंघन रोखण्यासाठी सरकारने 'मोटार वाहन (सुधारणा) कायदा २०१९' लागू केला आहे. या कायद्यांतर्गत गुन्ह्याचे गांभीर्य पाहून दंडाची रक्कम आणि कारावासाची शिक्षा निश्चित केली जाते. विशेष म्हणजे, दरवर्षी १ एप्रिल रोजी या दंडाच्या रकमेत १० टक्क्यांनी वाढ करण्याची तरतूदही या कायद्यात आहे.

वाहन चालवण्याशी संबंधित प्रमुख गुन्हे आणि दंड

काही गुन्हे अत्यंत गंभीर मानले जातात, ज्यासाठी भारी दंड आकारला जातो:

मद्यपान करून गाडी चालवणे: रक्तातील अल्कोहोलचे प्रमाण ३० मिलीग्रामपेक्षा जास्त असल्यास, पहिल्या गुन्ह्यासाठी १०,००० रुपये दंड आणि ६ महिने तुरुंगवासाची तरतूद आहे. दुसऱ्यांदा हा गुन्हा केल्यास दंड १५,००० रुपये आणि शिक्षा २ वर्षांपर्यंत वाढू शकते.

अतिवेग आणि धोकादायक ड्रायव्हिंग: वेगाची मर्यादा ओलांडल्यास १,००० ते २,००० रुपये दंड होऊ शकतो. तसेच मोबाईलचा वापर करणे किंवा सिग्नल तोडणे यांसारख्या धोकादायक कृत्यांसाठी १,००० ते ५,००० रुपयांपर्यंत दंड आणि तुरुंगवास होऊ शकतो. विशेष म्हणजे, सिग्नल जंपिंगसाठी महाराष्ट्र (२०० रु.), कर्नाटक (५०० रु.) आणि दिल्ली (१,००० रु.) अशा राज्यानुसार दंडाच्या रकमा भिन्न आहेत.

अल्पवयीन मुलांचे ड्रायव्हिंग: हा सर्वात गंभीर गुन्हा मानला जातो. यासाठी पालकांना २५,००० रुपये दंड आणि ३ वर्षांच्या तुरुंगवासाची शिक्षा होऊ शकते. तसेच वाहनाची नोंदणी एका वर्षासाठी रद्द केली जाते आणि त्या मुलाला वयाची २५ वर्षे पूर्ण होईपर्यंत परवाना मिळत नाही.

कागदपत्रांची पूर्तता आणि इतर नियम

गाडी चालवताना केवळ कौशल्य असून चालत नाही, तर कायदेशीर कागदपत्रे सोबत असणे अनिवार्य आहे. वैध ड्रायव्हिंग लायसन्स नसल्यास ५,००० रुपये दंड भरावा लागतो. तसेच, वाहनाचा विमा नसल्यास २,००० ते ४,००० रुपये दंड किंवा सामुदायिक सेवेची शिक्षा होऊ शकते. वायू आणि ध्वनी प्रदूषणाचे नियम मोडल्यास किंवा 'PUC' प्रमाणपत्र नसल्यास १०,००० रुपयांपर्यंतचा मोठा दंड होऊ शकतो.

लहान सहान गोष्टी

इतर लहान वाटणाऱ्या गोष्टी जसे की, सीट बेल्ट न लावणे (१,००० रु.), आपत्कालीन वाहनांना (रुग्णवाहिका, अग्निशमन दल) वाट न देणे (१०,००० रु.), किंवा फॅन्सी नंबर प्लेट वापरणे (५,००० रु.) यांसाठीही कडक दंडाची तरतूद आहे. अगदी गाडीला वायपर नसणे किंवा साइड मिरर नसणे यासारख्या त्रुटींसाठीही २०० रुपये दंड आकारला जातो.

वाहतूक दंड टाळण्यासाठी काही महत्त्वाच्या टिप्स

सुरक्षित प्रवासासाठी आणि दंड टाळण्यासाठी खालील गोष्टींचे पालन करणे हिताचे ठरेल:

१. सीट बेल्टचा वापर: चालक आणि प्रवाशांनी नेहमी सीट बेल्ट लावावा.

२. कागदपत्रे जवळ ठेवा: लायसन्स, आरसी (RC) आणि विम्याची प्रत नेहमी सोबत ठेवा. तुम्ही 'DigiLocker' ॲपचा वापर करून डिजिटल स्वरूपातही ही कागदपत्रे जतन करू शकता.

३. वेग मर्यादा: रस्त्यावरील चिन्हांनुसार वेगाच्या मर्यादेचे पालन करा.

४. आपत्कालीन वाहनांना प्राधान्य: रुग्णवाहिका किंवा अग्निशमन दलाच्या गाड्यांना नेहमी पहिले वाट द्या.

५. मद्यपान टाळा: मद्यपान करून गाडी चालवणे स्वतःच्या आणि इतरांच्या जीवासाठी धोकादायक आहे. अशा वेळी टॅक्सीचा वापर करणे किंवा मित्राची मदत घेणे श्रेयस्कर ठरते.