
Shardiya Navratri 2025 : नवरात्रीच्या तिसऱ्या दिवशी देवी चंद्रघंटेची उपासना केली जाते. या देवीच्या कपाळावर अर्धचंद्राच्या आकाराची घंटा असल्यामुळे त्यांना ‘चंद्रघंटा’ असे नाव प्राप्त झाले आहे. देवीचे रूप अत्यंत तेजस्वी व दिव्य असून त्यांच्या दहा भुजांमध्ये विविध शस्त्रास्त्रे आहेत. त्यांचा वाहन सिंह आहे, ज्यामुळे पराक्रम, निर्भयता आणि शौर्याचे प्रतीक दिसते. भक्तांच्या संकटांचा नाश करून त्यांना भयमुक्त करण्याची शक्ती या देवीत आहे.
पूजा विधी
चंद्रघंटा पूजेच्या दिवशी सकाळी स्नान करून स्वच्छ व पवित्र वस्त्र धारण करावे. पूजा स्थान स्वच्छ करून देवीची मूर्ती किंवा प्रतिमा लाल वस्त्रावर प्रतिष्ठापित करावी. देवीसमोर गंगाजल शिंपडून शुद्धीकरण करावे. त्यानंतर कलश स्थापन करून त्यावर नारळ व आम्रपल्लव ठेवावेत. देवीला लाल फुलं, कमळ, धूप, दीप व नैवेद्य अर्पण करावा. विशेषतः सुवासिक धूप आणि घंटानादाचा महत्त्वपूर्ण भाग असतो. देवीच्या आरतीवेळी घंटानादाने वातावरणातील नकारात्मकता नष्ट होते, असा विश्वास आहे.
चंद्रघंटा देवीच्या पूजेत खालील मंत्र जपल्याने विशेष फल प्राप्त होते:
“ॐ देवी चन्द्रघण्टायै नमः” हा मंत्र किमान १०८ वेळा जपावा. तसेच सप्तशती पाठ किंवा दुर्गा कवचाचे पठणही केले जाते. मंत्रजपामुळे साधकाच्या मनातील भय दूर होऊन आत्मविश्वास आणि साहस वाढते. तसेच देवीच्या कृपेने जीवनात सुख, शांती आणि समृद्धी लाभते.
### उपासनेचे फायदे
चंद्रघंटा पूजेमुळे साधकाला मानसिक स्थैर्य मिळते. घरातील कलह, अडथळे आणि नकारात्मक उर्जा नाहीशी होऊन कुटुंबात आनंदाचे वातावरण निर्माण होते. देवी चंद्रघंटा विशेषतः शत्रूंचा पराभव करून साधकाला यश देतात, असा पुराणांमध्ये उल्लेख आहे. भक्त जेव्हा भक्तिभावाने पूजन करतात, तेव्हा देवी त्यांना शौर्य, धैर्य आणि निर्भयता प्रदान करतात.
पुराणकथेनुसार, महिषासुर नावाच्या राक्षसाने देवता, मानव आणि ऋषीमुनि यांना अत्यंत त्रस्त केले होते. त्याच्या अत्याचारामुळे संपूर्ण सृष्टी भयभीत झाली. अखेर सर्व देवता एकत्र आल्या आणि त्यांनी आपली शक्ती एकवटून देवीची उत्पत्ती केली. या शक्तीमधून एक तेजस्वी स्वरूप प्रकट झाले आणि त्या देवीला चंद्रघंटा असे नाव देण्यात आले.
देवी चंद्रघंटा सिंहावर आरूढ होऊन रणांगणात उतरल्या. त्यांच्या दहा हातांत विविध शस्त्रास्त्रे होती – त्रिशूल, गदा, तलवार, धनुष्यबाण, कमंडल, शंख, कमळ इत्यादी. कपाळावरील अर्धचंद्राच्या घंटेनादाने संपूर्ण विश्व दणाणून गेले. घंटानादामुळे राक्षसांचे मनोबल खचले आणि युद्धभूमीमध्ये देवीच्या शौर्याने महिषासुराची सेना पळून जाऊ लागली.
अखेर देवी चंद्रघंटेने महिषासुराचा पराभव करून त्याला रणभूमीत ठार मारले. त्यामुळे देवता आणि मानव यांना भीषण संकटातून मुक्ती मिळाली. त्या दिवसापासून देवीला संकटनाशिनी आणि भयहरिणी मानले जाते.