
या आठवड्यात महाराष्ट्रातील भंडारा जिल्ह्याला मोठा धक्का बसला, जेव्हा जनतेच्या पैशांच्या सुरक्षेची जबाबदारी असलेला एक तरुण बँक अधिकारी स्वतःच चोर निघाला. सितासावंगी येथील कॅनरा बँकेच्या चिखला शाखेचा ३२ वर्षीय सहाय्यक व्यवस्थापक मयूर नेपाळे याने स्ट्रॉंगरूममधून १.५८ कोटी रुपये चोरले आणि त्याला २४ तासांच्या आत अटक करण्यात आली. पोलिसांनी सांगितले की, हा गुन्हा मुखवटा घातलेल्या टोळ्यांनी केलेला नाट्यमय दरोडा नव्हता, तर द टाइम्स ऑफ इंडियाच्या एका अहवालानुसार, कर्जात बुडालेल्या एका व्हाईट-कॉलर कर्मचाऱ्याने शांतपणे, काळजीपूर्वक केलेली चोरी होती.
पोलिसांच्या म्हणण्यानुसार, नेपाळेवर ८० लाखांपेक्षा जास्त कर्ज होते. यामध्ये ऑनलाइन बेटिंग आणि जुगारात गमावलेले ३० लाख रुपये, १२ लाखांचे वैयक्तिक कर्ज, ८.५ लाखांचे कार कर्ज, ३.५ लाखांचे शैक्षणिक कर्ज, ३ लाखांचे Paytm कर्ज आणि खासगी सावकारांकडून घेतलेले २० लाख रुपये यांचा समावेश होता. बँकिंग परीक्षा उत्तीर्ण करून आणि UPSC ची तयारी करूनही तो आपल्या व्यसनातून बाहेर पडू शकला नाही. त्याने यापूर्वीही चोरी केल्याचा पोलिसांना संशय आहे, ज्यात त्याने स्वतःच्या वडिलांची त्याच शाखेतील ८० लाखांची मुदत ठेवही हडप केली होती.
तपास अधिकाऱ्यांना आढळले की, नेपाळेने या वर्षाच्या सुरुवातीला कर्नाटकात एका वरिष्ठ अधिकाऱ्याने केलेल्या ५८ कोटी रुपयांच्या सोन्याच्या चोरीतून कल्पना घेतली होती. त्याने बँकेत कसे घुसायचे, बोटांचे ठसे कसे टाळायचे आणि CCTV पुरावे कसे नष्ट करायचे यावर ऑनलाइन व्हिडिओ देखील पाहिले होते. ही एक आवेगपूर्ण कृती नसून, त्याने अनेक दिवसांपासून नियोजन करून ही एकट्याने चोरी केली होती.
१७ नोव्हेंबरच्या रात्री नेपाळे नागपूर शहरात गेला, जिथे तो आपल्या कुटुंबासोबत राहत होता, आणि त्याने चार बॅग खरेदी केल्या. पोलिसांनी सांगितले की, नंतर याच बॅगांमध्ये चोरीचे पैसे भरण्यात आले. त्यानंतर तो १८ नोव्हेंबरला पहाटे भंडाऱ्याला परतला, पण यावेळी कोणताही संशय न येऊ देता चोरी करण्याच्या योजनेसह.
१८ नोव्हेंबरच्या पहाटे नेपाळे आपल्या ज्युपिटर स्कूटरवरून बँकेच्या शाखेत गेला. ही चोरी बाहेरच्या चोराने केली आहे असे भासवण्यासाठी त्याने अनेक गोष्टी केल्या:
स्ट्रॉंगरूमच्या आत, त्याने रोख रकमेच्या पेट्या रिकाम्या केल्या आणि डिजिटल पुरावे नष्ट करण्यासाठी DVR आणि कॅमेरे काढून टाकले. सहाय्यक व्यवस्थापक म्हणून त्याला विशेष प्रवेशाची परवानगी होती. काही दिवसांपूर्वी, १३ नोव्हेंबर रोजी, त्याने 'आणीबाणी'साठी आवश्यक असल्याचे सांगून RBI कडून अतिरिक्त ८५ लाख रुपयांची मागणी केली होती. यामुळे शाखेतील रोख रक्कम नेहमीच्या रकमेपेक्षा जवळपास पाच पटीने वाढली होती.
जरी त्याने शाखेतील कॅमेरे बंद केले असले तरी, जवळच्या ठिकाणचा एक बाहेरील CCTV कॅमेरा अजूनही चालू होता हे त्याच्या लक्षात आले नाही. त्या कॅमेऱ्यात तो रिकाम्या बॅगा घेऊन स्कूटरवरून येताना स्पष्टपणे कैद झाला. तेच वाहन आणि त्याची शारीरिक ठेवण संशय निर्माण करण्यासाठी पुरेशी होती.
जेव्हा १८ नोव्हेंबरच्या सकाळी कर्मचारी आले आणि त्यांनी तुटलेली कुलुपे व गायब असलेली रोकड पाहिली, तेव्हा त्यांनी गोबारवाही पोलिसांना माहिती दिली. पोलीस अधीक्षक नूरुल हसन यांनी तातडीने सायबर तज्ञ आणि स्थानिक गुन्हे शाखेच्या युनिट्ससह १० विशेष पथके तयार केली. चाव्या आणि कॅमेऱ्यांचे नेमके ठिकाण केवळ आतल्या व्यक्तीलाच माहित असू शकत असल्याने, तपास अधिकाऱ्यांनी कर्मचाऱ्यांच्या हालचाली तपासण्यास सुरुवात केली.
१७ नोव्हेंबर रोजी नेपाळेचे वागणे असामान्य होते. त्याने अनेक फेऱ्या मारल्या आणि नंतर नागपुरात 'ट्रेनिंग' असल्याचे सांगून अचानक रजेसाठी अर्ज केला. आणखी संशयास्पद म्हणजे, पैसे चोरून नागपुरातील आपल्या गाडीत लपवल्यानंतर, तो दुसऱ्या दिवशी सकाळी आपल्या स्कूटरवरून भंडाऱ्याला परतला, जी स्कूटर CCTV मध्ये दिसली होती. त्याने पोलिसांना सांगितले की तो 'तपासात मदत करण्यासाठी' आला होता, परंतु अधिकाऱ्यांनी लगेचच त्याच्या स्कूटरची फुटेजशी जुळवणी केली.
भंडारा स्थानिक गुन्हे शाखेचे वरिष्ठ निरीक्षक विवेक सोनवणे यांच्या नेतृत्वाखालील पथकाने नागपुरातील त्याच्या पत्नीच्या घरावर छापा टाकला. सुरुवातीला नेपाळेने सर्व काही नाकारले, पण लवकरच त्याने कबुली दिली. पोलिसांनी जप्त केले:
जप्त केलेल्या मालमत्तेचे एकूण मूल्य १.०७ कोटी रुपये आहे. नेपाळेवर चोरी, गुन्हेगारी विश्वासघात आणि पुरावे नष्ट केल्याचा गुन्हा दाखल करण्यात आला आहे.
पोलीस अधीक्षक हसन म्हणाले की, कॅमेरे कसे बंद करायचे किंवा चाव्या कुठे आहेत हे कोणत्याही बाहेरच्या व्यक्तीला माहित असणे शक्य नव्हते. पोलीस RBI ला गंभीर त्रुटींबद्दल माहिती देणार आहेत आणि CCTV प्रणालीसाठी अनिवार्य क्लाउड बॅकअपची शिफारस करणार आहेत, जेणेकरून भविष्यात असे पुरावे सहजपणे नष्ट करता येणार नाहीत.